Ostre niedokrwienie jelit może zagrażać życiu. Jak się objawia?

Ostre niedokrwienie jelit wywołane jest poprzez nagłe ograniczenie drożności tętnic krezkowych, które odpowiadają za dostarczenie krwi do jelit lub zmniejszenie perfuzji jelitowej. Stan ten objawia się silnym bólem brzucha, szczególnie w okolicy pępka. Może powodować martwicę jelit.

Spis treści

1. Ostre niedokrwienie jelit - przyczyny
2. Ostre niedokrwienie jelit - objawy
3. Ostre niedokrwienie jelit - rozpoznanie, diagnoza
4. Ostre niedokrwienie jelit - leczenie

Ostre niedokrwienie jelit to stan niebezpieczny dla pacjenta. Może ono doprowadzić do martwicy jelit, której powikłaniem jest perforacja jelita prowadząca do rozległego zapalenia otrzewnej o bardzo wysokiej śmiertelności. Wyróżniamy dwa rodzaje ostrego niedokrwienia jelit: ostre niedokrwienie jelit z niedrożnością tętnic trzewnych oraz ostre niedokrwienie jelit bez niedrożności tętnic trzewnych.

Ostre niedokrwienie jelit - przyczyny

Ostre niedokrwienie jelit z niedrożnością tętnic trzewnych może być spowodowane przez zatorowość będąca wynikiem np.: migotania przedsionków, niedawno przebytego zawału lub niewydolności serca. Zakrzepica, do której dochodzi w wyniku wykrzepiania krwi na blaszce miażdżycowej, również może powodować zamknięcie świata tętnicy.

Ostre niedokrwienie jelit bez niedrożności tętnic trzewnych pojawia się w wyniku skurczu tętnic trzewnych lub zmniejszony do nich napływu wywołanego przez leki takie jak kokaina, wazopresyna lub noradrenalina. Skutki takie może też dać zabieg rewaskularyzacji jelit.

Warto wiedzieć: Niedrożność jelit - objawy, przyczyny i leczenie

Ostre niedokrwienie jelit - objawy

Ostre niedokrwienie jelit manifestuje się poprzez silny ból brzucha, zazwyczaj w okolicy pępka, często nie poddający się leczeniu opioidami. Mogą wystąpić wymioty lub biegunki z obecnością śluzu i krwi w stolcu, będące wynikiem wzmożonej perystaltyki, która jednak ustaje z czasem.

Początkowo w badaniu mogą nie występować żadne charakterystyczne objawy, jednak po perforacji jelita występują objawy wskazujące na rozlane zapalenie otrzewnej, takie jak podwyższona temperatura, bladość skóry, podwyższone, ale ledwo wyczuwalne tętno, obłożony i wysychający język oraz płytki oddech. Brzuch jest twardy i bardzo bolesny.

Pojawia się wzdęcie brzucha oraz uciążliwa czkawka. Rozlane zapalenie otrzewnej jest stanem zagrażającym życiu.

Ostre niedokrwienie jelit - rozpoznanie, diagnoza

W diagnostyce ostrego niedokrwienia jelit korzysta się z tomografii komputerowej naczyń krwionośnych (angio-TK), która umożliwia rozróżnienie pochodzenia zatorowego i zakrzepowego. Arteriografia polegająca na wykonywaniu zdjęć rentgenowskich po podaniu kontrastu do naczynia stosowana jest w wypadku niejednoznacznego wyniku badania angio-TK.

Wykonane może być również RTG brzucha, pozwalające wykluczyć perforację oraz niedrożność jelita. Do zmian pojawiających się w badaniach laboratoryjnych należy podwyższony poziom leukocytów, zwiększone stężenie mleczanów oraz większa aktywność amylazy.

Ostre niedokrwienie jelit - leczenie

Leczenie ostrego niedokrwienia jelit wywołanego niedrożnością tętnicy może być wewnątrznaczyniowe lub operacyjne. Leczenie wewnątrznaczyniowe polega na trombolizie miejscowej polegającej na podaniu leku rozpuszczającego zakrzep bezpośrednio w jego okolice, lub trombektomii przezskórnej.

Zabieg trombektomii przezskórnej polega na wprowadzeniu do naczynia cewnika i pod kontrolą obrazu RTG oraz kontrastu przebiciu skrzepliny i zaaspirowaniu jej do wnętrza cewnika. Wykorzystana w tym typie leczenia może być również angioplastyka balonowa, podczas której do naczynia wprowadzany jest balon na cewniku, powodujący poszerzenie światła naczynia.

W leczeniu operacyjnym wykorzystuje się embolektomię w przypadku zatoru oraz trombektomię i zespolenie omijające w przypadku zakrzepicy.

Embolektomia polega na otwarciu naczynia tętniczego i usunięciu zatoru.

W przypadku ostrego niedokrwienia jelit bez niedrożności tętnicy leczenie polega na podaniu za pomocą cewnika naczyniowego do obkurczonej tętnicy leku rozszerzającego naczynie. Niezwykle istotne jest także leczenie chorych we wstrząsie.