Cukrzyca mieszana (podwójna) - przyczyny, objawy i leczenie

Cukrzyca mieszana (podwójna, hybrydowa) oznacza współistnienie cukrzycy typu 1 i 2. Cukrzyca mieszana rozpoznawana jest głównie u dzieci i młodzieży, która zmaga się z nadwagą lub otyłością. Jakie są przyczyny i objawy cukrzycy mieszanej (podwójnej)? Na czym polega leczenie?

Cukrzyca mieszana (podwójna, hybrydowa, cukrzyca typu 1.5, DD, double  diabetes) oznacza równoczesne występowanie cech charakterystycznych dla obydwu typów cukrzycy. Dla cukrzycy typu 1 będzie to obecność przeciwciał przeciw komórkom wysp trzustkowych, a dla cukrzycy typu 2 - insulinooporność oraz otyłość.

Dotychczas nie opublikowano dokładnych danych dotyczących  rozpowszechnienia  cukrzycy mieszanej i rzeczywista ilość chorych pozostaje nieznana. Wszystko z powodu brak precyzyjnych definicji dla różnych typów cukrzycy stwierdzanych u dzieci i młodzieży oraz ewolucja objawów z upływem czasu.

Cukrzyca mieszana (podwójna) - przyczyny

Przypuszcza się, że u predysponowanych genetycznie dzieci najpierw dochodzi do nieprawidłowości w produkcji insuliny i do rozwoju cukrzycy typu 1, a następnie - wskutek otyłości i związanych z nią zaburzeń metabolicznych - rozwija się insulinooporność, charakterystyczna dla cukrzycy typu 2.

Kluczową rolę w powstaniu "podwójnej cukrzycy" odgrywa otyłość.

Niewykluczony jest także mechanizm odwrotny, w którym otyłość i/lub cukrzyca typu 2 prowadzą do powstania cukrzycy typu 1. Nadmierne przybranie na wadze skutkuje insulinoopornością, a ta wymusza na komórkach wysp trzustkowych produkcję większej ilości insuliny. Przeciążone komórki ulegają zniszczeniu, uwalniając przy tym autoantygeny, które zapoczątkowują powstanie związanych z cukrzycą przeciwciał u osób genetycznie predysponowanych.¹

Teoria ta została potwierdzona w badaniach diabetologów ze Szpitala Dziecięcego w Pittsburgu (USA). Na podstawie dziewięcioletnich obserwacji 260 pacjentów leczonych w szpitalu stwierdzili oni, że 25 proc. dzieci z pierwotnie rozpoznaną cukrzycą typu 1 przejawia objawy cukrzycy typu 2, a prawie połowa dzieci otyłych przyjętych z objawami cukrzycy typu 2 po kilku latach wykazywała już objawy cukrzycy typu 1.²

Cukrzyca mieszana (podwójna) - objawy

Na cukrzycę mieszaną wskazują:

1. Objawy cukrzycy typu 2 + dyslipidemia, nadciśnienie tętnicze, podwyższone BMI

2. Obecność niektórych cech przypisywanych cukrzycy typu 1, takich jak wielomocz i nadmierne pragnienie, utrata masy ciała, rozwój kwasicy ketonowej

3. Obecność autoprzeciwciał przeciwwyspowych w badaniach krwi.

Należy zaznaczyć, że cechy cukrzycy typu 1 i 2 mogą współistnieć w momencie wykrycia choroby lub rozwijać się z upływem czasu, tzn. do dotychczasowych objawów dołączają nowe objawy charakterystyczne dla cukrzycy innego typu.

Cukrzyca mieszana (podwójna) - leczenie

W przypadku pacjentów z cukrzycą typu 1 i insulinoopornością jedną z opcji jest włączenie do leczenia biguanidów, w tym metforminy, jako dodatku do standardowej insulinoterapii, czego wynikiem jest spadek glukoneogenezy oraz poprawa insulinowrażliwości.¹

Metodą wspomagającą leczenie podwójnej cukrzycą będzie też walka z otyłością u dzieci i młodzieży.

Bibliografia:

1. Sieniawska J., Rębowicz K., Osiak W., Beń-Skowronek I., „Cukrzyca podwójna”: współistnienie cukrzycy typu 1 i typu 2, "Endokrynologia Pediatryczna" 2016

2. Double Dose Of Diabetes Baffles, http://www.cbsnews.com/news/double-dose-of-diabetes-baffles/

Monika Majewska