Kodeina jak narkotyk? Działanie, skutki uboczne, dawkowanie
Kodeina to składnik leków, jednak niektórzy traktują kodeinę jak narkotyk, i to wydawany bez recepty. Kodeina ma działanie przeciwbólowe, podobne do morfiny, oraz przeciwkaszlowe, dlatego można ją znaleźć w syropach na kaszel i przeziębienie. Stosowana zgodnie z zaleceniami lekarza łagodzi objawy chorobowe, jednak jej długotrwałe stosowanie lub zażywanie w dawkach większych niż lecznicze może prowadzić do uzależnienia.
Spis treści
- Kodeina - działanie i wskazania do stosowania
- Kodeina - przeciwwskazania
- Kodeina - skutki uboczne
- Kodeina jak narkotyk. Uzależnienie od kodeiny
- Kodeina stosowana przez dłuższy czas może uzależniać
- Uzależnienie od tabletek z kodeiną - co robić?
Kodeina (a dokładniej fosforanu kodeiny) to składnik popularnych, dostępnych bez recepty leków przeciwbólowych, a także syropów stosowanych w leczeniu kaszlu i przeziębienia. Jednak niektórzy traktują kodeinę jak narkotyk.
Kodeina - działanie i wskazania do stosowania
Kodeina należy do grupy opioidów (jako składnik opium), czyli jest pochodną morfiny. Działanie kodeiny w organizmie związane jest z jej przemianą w morfinę. U niektórych osób kodeina jest przetwarzana w morfinę szybciej niż jest to normalne, czego konsekwencją jest wysokie stężenie morfiny w organizmie. Kodeina wykazuje więc zbliżone działanie przeciwbólowe do morfiny - zmniejsza ból lub znosi go całkowicie. Kodeina wchodzi w skład wielu leków złożonych – najczęściej z kwasem acetylosalicylowym, paracetamolem, ibuprofenem, sulfogwajakolem i kofeiną. Leki z dużą zawartością kodeiny dostępne w Polsce bez recepty (OTC) to np. Nurofen Plus, Antidol 15 i Solpadeine. Tabletka Nurofenu zawiera 200 mg ibuprofenu i 12,8 mg półwodnego fosforanu kodeiny, Antidol zawiera 15 mg fosforanu kodeiny w połączeniu z 500 mg paracetamolu, a Solpadeine zawiera fosforan kodeiny (8 mg), paracetamol (500 mg) i kofeinę (30 mg). Są one przeznaczone do stosowania w bólu o nasileniu umiarkowanym, który nie ustąpił po leczeniu lekami zawierającymi w swoim składzie tylko jedną substancję czynną.
Syropy z kodeiną powinny być stosowane z zachowaniem dużej ostrożności, najlepiej pod kontrolą lekarza. Należy przyjmować takie leki tylko przez krótki czas i w określonych dawkach dobowych.
Poza działaniem przeciwbólowym, kodeina ma działanie przeciwkaszlowe – hamuje ośrodek kaszlu, znajdujący się w układzie nerwowym. W tym przypadku leki zawierające kodeinę są stosowane w dawkach mniejszych niż mających działanie przeciwbólowe. Leki (najczęściej syropy) zawierające kodeinę wskazane są w stanach męczącego, suchego kaszlu o rożnej przyczynie, który nie jest związany z zaleganiem wydzieliny w drogach oddechowych. Syropy z kodeiną bez recepty to m.in. Thiocodin. Wskazany jest w leczeniu suchego, uporczywego kaszlu bez odkrztuszania wydzieliny. Jakie jest dawkowanie syropu? 10 ml syropu (1 miarka) 3 razy na dobę, nie częściej niż co 4 do 6 godzin. Jeżeli kaszel nie ustąpi po 3 dniach stosowania leku lub jeżeli kaszlowi towarzyszą objawy niepożądane, należy zaprzestać stosowania syropu i zasięgnąć porady lekarza.
Poza tym leki z kodeiną mają działanie przeciwbiegunkowe.
Kodeina - przeciwwskazania
Jak wspomniano, kodeina jest przemiana w organizmie człowieka w morfinę, która działa hamująco na ośrodek oddechowy. U niektórych osób (zwłaszcza dzieci) występuje tzw. ultraszybki metabolizm kodeiny, który prowadzi do znacznie większego niż normalnie stężenia morfiny we krwi po przyjęciu kodeiny. Pojawiające się po zażyciu leków stężenie morfiny spowodować może trudności w oddychaniu. W celu zminimalizowania ciężkich działań niepożądanych m.in. dotyczących zaburzeń oddychania dla produktów leczniczych zawierających kodeinę stosowanych w leczeniu kaszlu i przeziębienia u dzieci wprowadzono następujące zakazy:¹
- zakaz stosowania leków z kodeiną do 12. roku życia
- zakaz stosowania leków z kodeiną u dzieci z zaburzeniami oddychania w wieku od 12 do 18 lat
- zakaz stosowania leków z kodeiną u matek karmiących piersią, ponieważ kodeina jest przekazywana dzieciom wraz z mlekiem
- zakaz stosowania leków z kodeiną u osób (bez względu na wiek), u których stwierdzono szybkie przetwarzanie kodeiny w morfinę
Zalecenia te wynikają ze stwierdzenia kilku ciężkich przypadków depresji oddechowej u dzieci leczonych kodeiną (w tym śmiertelnych) oraz śmierci dziecka karmionego piersią, którego matka przyjmowała kodeinę.²
Kodeina wzmaga działanie środków nasennych i uspokajających oraz alkoholu, dlatego podczas przyjmowania leku, nie należy korzystać z tego typu substancji.
Kodeina - skutki uboczne
Poza problemami z oddychaniem, kodeina może powodować także inne skutki uboczne
Kodeina jak narkotyk. Uzależnienie od kodeiny
Kodeina zażyta w zbyt dużych dawkach ma działanie narkotyczne. Zażycie jednorazowo dużej dawki kodeiny (na przykład w tabletkach lub syropie na kaszel, który miesza się z np. ze Spritem) sprawia, że osoba pod jej wpływem na krótko odczuwa euforię. Jednakże częstsze wystawianie się na działanie kodeiny może powodować takie komplikacje jak zaburzenia przemiany materii oraz pracy serca. Nie mówiąc już o uzależnieniu - i to zarówno psychicznym, jak i fizycznym.
Nie powinno się stosować preparatów zawierających kodeinę przez więcej niż kilka dni.
Objawy przedawkowania kodeiny, czyli przyjęcia zbyt dużej dawki, dają objawy tożsame z objawami przedawkowania narkotyków:
- pobudzenie
- splątanie
- halucynacje
- stany lękowe i ataki paniki
- agresja
- zaburzenia równowagi
- dreszcze (wraz z dygotaniem ciała)
Od 1 stycznia 2017 roku pacjenci jednorazowo mogą kupić bez recepty opakowanie leku, który zawiera max. 150 mg kodeiny. Opakowania leków, zawierające więcej niż 150 mg kodeiny, można dostać tylko na receptę wystawioną przez lekarza. W praktyce oznacza to, że lek na katar czy kaszel bez recepty będzie można kupić tylko w jednym małym opakowaniu. Jeśli pacjent będzie chciał kupić większą ilość, będzie musiał iść do lekarza po receptę lub... do innej apteki po kolejne małe opakowanie leku.
Sprawdź>>Od 2017 roku niektóre leki na przeziębienie tylko NA RECEPTĘ
Kodeina stosowana przez dłuższy czas może uzależniać
Źródło: x-news.pl/TVN Style
Uzależnienie od tabletek z kodeiną - co robić?
Syn od ok. 6 lat bierze tabletki z kodeiną (akodin, thiokodin antidol), jest od tego uzależniony bardzo mocno fizycznie i psychicznie. Nie chce nawet rozmawiać o jakimkolwiek leczeniu czy terapii. Jego organizm jest coraz słabszy. Jak mu pomóc? jak go zmotywować do podjęcia leczenia? Od lat bezskutecznie szukam dla niego pomocy. Proszę o jakiś ratunek dla mojego 25-letniego dziecka.
mgr Ewa Guzowska - pedagog, terapeutka uzależnień: Z tego z co zrozumiałam, syn jest pełnoletni, a więc sam decyduje o sobie i o swoim zdrowiu. Wiem, że dla ojca czy matki to bardzo trudna sprawa, patrzeć jak dziecko zgadza się na powolną śmierć. Z uzależnieniem jest tak, że osoba, która ma problem ze środkami psychoaktywnymi, jest w mechanizmach uzależnień i dlatego nie podejmuje decyzji o leczeniu. Czasem potrzeba lat aż osoba uzależniona sama podejmie decyzję o leczeniu. Widocznie u Pana syna nie nadszedł ten czas. To syn musi chcieć zacząć się leczyć, to musi być jego wola. Jedyne co może Pan zrobić, to skierować sprawę do sądu o przymusowe leczenie. Z tego co mi wiadomo trwa to latami nim osoba uzależniona trafi do ośrodka odwykowego. Trzeba pamiętać też o tym, że jeżeli jest przymus leczenia to pacjenci bardzo często wracają ponownie do swoich nawyków.
Źródło:
1. Zakaz stosowania kodeiny na kaszel i przeziębienie u dzieci do 12 roku życia Europejskiej Agencji Leków, http://pharmindex.pl/sm/Komunikat_kodeina_2015-04-24__294.pdf
2. Ograniczenia dotyczące stosowania kodeiny w łagodzeniu bólu u dzieci — CMDh zatwierdza zalecenie PRAC, http://www.ema.europa.eu/docs/pl_PL/document_library/Referrals_document/Codeine_containing_medicinal_products/Position_provided_by_CMDh/WC500144850.pdf
3. Codeine, https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/5284371#section=Canonical-SMILES
![Stan przedcukrzycowy dotyczy nawet 5 mln Polaków. Ciebie też? Sprawdź to [TEST]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-TRZ7-kaJ1-ptSh_cukrzyca-pomiar-cukru-320x213.jpg)
