Śpiączka hipometaboliczna: przyczyny, objawy, leczenie

Śpiączka hipometaboliczna to skrajna postać niedoboru hormonów tarczycy. Doprowadzić do niej może zarówno zaniechanie leczenia niedoczynności tarczycy, jak i wystąpienie razem z zaburzeniami czynności gruczołu tarczowego jakiegoś innego poważnego, znacznie obciążającego organizm schorzenia. Jeżeli u pacjenta dojdzie do śpiączki hipometabolicznej, to jego rokowania są bardzo niepomyślne.

Spis treści

1. Śpiączka hipometaboliczna: przyczyny
2. Śpiączka hipometaboliczna: objawy
3. Śpiączka hipometaboliczna: leczenie
4. Śpiączka hipometaboliczna: rokowanie
5. Niedoczynność tarczycy [wideo]

Śpiączka hipometaboliczna może wystąpić w wyniku nieleczonej niedoczynności tarczycy i jest wyjątkowo groźnym stanem, zagrażającym życiu pacjenta. Niedoczynność tarczycy związana jest zazwyczaj z takimi objawami, jak poczucie znacznego zmęczenia, nieuzasadnione zwiększanie się masy ciała pacjenta czy zaburzenia koncentracji. Część chorych – ze względu na znaczne upośledzenie ich codziennego funkcjonowania – stosunkowo szybko zgłasza się do lekarza, dzięki czemu otrzymują oni zalecenie suplementacji brakujących u nich hormonów tarczycowych. W przypadku podjęcia leczenia zaburzeń czynności tarczycy życiu pacjentów nie powinno już zagrażać niebezpieczeństwo, inaczej jest jednak wtedy, kiedy niedoczynność tarczycy nie podlega właściwej terapii - wtedy może dojść do przełomu tarczycowego lub własnie śpiączki hipometabolicznej.

Śpiączka hipometaboliczna: przyczyny

Śpiączką hipometaboliczną określa się stan skrajnej niedoczynności tarczycy. Dochodzić do niej może na skutek nieleczonego niedoboru hormonów tarczycowych, ale i poprzez nałożenie się na niedoczynność tarczycy jakiejś innej sytuacji. Stanami, które mogą prowadzić do śpiączki hipometabolicznej u pacjenta z niedoczynnością tarczycy, mogą być:

• ciężka infekcja (np. zapalenie płuc)
• przebycie jakiejś operacji
• doświadczenie znacznego urazu
• zawał serca
• zażycie pewnych leków (np. beta-blokerów, amiodaronu czy środków uspokajających)
• zaostrzenie niewydolności serca
• krwawienie z przewodu pokarmowego
• znaczne wychłodzenie organizmu

Śpiączka hipometaboliczna: objawy

Jak wskazuje już sama nazwa omawianego problemu, pojawiające się w jego przebiegu zaburzenia metaboliczne doprowadzają do tego, że pacjent wpada w stan śpiączki. U chorych ze śpiączką hipometaboliczną pojawiać się mogą także inne objawy, takie jak:

• hipoksemia (zmniejszenie zawartości tlenu w organizmie) z hiperkapnią (wzrost stężenia dwutlenku węgla w organizmie)
• hipotermia (obniżenie temperatury organizmu, która może sięgać nawet zaledwie 24 stopni Celsjusza)
• spadek ciśnienia tętniczego krwi
• bradykardia (spowolnienie czynności serca)
• spadek napięcia mięśniowego
• osłabienie odruchów ścięgnistych
• drgawki
• bradypnoe (zmniejszenie częstości oddechów)
• obrzęki
• hiponatremia (zmniejszenie stężenia sodu we krwi)

U pacjentów występować mogą także inne dolegliwości, zależne od tego, jaka to była u nich przyczyna śpiączki hipometabolicznej.W wykonywanych badaniach laboratoryjnych charakterystyczne dla śpiączki hipometabolicznej są znacznie obniżone wartości trójjodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4) oraz wyjątkowo podniesione stężenie hormonu tyreotropowego (TSH) we krwi.

Śpiączka hipometaboliczna: leczenie

Śpiączka hipometaboliczna to stan zagrożenia życia, z tego względu jej leczenie odbywa się w warunkach szpitalnych. Pacjentom podawane są dożylnie preparaty hormonów tarczycy, najczęściej jest to lewotyroksyna, stosowane jednak bywają również kombinacje tego hormonu z trójjodotyroniną. Istotne w leczeniu śpiączki hipometabolicznej jest także:

• wyrównywanie zaburzeń elektrolitowych (np. hiponatremii)
• dożylne przetaczanie pacjentom płynów
• dbanie o odpowiednią wentylację płuc (zazwyczaj istnieje konieczność zaintubowania pacjenta i stosowanie wentylacji wspomaganej)
• dożylne podawanie glukozy tym pacjentom, u których istnieje hipoglikemia
• podawanie hydrokortyzonu (preparat stosuje się szczególnie u pacjentów trafiających do szpitala w bardzo ciężkim stanie)
• właściwe leczenie schorzeń współistniejących (zwłaszcza, jeżeli to najprawdopodobniej one doprowadziły do śpiączki hipometabolicznej)

Wśród informacji dotyczących leczenia śpiączki hipometabolicznej nie pojawiły się takie, które informowałaby o konieczności ogrzewania pacjenta. Nie jest to w żadnym wypadku spowodowane przeoczeniem – nawet jeżeli pacjent znajduje się w znacznej hipotermii, to stosowanie aktywnego ogrzewania mogłoby mu wręcz zaszkodzić. Skutkiem ogrzewania ciała chorego mogłoby bowiem być doprowadzenie do rozszerzenia się u niego naczyń krwionośnych, co w konsekwencji mogłoby stać się przyczyną wystąpienia wstrząsu.

Śpiączka hipometaboliczna: rokowanie

Ze względu na rokowanie tych pacjentów, u których wystąpi śpiączka hipometaboliczna, niedoczynności tarczycy nie wolno bagatelizować i zawsze, kiedy tylko nastąpi taka potrzeba, należy podejmować się suplementacji niedoborów hormonów tarczycy. Śpiączka hipometaboliczna związana jest bowiem z wysokim odsetkiem śmiertelności – nawet w przypadku podjęcia właściwego leczenia tego stanu, do śmierci może dochodzić u nawet więcej niż co czwartego pacjenta ze śpiączką hipometaboliczną.

Niedoczynność tarczycy [wideo]

Niedoczynność tarczycy dotyka około 5-7 procent kobiet i około 1 procenta mężczyzn. Główne objawy niedoczynności tarczycy to: zmęczenie, suchość skóry, zła jakość włosów i paznokci, a także wzrost wagi ciała. Jakie badania trzeba wykonać i jak przebiega leczenie niedoczynności tarczycy?