Dlaczego boli cię kolano podczas chodzenia? Zwróć uwagę na to jak stawiasz stopę

Nowe badania opublikowane w The Lancet Rheumatology pokazują, że już niewielka zmiana podczas chodzenia może zredukować ból kolana. Co więcej, okazuje się, że wystarczy zmienić kąt ustawienia stopy, by odciążyć staw kolanowy i spowolnić degenerację chrząstki u osób z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego.

• W badaniu klinicznym osób ze zwyrodnieniem kolana wykazano, że indywidualnie dobrana korekta ustawienia stopy podczas chodzenia skutecznie zmniejsza ból i odciąża staw.
• Po roku obserwacji pacjenci uczący się nowej techniki chodu mieli lepsze wyniki w skali bólu, mniejsze przeciążenia kolana oraz wolniejszy postęp zmian w chrząstce widoczny w rezonansie magnetycznym.
• Autorzy badania podkreślają, że to podejście jest proste, bezpieczne i stosunkowo tanie, a dzięki personalizacji może pomóc w opóźnieniu konieczności operacji.

Czy można zmniejszyć ból kolana bez operacji?

Od dawna wiadomo, że styl chodzenia ma ogromny wpływ na kondycję stawów kolanowych. Naukowcy postanowili sprawdzić, czy świadoma i drobna korekta ustawienia stopy może nie tylko zmniejszyć ból, ale również realnie wpłynąć na tempo postępu choroby zwyrodnieniowej.

W Stanach Zjednoczonych przeprowadzono badanie, w którym przesiewowo oceniono ponad 1500 osób, a ostatecznie do randomizacji włączono 68 pacjentów z objawową, przyśrodkową chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego. Średni wiek uczestników wynosił 64 lata, a większość badanych stanowiły kobiety. Czas obserwacji zaplanowano na dwanaście miesięcy. 

Badanych podzielono na dwie grupy, czyli na grupę interwencyjną oraz kontrolną. Każdy pacjent odbył sześć sesji w laboratorium chodu, podczas których korzystał z informacji zwrotnej w czasie rzeczywistym. 

Uczestnikom z grupy interwencyjnej dobierano indywidualny kąt ustawienia stopy. Było to 5 lub 10 stopni do wewnątrz albo na zewnątrz. Wszystko zależało od tego, która modyfikacja najbardziej redukowała obciążenie przyśrodkowej części kolana. Natomiast w grupie kontrolnej uczestnicy ćwiczyli chód w naturalnym kącie, bez zmian w ustawieniu stopy.

Po roku obserwacji okazało się, że osoby z grupy interwencyjnej doświadczały wyraźniejszej poprawy. Zgłaszały większą redukcję bólu i miały mniejsze przeciążenia w obrębie stawu. Co szczególnie ważne, w badaniach rezonansu magnetycznego widoczny był wolniejszy postęp zmian zwyrodnieniowych w chrząstce. Wyniki te wskazują, że odpowiednio dobrana korekta chodu może działać nie tylko przeciwbólowo, lecz także ochronnie na samą strukturę stawu.

Nasze odkrycia sugerują, że pomoc pacjentom w znalezieniu optymalnego kąta ustawienia stopy w celu zmniejszenia obciążenia kolan może stanowić łatwy i stosunkowo niedrogi sposób leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów we wczesnym stadium

- dr Valentina Mazzoli, współautorka badania.

Podsumowując, wyniki badań wykazały, że osoby, które uczyły się nowego ustawienia stopy, zmniejszyły ból średnio o dwa i pół punktu w dziesięciopunktowej skali. Z kolei grupa kontrolna odnotowała poprawę zaledwie o jeden punkt. Co więcej, ci, którzy dostosowali kąt stopy, ograniczyli maksymalne obciążenie kolana o 4 proc., natomiast osoby chodzące w naturalny sposób zwiększyły je o ponad 3 proc. 

Co to jest choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego?

Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego to przewlekłe schorzenie, które postępuje. Dochodzi w nim do zaburzenia równowagi między degradacją a odnową macierzy chrząstki. Z czasem przeważają procesy degradacyjne, co skutkuje utratą proteoglikanów, zmianą struktury kolagenu i elastyczności oraz zwężaniem szpary stawowej. Zwyrodnienie może dotyczyć różnych przedziałów kolana, najczęściej przyśrodkowego.

Najczęstsze przyczyny i czynniki ryzyka choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego:

• wiek i mechaniczne „zużycie” stawu;
• urazy i przebyte operacje kolana;
• otyłość i zaburzenia osi kończyny, które zwiększają miejscowe przeciążenia;
• przeciążenia zawodowe (długie stanie, powtarzalne zgięcia kolana) i osłabienie mięśni;
• czynniki niemodyfikowalne takie jak płeć żeńska, genetyka, czy rasa.

Rozpoznanie opiera się na wywiadzie, badaniu fizykalnym i obrazowaniu. Zwykle zaczyna się od RTG w obciążeniu, a w razie potrzeby uzupełnia o MRI. Czasem wykonuje się badania krwi lub ocenia płyn stawowy, by wykluczyć inne zapalenia.

Jakie są pierwsze objawy zwyrodnienia stawu kolanowego?

Objawy choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego zwykle narastają powoli. Ich nasilenie bywa zmienne, ale najczęściej rosną w czasie i bez leczenia ograniczają codzienną aktywność. Typowe objawy to:

• ból kolana nasilający się przy dłuższej aktywności lub po bezruchu,
• sztywność i obrzęk,
• ograniczenie zakresu ruchu i sprawności,
• ból na schodach lub przy powtarzalnych zgięciach,
• postępująca trudność w chodzeniu.

Leczenie ukierunkowane na potrzeby pacjenta obejmuje połączenie metod niefarmakologicznych i farmakologicznych. W grę wchodzi edukacja pacjenta na temat schorzenia, fizjoterapia i trening domowy, redukcja masy ciała przy nadwadze, modyfikacja aktywności, orteza, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (rozważane indywidualnie, z uwzględnieniem ryzyka działań niepożądanych), a w razie potrzeby iniekcje dostawowe.

W przypadku braku skuteczności powyższych metod, lekarz może zalecić wykonanie zabiegu takiego jak osteotomia, czy endoprotezoplastyka jedno- lub trójprzedziałowa.

Na tym tle spersonalizowana korekta kąta ustawienia stopy jest wartościowym, nieinwazyjnym uzupełnieniem, w szczególności u chorych z przyśrodkowym zapaleniem stawu kolanowego na wczesnym i umiarkowanym etapie. Badanie The Lancet Rheumatology pokazało, że po roku daje to istotnie mniej bólu, mniejsze przeciążenia i sygnały wolniejszej degeneracji chrząstki, co w praktyce może przełożyć się na opóźnienie konieczności operacji. 

ODKRYWCZYNIE ZNACZEŃ horoskopy hieroglify hasztagi

Wieszczki, kapłanki, czarownice: głos kobiet w starożytnych wyroczniach | Odkrywczynie Znaczeń

Magdalena Siraga