Glukagon: wskazania, dawkowanie, przeciwwskazania

Glukagon jest hormonem wytwarzanym w komórkach α trzustki. Razem z insuliną, wobec której ma działanie przeciwstawne, odpowiada w organizmie za kontrolę stężenia glukozy w krwioobiegu. Niezwykle istotne jest prawidłowe przechowywanie preparatów zawierających glukagon.

Spis treści

1. Glukagon: wskazania
2. Glukagon: dawkowanie
3. Glukagon: działania niepożądane
4. Glukagon: przeciwwskazania i środki ostrożności
5. Glukagon: przechowywanie
6. Glukagon a ciąża i karmienie piersią

Glukagon: wskazania

W zdrowym organizmie spadek stężenia glukozy powoduje uwalnianie glukagonu, który powoduje rozpad glikogenu wątrobowego do glukozy, a tym samym wyrównanie jej stężenia we krwi. Jednak u osób chorujących na cukrzycę i leczonych insuliną istnieje ryzyko wystąpienia zagrażającej życiu hipoglikemii, która nie może zostać wyrównana przez organizm. Niezbędne jest podanie w takiej sytuacji pacjentowi glukagonu. 

Glukagon: dawkowanie

Glukagon występuje w postaci do iniekcji i należy podać go podskórnie lub domięśniowo. Pojedyncza dawka zawiera 1 mg glukagonu. Dawkę tą należy zmniejszyć o połowę dla dziecka o wadze poniżej 25 kg lub poniżej 8. roku życia. Widoczna poprawa stanu pacjenta powinna być zauważalna po 10 minutach. By zapobiec nawrotowi hipoglikemii należy podać doustnie węglowodany. 

Glukagon podawany jest również przez personel medyczny w celach diagnostycznych u dorosłych, gdyż powoduje zmniejszenie napięcia i czynności motorycznej mięśni gładkich przewodu pokarmowego.

Glukagon: działania niepożądane

Najczęstszymi działaniami niepożądanymi występującymi po podaniu glukagonu są dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takie jak nudności i wymioty. 

Glukagon: przeciwwskazania i środki ostrożności

Przeciwwskazaniem do stosowania glukagonu jest występowanie u pacjenta nadwrażliwości na glukagon lub stwierdzenie występowania guza nadnerczy. Należy zachować również szczególną ostrożność u pacjentów po przebyciu postu, po spożyciu alkoholu oraz w przypadku przewlekłej hipoglikemii. 

Pacjent przyjmujący dodatkowo preparaty takie jak:

• insulina,
• indometacyna,
• warfaryna,
• leki z grupy beta-blokerów

powinny zgłosić to lekarzowi prowadzącemu w celu wykluczenia niekorzystnych interakcji.

Przed prowadzeniem pojazdów lub obsługą maszyn pacjent powinien przyjąć węglowodany, aby zapobiec wystąpieniu nawrotowi hipoglikemii. 

Glukagon: przechowywanie

Niezwykle istotne jest prawidłowe przechowywanie preparatów zawierających glukagon. Powinny być one przechowywane w temperaturze od 2°C do 8°C, w miejscu chronionym przed działaniem światła. Nie należy zamrażać produktów zawierających glukagon. Przechowywanie w temperaturze poniżej 25°C jest możliwe, jednak maksymalnie przez 18 miesięcy z zachowaniem terminu ważności. 

Glukagon a ciąża i karmienie piersią

Ciąża i karmienie piersią nie są przeciwwskazaniem do stosowania glukagonu.

Barbara Tuchowska, mgr. farmacji