Metoda Ilizarowa - zastosowanie aparatu Ilizarowa

Metoda Ilizarowa to metoda wydłużania, scalania oraz korekcji kształtu kości, w której wykorzystuje się specjalny stabilizator, nazywany aparatem Ilizarowa. Metoda Ilizarowa znalazła zastosowanie w leczeniu wielu schorzeń ortopedycznych, jednak obarczona jest dużą ilością powikłań. Sprawdź, na czym polega metoda Ilizarowa.

Spis treści

1. Metoda Ilizarowa - zastosowanie aparatu Ilizarowa
2. Metoda Ilizarowa - na czym polega?
3. Metoda Ilizarowa - ważna rehabilitacja

Metoda Ilizarowa to metoda wydłużania, scalania oraz korekcji kształtu kości, w której wykorzystuje się aparat Ilizarowa. Jest to stabilizator, który składa się z metalowych pierścieni, połączonych ze sobą przy pomocy prętów i zespolonych z kośćmi drutami (tzw. druty Kirschnera) i śrubami.

Metoda Ilizarowa - zastosowanie aparatu Ilizarowa

Metodę Ilizarowa wykorzystuje się w przypadku wielu schorzeń ortopedycznych, takich jak:

• wrodzony deficyt długości kości, np. we wrodzonym braku kości promieniowej
• różnice między długościami kości kończyn
• zniekształcenia stóp (np. stopa końsko-szpotawa)

Metoda Ilizarowa najczęściej stosowana jest u osób młodych. Za optymalny wiek uważa się 11-16 lat.

• achondroplazja (karłowatość)
• ciężkie złamania kości
• wadliwie wygojone złamania kości
• pozapalne niedobory długości kości
• przykurcze stawowe
• staw rzekomy
• ubytki kostne po usunięciu guzów nowotworowych kości

W niektórych krajach (np. Rosji, Chinach) metoda Ilizarowa znalazła zastosowanie także w chirurgii plastycznej. Wykorzystuje się ją u osób zdrowych, które chcą wydłużyć nogi, by zyskać dodatkowe centymetry.

W aparacie Ilizarowa kość wydłuża się średnio o 1 mm na dobę.

Metoda Ilizarowa - na czym polega?

W leczeniu schorzeń ortopedycznych Ilizarow wykorzystywał odkryte przez siebie zjawisko osteogenezy dystrakcyjnej. Polega ono na pobudzaniu do tworzenia nowej kości w ubytku powstałym po złamaniu, poprzez rozciąganie odłamów kostnych. Wydłużaniu kości towarzyszy także wydłużanie okolicznych tkanek miękkich i skóry mięśni oraz naczyń i nerwów. Osteogeneza dystrakcyjna przebiega w kilku etapach:

• ETAP I - osteotomia (kortykotomia) - polega na podskórnym przecięciu lub złamaniu kości w specjalny sposób - taki, który pozwala na zachowanie ciągłości okostnej (dzięki której kość jest ukrwiona i odżywiona). Następnie zakłada się aparat Ilizarowa -  drutami Kirschnera przewierca się leczoną kość, a potem mocuje się je do pierścieni za pomocą śrub. Pierścienie umiejscowione są powyżej i poniżej miejsca przecięcia kości

• ETAP II - dystrakcja - jest to okres odsuwania od siebie odłamów kostnych za pomocą aparatu. W ubytku powstałym między odłamami stopniowo zaczyna tworzyć się nowa tkanka kostna, a sąsiednie tkanki kostne zostają przebudowane.
• ETAP III - stabilizacja - to okres mineralizacji nowo powstałej kości i stopniowego demontażu aparatu

Konstrukcja stabilizatora jest przygotowywana indywidualnie dla każdego pacjenta, z uwzględnieniem budowy mięśni, przebiegu ścięgien, nerwów naczyń krwionośnych.

Metodę ilizarowa można wykorzystać w celu wydłużania kości rąk, nóg i palców, a także modelowania mózgoczaszki, szczęki i żuchwy.

Metoda Ilizarowa - ważna rehabilitacja

W procesie leczenia bardzo ważną rolę odgrywa rehabilitacja, dzięki której kość zachowuje pełną sprawność. Rehabilitacja jest niezbędna przed operacją, podczas noszenia aparatu Ilizarowa, a także po jego zdjęciu.

Przed założeniem aparatu należy wzmocnić i rozciągnąć mięśnie, a także poprawić stan uwapnienia kości. W tym celu można wykorzystać:

• elektroterapię
• ciepłolecznictwo (np. lampa sollux)
• pole magnetyczne
• ćwiczenia rozciągające (stretching).

We wczesnym okresie pooperacyjnym konieczne jest wzmacnianie mięśni i zapobieganie przykurczom. W tym celu wykorzystuje się m.in. ćwiczenia izometryczne i ćwiczenia dynamiczne. Niezbędna jest także pionizacja i nauka chodu.

W okresie dystrakcji, czyli wtedy, gdy dochodzi do tworzenia się nowej tkanki kostnej, wykonuje się ćwiczenia poprawiające zakres ruchomości operowanej kończyny, takie jak, m.in.:

• ćwiczenia oporowe
• ćwiczenia samowspomagane (tzn. chory wykonuje ruch jedną kończyną, czym wspomaga wykonanie ruchu w stawach drugiej kończyny, zwiększając równocześnie jego zakres)
• ćwiczenia rozciągające

Na tym etapie leczenia wykorzystuje się również zabiegi łagodzące ból, który towarzyszy wydłużaniu się kości, głównie z zakresu ciepłolecznictwa.

W okresie stabilizacji wykonuje się głównie ćwiczenia wzmacniające.

Po zdjęciu aparatu wykonuje się ćwiczenia izometryczne, ćwiczenia synergistyczne (to zespół ćwiczeń ruchowych czynnych z maksymalnym oporem). Można zastosować także zabiegi z zakresu elektroterapii i masaże.

Monika Majewska