Masz takie zmiany na paznokciach? Mogą być objawem choroby płuc

Wygląd naszych paznokci nie jest tylko i wyłącznie kwestią natury estetycznej. Zmiany na paznokciach, a także ich kształt mogą być podstawą do podejrzewania pewnych schorzeń układu oddechowego. Czym są palce pałeczkowate i o czym mogą świadczyć? Jakie inne zmiany płytki paznokciowej mogą sugerować chorobę płuc?

Spis treści

1. Palce pałeczkowate - co to za objaw?
2. Palce pałeczkowate - przyczyny związane z układem oddechowym
3. Linie Beau - czyli efekt zahamowania wzrostu płytki paznokciowej
4. Covidowe paznokcie - jak wyglądają?
5. Złuszczenie płytki paznokciowej a choroby płuc
6. Czerwony obłączek - co może oznaczać?

Jednym z częściej występujących odchyleń w wyglądzie paznokci są tak zwane palce pałeczkowate, nazywane również pałeczkami dobosza. Jednak to nie jest jedyny objaw związany z chorobami płuc widoczny na paznokciach. Do innych zmian na paznokciach można zaliczyć paznokcie covidowe, obłączek, łuszczenie się paznokci oraz widoczne linie Beau. Co dokładnie oznaczają te objawy?

Palce pałeczkowate - co to za objaw?

Objaw ten polega na tym, że paznokcie przyjmują kształt szkiełek zegarkowych i są zdecydowanie bardziej wypukłe, niż w normalnych warunkach. Wynika to z proliferacji tkanki łącznej pod paznokciem.

Palce pałeczkowate zdecydowanie częściej obserwowane są jako odchylenie w morfologii kończyn górnych, niż kończyn dolnych.

Z czego wynika fakt, że paznokcie zaczynają przypominać szkiełko od zegarka?

Przyczyn jest bardzo dużo, symptom ten bowiem może towarzyszyć wielu schorzeniom układu oddechowego, sercowo-naczyniowego, a także układu pokarmowego.

Palce pałeczkowate towarzyszą również zaburzeniom gospodarki hormonalnej (występują między innymi w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa czy nadczynności przytarczyc), a co ciekawe, mogą również pojawić się bez uchwytnej przyczyny, co nazywamy wówczas palcami pałeczkowatymi idiopatycznymi.

Palce pałeczkowate - przyczyny związane z układem oddechowym

Przyjrzyjmy się jednostkom chorobowym, związanym z układem oddechowym, które mogą manifestować się obecnością palców pałeczkowatych. Do chorób tych należy przede wszystkim:

• przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) - czyli schorzenie wynikające z trwałego ograniczenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe, objawiające się typowo występowaniem przewlekłego kaszlu, odkrztuszaniem wydzieliny, a także nasilającą się dusznością. W ogromnej większości przypadków za rozwój tej choroby odpowiada wieloletnie palenie tytoniu,
• ropień płuca - jest to zbiornik zawierający płyn (ropę), lokalizujący się w obrębie tkanki płucnej. Objawy ropnia płuca to najczęściej gorączka, kaszel, a także odkrztuszanie wydzieliny. Ropień płuca może być powikłaniem niedoleczonego zapalenia płuc,
• ropniak opłucnej - jest to obecność wysięku zapalnego w obrębie jamy opłucnowej, objawiający się typowo kaszlem, dusznością, bólem w klatce piersiowej, a także gorączką. Podobnie, jak ropień płuca może to być powikłanie zapalenia płuc,
• rozstrzenie oskrzeli - istotą tego schorzenia jest nieodwracalne poszerzenie oskrzeli, wynikające z uszkodzenia ich ściany. Najważniejsze objawy rozstrzeni oskrzeli to przewlekły, produktywny kaszel, któremu towarzyszy odkrztuszanie często ropnej wydzieliny, a także duszność. Do rozwoju rozstrzeni oskrzeli może prowadzić wieloletnie POChP, pylice płucne, a także niektóre choroby reumatologiczne - np. reumatoidalne zapalenie stawów,
• gruźlica płuc - czyli schorzenie zakaźne, za którego rozwój odpowiadają bakterie z grupy Mycobacterium tuberculosis complex. Gruźlica kojarzona jest przede wszystkim z układem oddechowym, jednak tak naprawdę może zająć każdy narząd naszego organizmu, w tym układ pokarmowy, serce, węzły chłonne, kości, czy nawet układ nerwowy,
• mukowiscydoza - choroba genetyczna, diagnozowana najczęściej we wczesnym dzieciństwie, której istotą jest zaburzenie wydzielania gruczołów zewnątrzwydzielniczych. Mukowiscydoza objawia się kaszlem, często produktywnym, częstymi zakażeniami w obrębie układu oddechowego, a także przewlekłą biegunką i przewlekłym nieżytem nosa,
• sarkoidoza - istotą tego schorzenia jest powstawanie w różnych obszarach organizmu, w tym w tkance płucnej guzków zapalnych, nazywanych ziarniniakami. Sarkoidoza objawia się głównie pogorszeniem samopoczucia, gorączką, spadkiem masy ciała, a także kaszlem i dusznością (w przypadku zajęcia płuc),
• nowotwory płuc - co ważne, palce pałeczkowate mogą wpisywać się również w obraz kliniczny raka płuca. Inne objawy, które mogą towarzyszyć nowotworowi złośliwemu płuca to przewlekły kaszel, utrata masy ciała, nawracające zapalenia płuc, a także zmiana charakteru kaszlu (dotyczy to palaczy),
• włóknienie płuc - objawia się przede wszystkim kaszlem, dusznością i nasilającym się osłabieniem. Do włóknienia tkanki płucnej mogą prowadzić różne stany kliniczne, m.in. choroby autoimmunologiczne (toczeń rumieniowaty układowy, twardzina układowa), zapalenia płuc, w tym zapalenie płuc w przebiegu COVID-19, czy też narażenie na czynniki uszkadzające w miejscu pracy.

Obecność palców pałeczkowatych warto wyjaśnić, choćby poprzez wykonanie prostego badania, jakim jest RTG klatki piersiowej, ponieważ jest to symptom, mogący towarzyszyć chorobie nowotworowej.

Linie Beau - czyli efekt zahamowania wzrostu płytki paznokciowej

Są to poprzeczne zagłębienia w obrębie płytki paznokciowej, które wynikają z czasowego zahamowania wzrostu paznokcia. Linie te mogą współwystępować z zapaleniem płuc, które przebiega z epizodami gorączkowymi. Ponadto, linie Beau towarzyszą niektórym nadwrażliwościom na leki oraz niedożywieniu organizmu.

Covidowe paznokcie - jak wyglądają?

Zmiany w przebiegu covidowych paznokci mają typowo postać półksiężyców, przyjmujących barwę ciemnoczerwoną i są zlokalizowane w obrębie obłączka paznokciowego. Obłączkiem nazywamy białawy półksiężyc, znajdujący się w dolnej części paznokcia.

Przypuszcza się, że za występowanie covidowych paznokci odpowiada uszkodzenie w obrębie śródbłonka naczyń krwionośnych oraz zmiany zakrzepowe w naczyniach.

Czytaj też: Covidowe palce - czym są? Jak wygląda ten objaw zakażenia koronawirusem?

Zmiany na paznokciach - co sygnalizują?

Zobacz galerię 6 zdjęć

Złuszczenie płytki paznokciowej a choroby płuc

Złuszczenie się płytki paznokciowej to objaw, który może zaniepokoić wielu z nas. Taki stan może doprowadzić nawet do całkowitej utraty paznokcia. Złuszczanie się paznokci może towarzyszyć obecności ropni w płucu.

Ponadto, stan ten współwystępuje z pęcherzycą zwykłą, czyli chorobą autoimmunologiczną skóry, która objawia się obecnością pęcherzy na skórze oraz nadżerkami w obrębie błon śluzowych. Pęcherze na skórze pękają i pozostawiają po sobie nadżerki, czyli ubytki naskórka.

Czerwony obłączek - co może oznaczać?

Gdy obłączek paznokcia przyjmuje kolor czerwonawy, to może to świadczyć między innymi o obecności omawianej już powyżej przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, a także o zatruciu tlenkiem węgla.

Inne, niż pulmonologiczne przyczyny czerwonawego obłączka to:

• choroby tkanki łącznej,
• reumatologiczne zapalenie stawów,
• niewydolność serca,
• marskość wątroby,
• przewlekła pokrzywka,
• łuszczyca.

Podsumowując, jeśli zauważymy na naszych paznokciach niepokojące nas zmiany, to warto odwiedzić lekarza rodzinnego, który po obejrzeniu zmian i przeprowadzeniu wnikliwego wywiadu zdecyduje, czy potrzebne są dodatkowe badania i konsultacje.

Czytaj też: Zmiany na paznokciach - jaką chorobę sygnalizują?

lek. Katarzyna Banaszczyk