Wirus zika może powodować małogłowie. Objawy i drogi zakażenia wirusem zika
Wirus zika (ZIKV) wywołuje chorobę tropikalną o nazwie gorączka zika, której pierwsze dwa przypadki odnotowano również w Polsce. Zakażenie wirusem zika jest szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży, ponieważ może doprowadzić do małogłowia płodu. Może również powodować zespół Guillaina-Barrego, który objawia się paraliżem. Jak można się zarazić wirusem zika? Jakie są objawy zakażenia? Jak mu zapobiec?
Spis treści
- Zika w Polsce
- Wirus zika - jak można się zarazić?
- Wirus zika - objawy zakażenia
- Wirus Zika przenosi się drogą płciową. Potwierdzony przypadek w Teksasie
- Wirus zika - diagnostyka zakażenia
- Wirus zika - leczenie zakażenia
- Wirus zika - jak zapobiec zakażeniu?
- Wirus powoduje dwie groźne choroby, mówi dr Scott Weaver, dyrektor Instytutu Ludzkich Infekcji i Odporności, University of Texas Medical Branch
- Wirus Zika: kalendarium
Potwierdzono możliwość zakażenia wirusem Zika drogą krwi (transfuzja krwi) oraz poprzez kontakty seksualne.
Wirus zika (ZIKV) należy do rodziny Flaviviridae i jest spokrewniony z wirusami wywołującymi m.in. gorączkę denga, gorączkę Zachodniego Nilu czy japońskie zapalenie mózgu.
Zika w Polsce
W Polsce jak do tej pory zakażenie wirusem zika potwierdzono badaniami serologicznymi u dwóch osób.- Potwierdziliśmy zakażenie wirusem zika u dwóch osób, które wróciły z Dominikany i Kolumbii. Według naszej wiedzy są to pierwsze przypadki zakażenia wirusem zika w naszym kraju - mówi dr Renata Welc-Falęciak z Wydziału Biologii UW, biotechnolog z AmerLabu, laboratorium, które prowadzą wspólnie naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego i Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
NIZP-PZH w Warszawie w komunikacie przesłanym PAP nie potwierdza tej wiadomości. - Nic nie wiemy o tych badaniach, nie wiemy, jaka metodą były wykonane, jak również, czy przeprowadzono drugi test potwierdzający zakażenie - zastrzega w rozmowie z PAP Monika Wróbel-Harmas, rzecznik Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-Państwowego Zakładu Higieny. - Nasz Zakład przeprowadził dotychczas badania serologiczne w kierunku wirusa Zika u 30 osób, spośród których tylko u jednej potwierdzono zakażenie tym patogenem w dwóch osobnych testach. Przeprowadzenie drugiego testu jest konieczne, ponieważ w teście IgM mogą wystąpić reakcje nieswoiste, co zdarza się we wszystkich testach tego typu. Dlatego zawsze wymagane jest potwierdzenie dodatniego wyniku IgM. W tym celu badana jest druga próbka krwi, którą należy pobrać po 2-3 tygodniach od pierwszego badania. W niektórych przypadkach możliwe jest także wykonanie badania potwierdzającego testem RT-PCR z wykorzystaniem próbki moczu.
Wirus zika - jak można się zarazić?
Do zakażenia człowieka dochodzi na skutek ukłucia komarów należących do gatunków Aedes africanus, Aedes aegypti i Aedes albopictus - przenosicieli (wektorów) wirusa. Warto wiedzieć, że komary należące do tego ostatniego gatunku są nazywane komarami tygrysimi. Jak podkreślają eksperci z Głównego Inspektoratu Sanitarnego w komunikacie dla osób podróżujących do Ameryki Południowej, w region Pacyfiku, do Afryki oraz Indonezji, komary, które przenoszą wirusa zika, wykazują aktywność w ciągu dnia, w szczególności o poranku oraz późnym popołudniem.
Wirus zika przenosi się także także drogą płciową. Odnotowano zarówno przypadek przeniesienia wirusa Zika z kobiety na mężczyznę, jak i z mężczyzny na kobietę. W ten sposób doszło do zakażenia pacjentki z Dallas w stanie Teksas - co potwierdziło federalne Centrum Zwalczania i Zapobiegania Chorobom (CDC). Zakażona nie podróżowała do krajów, gdzie można się zarazić wirusem zika. Odbyła jednak stosunek seksualny z osobą, która była w Wenezueli. Specjaliści przebadali spermę mężczyzny, z którym pacjentka uprawiała seks, i potwierdzili obecność wirusa. Jednak pytania jak długo wirus utrzymuje się w nasieniu i kiedy można ponownie bezpiecznie uprawiać seks póki co pozostają bez jednoznacznej odpowiedzi - przyjmuje się, że jest to od 3 tygodni do 2 miesięcy.
Z kolei w lipcu 2016 roku w Nowym Jorku odnotowano pierwszy udokumentowany przypadek przeniesienia wirusa zika z kobiety na mężczyznę. Pacjentka, będąca nieświadoma zakażenia, zaraziła swego partnera tuż po powrocie z zagranicy, gdzie występuje wirus zika. Pierwsze objawy zakażenia pojawiły się u niej na drugi dzień po powrocie. Przebadano ją na obecność wirusa zika, potem stwierdzono tę samą infekcję u jej partnera.
Wirus zika powoduje małogłowie - to pewne
Ukąszenie przez komara przenoszącego wirusa zika kobiety w ciąży jest przyczyną mikrocefalii - potwierdził w kwietniu 2016 roku dyrektor Amerykańskiego Centrum ds. Kontroli i Prewencji Chorób, doktor Tom Frieden. Nie ma co do tego już żadnej wątpliwości.
Jeszcze do niedawna specjaliści zaznaczali, że "nie ma naukowych dowodów" potwierdzających zależność między wzrostem liczby przypadków mikrocefalii a wirusem. Jednak wirusa zika znaleziono w płynie owodniowym zakażonych kobiet oraz krwi, płynie mózgowo-rdzeniowym i pniu mózgu dzieci z tą wadą, a małogłowie jest jedną z wielu wad rozwojowych, które mogą dotknąć płód w przypadku zakażenia wirusem zika. Problem pierwsze nagłośniły służby medyczne w Brazylii, gdzie od początku 2015 roku poinformowano o 3174 przypadkach narodzin dzieci z małogłowiem. Dla porównania - do 2014 roku w Brazylii występowało nie więcej niż 200 przypadków mikrocefalii rocznie.
Brazylijscy lekarze odkryli także, że wirus zika może powodować nie tylko małogłowie płodu, ale również zespół Guillaina-Barrego, chorobę o podłożu autoimmunologicznym, która wywołuje paraliż. Nie wykazano jeszcze bezpośredniego związku wirusa zika z tą chorobą, jednak podejrzenie to jest bardzo poważne.
Badania będą nadal kontynuowane, ponieważ wciąż nie wiadomo, w którym okresie ciąży ryzyko wystąpienia mikrocefalii jest największe ani czy Zika ma związek z rzadką chorobą Guillain-Barre obwodowego systemu nerwowego.
Polecany artykuł:
Wirus zika - objawy zakażenia
U większości ludzi zarażenie przebiega bezobjawowo. Jednak u niektórych mogą się pojawić:
Gorączka zika może zostać omyłkowo rozpoznana jako gorączka Denga.
- umiarkowana gorączka
- bóle głowy
- plamista lub grudkowa wysypka
- bóle mięśni i stawów, głównie tych mniejszych, np. rąk czy stóp
- obrzęki stawów
- zapalenie spojówek
Choroba może przebiegać także z objawami neurologicznymi pod postacią porażeń wiotkich.
- Jest to relatywnie łagodny wirus, objawy są takie jak przy zakażeniu chorobami wirusowymi, ale trwają kilka dni – od jednego dnia do tygodnia. Cechą charakterystyczną jest wystąpienie wysypki i zapalenia spojówek. Z reguły ta choroba przebiega łagodnie, często bezobjawowo i nie pozostawia śladów – tłumaczył dr hab. Andrzej Horban.
WHO szacuje, że objawy gorączki zika pojawiają się u jednej na cztery zainfekowane osoby.
Ostrzeżenie WHO dla kobiet planujących podróż do krajów opanowanych przez wirus zika
25 stycznia 2016 roku Światowa Organizacja Zdrowia napisała także, że kobiety, które zamierzają udać się w rejony, w których roznoszony jest wirus, powinny się skonsultować z lekarzem przed podróżą i po powrocie do kraju. O krok dalej poszli przedstawiciele władz Kolumbii, Ekwadoru, Salwadoru i Jamajki, którzy zalecili kobietom, by nie zachodziły w ciążę, dopóki nie uda się ustalić dodatkowych informacji na temat wirusa.
Wirus Zika przenosi się drogą płciową. Potwierdzony przypadek w Teksasie
Źródło: x-news.pl/RUPTLY
Wirus zika - diagnostyka zakażenia
Rozpoznanie ustala się na podstawie ww. objawów i wywiadzie z pacjentem (czy podróżował do krajów, gdzie występuje wirus i został tam ukłuty przez komara). Ostateczne rozpoznanie stawia się na podstawie wyników badania krwi, w której można wykryć wirus zika.
Wirus zika - leczenie zakażenia
Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia, nie leku na gorączkę zika. W przypadku zakażenia wirusem zika, można jedynie walczyć z objawami choroby, tj. próbować zbić gorączkę, złagodzić dolegliwości bólowe itd.
Zmodyfikowane komary uchronią przed epidemią gorączki zika?
Naukowcy zarazili komary bakterią Wolbachia, która uodpornia owady na wirusa gorączki denga, i wypuścili je na wolność, by przekazały dobroczynną bakterię innym komarom. To sposób na zmniejszenie liczby komarów, które przenoszą tę chorobę. Metoda ta okazała się sukcesem w Australii, w rejonie Townsville. W ciągu kilku miesięcy odnotowano znaczny spadek w zachorowaniach na dengę, a w okresie ostatnich 12 miesięcy nie stwierdzono ani jednego przypadku tej choroby w tym regionie. Wirus zika i denga należą do tej samej rodziny i są przenoszone przez ten sam gatunek komara. W związku z tym bakteria Wolbachia mogłaby uodparniać insekty także na wirusa zika.
Wirus zika - jak zapobiec zakażeniu?
Nie ma szczepionki przeciwko wirusowi zika, w związku z tym zapobieganie zakażeniu polega na zabezpieczeniu się przed ukąszeniami komarów poprzez:
- regularne i konsekwentne stosowanie środków odstraszających komary - repelentów
- noszenie luźnej odzieży osłaniającej części ciała narażone na ukąszenia, np. z długimi nogawkami, długimi rękawami
- stosowanie mechanicznych barier w oknach i drzwiach, które zmniejszają ryzyko przedostania się owadów do wnętrza budynków
- unikać seksu bez zabezpieczeń co najmniej przez miesiąc po powrocie z krajów objętych epidemią wirusa zika. Najlepiej używać prezerwatyw
Zalecenia Państwowej Inspekcji Sanitarnej dla osób podróżujących w rejony występowania wirusa zika
W razie zachorowania w trakcie pobytu należy natychmiast poprosić o pomoc lekarską, zaś w przypadku wystąpienia niepokojących objawów chorobowych po powrocie z ww. rejonów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, informując o przebytej podróży.
W celu uzyskania informacji o innych zagrożeniach należy przed wyjazdem do tych krajów skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny chorób tropikalnych, najlepiej nie później niż 4 - 6 tyg. przed planowaną podróżą. Pozwoli to na przyjęcie zalecanej przez lekarza profilaktyki.
Więcej informacji dotyczących bezpieczeństwa w ww. państwach znajduje się na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych w zakładce „Polak za granicą”
Wirus powoduje dwie groźne choroby, mówi dr Scott Weaver, dyrektor Instytutu Ludzkich Infekcji i Odporności, University of Texas Medical Branch
Źródło: x-news.pl/STORYFUL
Wirus Zika: kalendarium
Wirus zika po raz pierwszy został zidentyfikowany w latach 40. XX w. w stadach makaków zamieszkujących las Zika (stąd nazwa) w Ugandzie. Od tego czasu wirus zika rozprzestrzenił się na środkową i zachodnią część Afryki (Nigeria, Sierra Leone, Wybrzeże Kości Słoniowej, Kamerun, Senegal, Gabon), a także na część Azji (Pakistan, Indonezja, Filipiny, Malezja, Kambodża, Tajlandia) i region Pacyfiku (Mikronezja, Wyspy Cook’a, Francuska Polinezja, Nowa Kaledonia, Guam, Samoa, Vanuatu, Wyspy Salomona). W 2014 roku dotarł do części Ameryki Południowej i Środkowej (Kolumbia, Surinam, Meksyk, Salwador, Gwatemala, Paragwaj oraz Wenezuela). W 2015 roku obecność wirusa zika odnotowano w Brazylii i w Stanach Zjednoczonych. Naukowcy podejrzewają, że wirus przebył Ocean Spokojny razem z kibicami udającymi się na Mistrzostwa w Piłce Nożnej w Brazylii, które odbyły się w 2014 roku.
25 stycznia 2016 roku Światowa Organizacja Zdrowia podała, że wirus zika rozprzestrzeni się na wszystkie kraje Ameryki, oprócz Kanady i Chile. Z kolei Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) ostrzega, że wirus zika może dotrzeć także do Europy. Na nasz kontynent mogą go przenieść osoby powracające z podróży do ww. regionów, w których odnotowuje się zachorowania wywołane tym wirusem. Szczególne ryzyko dotyczy wyspy Madera, która utrzymuje kontakty handlowe z krajami Ameryki Południowej. 26 stycznia 2016 roku ogłoszono, że wirus zika dotarł do Danii. Nosicielem jest mieszkaniec Danii, który niedawno wrócił z podróży z zagranicy. Dzień później podano informację, że występowanie wirusa zika stwierdzono u pięciu osób w Portugalii - turystów, którzy ostatnio przebywali w Brazylii. Media informują, że ta choroba pojawiła się także w Holandii i Wielkiej Brytanii.
Porady eksperta