Test (badanie) Schillinga – na czym polega? Wskazania i interpretacja wyników

Test Schillinga to badanie oceniające wchłanianie witaminy B12 przez organizm. Test Schillinga wykonuje się w przypadku niedoboru tej witaminy w organizmie, by ustalić jakie są przyczyny takiego stanu. Na czym polega test Schillinga? Jak się przygotować do badania? Jak interpretować jego wyniki?

Test (badanie) Schillinga – na czym polega? Wskazania i interpretacja wyników
Autor: Thinkstockphotos.com Test Schillinga to badanie oceniające wchłanianie witaminy B12 przez organizm. Jak interpretować jego wyniki?

Spis treści

  1. Test Schillinga -wskazania do badania
  2. Test Schillinga - jak się przygotować do badania?
  3. Test Schillinga - na czym polega badanie?
  4. Test Schillinga - norma. Interpretacja wyników badań
  5. Rozszerzony test Schillinga - na czym polega?
  6. Test Schillinga - kolejne etapy badania?

Test Schillinga to badanie pozwalające ocenić wchłanianie witaminy B12 (kobalaminy, "czerwonej witaminy") z przewodu pokarmowego, poprzez pomiar jej wydalania z moczem.

Test Schillinga -wskazania do badania

Wskazaniem do badania jest niedobór witaminy B12, który objawia się m.in. pieczeniem i zapaleniem języka, nietypowymi wrażeniami czuciowymi (między innymi mrowieniem oraz drętwieniem), zaburzeniami pamięci, bladością skóry i błon śluzowych i ogólnym osłabieniem organizmu.

Test Schillinga - jak się przygotować do badania?

Pacjent powinien być na czczo i mieć opróżniony pęcherz moczowy. Ponadto powinien poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych ostatnio lekach. Jest to bardzo ważne, ponieważ niektóre antybiotyki, leki stosowane w przebiegu chorób nowotworowych (np. metotreksat), a także metformina (lek stosowany przez diabetyków) i aspiryna (kwas acetylosalicylowy) wpływają na stężenie witaminy B12, dając wyniki fałszywie ujemne.

Do zaburzeń wchłaniania witaminy B12, a co za tym idzie - do zafałszowania wyników badań, może doprowadzić przyjmowanie kolchicyny (stosowana jest przy ostrych napadach dny moczanowej) i kwasu p-aminosalicylowego (lek przeciwgruźliczy). Także kwas foliowy stosowany w dużych dawkach przez dłuższy czas powoduje zmniejszenie stężenie witaminy B12 we krwi. Ponadto nawet spożywanie dużych dawek alkoholu przez ponad 2 tygodnie może doprowadzić do zafałszowania wyników badań.

Test Schillinga - na czym polega badanie?

Pacjent połyka tabletkę zawierającą 1 mikrogram znakowanej radioaktywnym kobaltem witaminy B12. Po 1-2 godzinach wykonuje się zastrzyk domięśniowy, zawierający 1000 mikrogramów witaminy B12, która nie jest już znakowana kobaltem.

Następnie pacjent przeprowadza dobową zbiórkę moczu. Po 24 godzinach mocz zostaje przekazany do laboratorium, gdzie dokonuje się pomiaru radioaktywności. Pozwala to na ocenę ilości wydalonej witaminy B12 wraz z moczem.

Kobiety miesiączkujące nie powinny oddawać moczu do badania 3 dni przed i 3 dni po okresie.

Test Schillinga - norma. Interpretacja wyników badań

Zdrowy człowiek po badaniu wydala 10 proc. i więcej (zwykle do 40 proc.) podanej dawki witaminy B12 w dobowej zbiórce moczu

Jeśli pacjent oddał z moczem <7 proc., może to oznaczać nieprawidłowe wchłanianie kobalaminy w przewodzie pokarmowym, spowodowane takimi chorobami jak:

Należy jednak wziąć pod uwagę, że wartości te mogą się różnic w zależności od laboratorium, w którym wykonywane jest badanie).

Rozszerzony test Schillinga - na czym polega?

Jeśli wynik badania będzie nieprawidłowy, po 3-7 dniach od zakończenia badania przeprowadza się kolejne jego etapy, aby ustalić, jakie są przyczyny niedoboru witaminy B12.

Celem drugiego etapu testu Schillinga jest ustalenie, czy przyczyną niedoboru kobalaminy jest choroba Addisona-Biermera (anemia złośliwa), będąca wynikiem zniszczenia czynnika wewnętrznego (czynnika Castle'a, który w prawidłowych warunkach łączy się z witaminą B12, umożliwiając jej wchłanianie - przyp. red.).

Pacjentowi ponownie podaje się doustnie dawkę witaminy B12 znakowaną radioaktywnym kobaltem, lecz tym razem wraz z czynnikiem wewnętrznym. Następnie pacjent ponownie prowadzi dobową zbiórkę moczu. Jeśli przyczyną niedoboru witaminy B12 jest choroba Addisona-Biermera, jej wchłanianie jest prawidłowe, a pacjent wydala 10 proc. i więcej podanej dawki. W przeciwnym razie lekarz może zlecić wykonanie kolejnego etapu badania.

Obecnie w celu potwierdzenia/wykluczenia anemii złośliwej znaczenie częściej niż test Schillinga wykonuje się oznaczenie przeciwciał przeciwko czynnikowi wewnętrznemu.

Test Schillinga - kolejne etapy badania?

Trzeci etap badania pozwala odpowiedzieć na pytanie, czy za nieprawidłowe wchłanianie witaminy B12 odpowiada nieprawidłowy rozrost bakterii. Lekarz przepisuje pacjentowi antybiotyki, które ten musi przyjmować przez 2 tygodnie. Po tym okresie znów przeprowadza 24-godzinna zbiórkę moczu. Jeśli wynik testu będzie pozytywny, oznacza to, że przyczyną złego wchłaniania witaminy były bakterie. Jeśli negatywny, lekarz zleca już ostatni etap testu Schillinga.

Ostatni etap badania pozwala określić, czy przyczyną złego wchłaniania witaminy B12 jest nieprawidłowa praca trzustki. W tym celu lekarz zleca pacjentowi, aby ten przez 3 dni przyjmował enzymy trzustkowe. Po tym czasie chory przeprowadza dobową zbiórkę moczu. Prawidłowy wynik wskazuje na choroby trzustki.

Przeczytaj też:

O autorze
Monika Majewska - właściwe zdjęcie
Monika Majewska
Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.