Jod - właściwości, objawy nadmiaru i niedoboru

Jod to pierwiastek, który pełni ważne funkcje w organizmie. Zarówno nadmiar, jak i niedobór jodu jest groźny dla zdrowia. Szczególnie niebezpieczny jest ten ostatni.

Spis treści

1. Jod - właściwości
2. Objawy i skutki niedoboru jodu
3. Jod - objawy i skutki nadmiaru
4. Jod - dawkowanie
5. Jod w jedzeniu

Jod wzbogaca sól, która znajduje się w polskich sklepach (tzw. sól jodowana). Obowiązek jodowania soli w naszym kraju wprowadzono w 1997 roku, by zapobiec negatywnym skutkom niedoboru tego pierwiastka.

Jod - właściwości

Jod jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy: tyroksyny (T4) i jej aktywnej formy trójjodotyroniny (T3). Od prawidłowego stężenia tych hormonów we krwi zależy m.in. prawidłowy rozwój i funkcjonowanie mózgu oraz układu nerwowego, przysadki mózgowej, mięśni, serca, nerek. Hormony tarczycy regulują też procesy wzrostu i dojrzewania komórek organizmu. Poza tym biorą udział  w procesach oddychania komórkowego i wytwarzania energii. Są niezbędne do utrzymania prawidłowej temperatury ciała.

Objawy i skutki niedoboru jodu

Długotrwałe niedobory tego pierwiastka prowadzą do:

• niedoczynności tarczycy,
• powiększenia gruczołu tarczowego,
• powstania wola.

U dzieci niedoczynność tarczycy jest przyczyną opóźnienia rozwoju fizycznego i psychicznego, co w początkowym stadium objawia się np. gorszym zapamiętywaniem. Niedobory jodu u kobiet ciężarnych prowadzą do nieodwracalnego uszkodzenia mózgu u płodu i noworodków. Są również przyczyną zaburzeń rozrodczości u kobiet (poronienia, przedwczesny poród) i zwiększonej śmiertelności wśród dzieci.

Czytaj też: Dieta w niedoborach jodu

Jod - objawy i skutki nadmiaru

Większość osób toleruje nadmiar jodu, który pochodzi z żywności. Jednak u niektórych osób, np. z autoimmunologicznymi chorobami tarczycy, mogą wystąpić niekorzystne objawy nawet przy poziomie spożycia jodu uznanym za bezpieczny dla ogółu populacji. Konsekwencją może być nadczynność tarczycy. U niektórych osób mogą też wystąpić ostre niepożądane reakcje, takie jak m.in.:

• wzmożona czynność gruczołów ślinowych,
• nadmierne wydzielanie śluzu w oskrzelach, 
• odczyny alergiczne,
• zmiany skórne.

W rzadkich przypadkach (przy bardzo dużych dawkach jodu, rzędu kilku gramów) może dojść do ostrego zatrucia jodem, które objawia się:

• uczuciem pieczenia w ustach, gardle i żołądku,
• bólem brzucha,
• nudnościami,
• wymiotami,
• biegunką,
• białkomoczem,
• zaburzeniami pracy serca.

Czytaj też: Jod - pierwiastek mądrości dla zdrowia mamy i dziecka

Polecamy

Autor: Time S.A

Skorzystaj z wygodnych diet online Poradnika Zdrowie opracowanych także dla osób zmagających się z niedoborami witamin i mikroelementów. Precyzyjnie dobrany plan dietetyczny odpowie na Twoje indywidualne potrzeby żywieniowe. Dzięki nim odzyskasz zdrowie i poprawisz swoje samopoczucie. Diety te są opracowane zgodnie z najnowszymi zaleceniami i standardami instytutów naukowo-badawczych.

Dowiedz się więcej

Jod - dawkowanie

Zalecane dzienne spożycie jodu (RDA) wynosi odpowiednio:

• niemowlęta - 110 μg
• dzieci - od 5. miesiąca życia do 1. roku życia - 130 μg
• dzieci: od 1. do 6. roku życia - 90 μg; od 7. do 9. roku życia - 100 μg;
• chłopcy: od 10. do 12. roku życia - 120 μg; od 13. do 18, roku życia - 150 μg;
• dziewczęta: od 10. do 12. roku życia - 120 μg; od 13. do 18, roku życia - 150 μg;
• mężczyźni: 150 μg;
• kobiety: 150 μg;
• kobiety w ciąży: 220 μg
• laktacja: 290 μg

Jod w jedzeniu

Najwięcej jodu zawiera żywność pochodzenia morskiego:

• skorupiaki
• mięczaki
• ryby - szczególnie dużą zawartością jodu odznaczają się dorsze i halibuty, mniejszą - śledzie bałtyckie

W krajach uprzemysłowionych ważnym źródłem jodu w diecie jest mleko i jego przetwory, a także jajka.

JAKICH WITAMIN I MINERAŁÓW CI BRAKUJE?

Pytanie 1 z 9

Jak określisz swoje samopoczucie?

Zmęczenie, poddenerwowanie, niepokój, zaburzenia snu, a nawet stany depresyjne to moja codzienność

Jestem apatyczna, najchętniej cały czas bym spała

Dokuczają mi zmęczenie, rozdrażnienie, kołatanie serca, a moje ciśnienie jest wyraźnie podwyższone

Czasem jestem zmęczona, ale odzyskuję siły po odpoczynku

Moje samopoczucie jest bardzo dobre

Następne pytanie

Monika Majewska

Anna Nowak