Wrzos pospolity. Właściwości lecznicze wrzosu

2020-09-29 6:59

Wrzos pospolity to niewątpliwie jeden z symboli polskiej jesieni. Ta wytrzymała na zimno i wiatry roślina ma także zastosowanie w medycynie ludowej i fitoterapii. Odwary, napary i herbatki wrzosowe działają m.in. napotnie, uspokajająco i moczopędnie. Jakie dokładnie właściwości lecznicze mają kwiaty wrzosu i jak wspierają organizm?

Wrzos pospolity. Właściwości lecznicze wrzosu
Autor: Getty Images Wrzos pospolity to znana od XV w. roślina lecznicza o wielu właściwościach

Wrzos pospolity, zwyczajny (Calluna vulgaris (L.) Hull) jest jedną z najbardziej popularnych w Polsce roślin łąkowo-leśnych należących do rodziny wrzosowatych (Ericaceae Juss.).

Wrzos to gęsta krzewinka, o wysokości 20-30 cm, intensywnie zielonych liściach i drobnych, dzwonkowych kwiatach w kolorach: różowo-liliowym, fioletowym lub czasami białym. Wrzos kwitnie najczęściej od lipca do października, a niektóre jego odmiany także w listopadzie, zanim nadejdą przymrozki.

Wrzos występuje niemal w całej Europie i przyległych do naszego kontynentu obszarach Azji i Afryki. W Polsce znajdziecie malownicze skupiska wrzosu – tzw. wrzosowiska – na pastwiskach, łąkach i obszarach leśnych - głównie na polanach, wyrębach, w laskach brzozowych i sosnowych.

Wrzos jest silną rośliną odporną na mróz i suszę. Oprócz swoich walorów estetycznych, wrzos miał przez wieki zastosowanie praktyczne. W Szkocji i Laponii wyrabiano z niego miotły (calluna znaczy – wymiatać) oraz strzechy i ściany wiejskich chat. Z wrzosu zaplatano też powrozy, wypychano nim materace i stosowano jako opał lub źródło barwnika tkanin. Młodymi pędami karmiono konie i bydło, albo wyrabiano z niego… piwo wrzosowe zwane Fraoch (wyspa Islay), a także dodawano do wina (Europa Północna) albo zastępowano nim herbatę.

W wielu kulturach wrzos powiązany jest z symboliką szczęścia. Dla Szkotów, kolor wrzosu bierze się od krwi przelanej w bitwach klanów, dlatego noszą go, aby ochronić się przed złem i śpią na poduszkach wypełnionych tym zielem, aby sprowadzić sny przepowiadające szczęście. A np. w Walii, wrzos jest wróżącym wieloletnią miłość i radość składnikiem ślubnych bukietów.

Wrzos pospolity jest także rośliną leczniczą i od XV w., kiedy pierwszy raz został opisany jako ziele, ma wiele zastosowań w lecznictwie ludowym i fitoterapii. Jakie mają właściwości oraz na jakie dolegliwości i schorzenia pomagają kwiaty wrzosu?

Spis treści

  1. Wrzos pospolity: składniki i ich własności
  2. Wrzos pospolity: właściwości lecznicze
  3. Wrzos pospolity: zastosowanie w kosmetyce
  4. Wrzos pospolity: roślina miododajna
  5. Wrzos pospolity: zbiory i suszenie
  6. Wrzos pospolity: odwar, napar i herbatka – jak zrobić?

Wrzos pospolity: składniki i ich własności

Wrzos pospolity, podobnie jak wszystkie inne rośliny wykorzystywane w ziołolecznictwie składa się z wielu substancji, które w różnoraki sposób działają na nasze zdrowie. Wśród nich najcenniejsze są:

Wrzos pospolity: właściwości lecznicze

Ze względu na swój skład, wrzos wykorzystywany jest w leczeniu:

Wrzos pospolity: zastosowanie w kosmetyce

Z właściwości nawilżających, ochronnych i regeneracyjnych wrzosu pospolitego korzysta także chętnie kosmetyka. Kwiaty wrzosu są częstymi składnikami:

  • kremów nawilżających
  • mieszanek ziołowych do kąpieli
  • preparatów do pielęgnacji ciemnych włosów

Wrzos pospolity: roślina miododajna

Wrzos pospolity to jedna z najbardziej cenionych roślin miododajnych, a sam miód wrzosowy uważany jest za jeden z najlepszych miodów pochodzenia kwiatowego. Jest niezwykle aromatyczny, ma ciemno pomarańczowe lub czerwonobrunatne zabarwienie, nieco galaretowatą konsystencję i oraz – co jest rzadko spotykane wśród miodów – gorzkawo-ostry smak.

Miód wrzosowy nie zawiera wprawdzie zbyt wielu witamin, ale jest bogaty w:

Czytaj też: Miód wrzosowy - właściwości i zastosowanie

Wrzos pospolity: zbiory i suszenie

W ziołolecznictwie wykorzystuje się zarówno ziele jak i kwiaty wrzosu. Zbiera się je pod koniec sierpnia, czyli w początkowym okresie kwitnienia. Gałązki z kwiatami ściana się ręcznie w połowie ich wysokości, a następnie suszy, ułożone cienką warstwą na powietrzu lub przewiewnych i zacienionych pomieszczeniach. Prawidłowo wysuszone kwiaty i ziele zachowują swoje barwy.

Wrzos pospolity: odwar, napar i herbatka – jak zrobić?

Odwar: 1 łyżkę suszonych kwiatów wrzosu zalewamy 1 szklanką wody i gotujemy przez 3-5 minut, a następnie przecedzamy. Odwar pijemy 2-3 razy dziennie.

Napar: 1 łyżkę suszonych kwiatów wrzosu zalewamy 2 szklankami wrzącej wody, parzymy przez ok. 10 minut, a następnie odcedzamy. Napar pijemy 4 razy dziennie po pół szklanki.

Herbatka: 1 czubatą łyżkę kwiatów wrzosu zalewamy 1 szklanką wrzącej wody i parzymy pod przykryciem do czasu uzyskania przez płyn lekko czerwonego koloru. Herbatkę pijemy raz dziennie.

Czytaj też:

Czy rozpoznajesz to zioło?

Pytanie 1 z 7
Te fioletowe kwiaty zawierające olejki eteryczne, które działają uspokajająco to:
Lawenda