Tu pomagają, tam szkodzą – co musisz wiedzieć o statynach

Leki ukierunkowane na lipidy (tzw. ceramidy) mogą mieć potencjał w leczeniu chorób kardiometabolicznych. Oto najnowszy wniosek naukowców, którym podzielili się na łamach czasopisma „Trends in Pharmacological Sciences”. Autorzy badania wskazują dowody potwierdzające silny związek między ceramidami a szeregiem chorób u ludzi i zwierząt. Porównują je z danymi monitorowanymi na tle dziesięciolecia, które doprowadziły do powstania leków obniżających poziom cholesterolu.

Jednymi z najczęściej przepisywanych leków są statyny, które hamują działanie enzymu odpowiedzialnego za wytwarzanie cholesterolu w wątrobie oraz wychwytują zły cholesterol LDL. Są też stosowane w leczeniu zaburzeń lipidowych (m.in. obniżają poziom ceramidów). Dlatego też naukowcy postanowili przyjrzeć się, jaką rolę odgrywają ceramidy w chorobach. Według nich coraz bardziej zauważalne jest to, że ceramidy mogą być powiązane z wieloma problemami zdrowotnymi.

Główny autor badania prof. Scott Summers z University of Utah College of Health w Stanach Zjednoczonych powiedział, że jest wiele do zrobienia, jeśli chcemy wykorzystać potencjał terapii obniżających poziom ceramidów. W najnowszych badaniach uczeni sprawdzili związek między ceramidami a cholesterolem.

W ciągu ostatnich kilku dekad badania kliniczne wykazały, że ceramidy są samodzielnymi biomarkerami chorób sercowo-naczyniowych, niezależnymi od cholesterolu. Ceramidy mogą zmniejszyć ryzyko niepożądanych zdarzeń sercowo-naczyniowych, m.in. ryzyko zgonu z powodu choroby wieńcowej. Wyniki te zostały powtórzone w różnych krajach i w różnych grupach etnicznych. Poza tym w przeciwieństwie do cholesterolu ceramidy są też powiązane z zespołem metabolicznym, jak na przykład z insulinoopornością i cukrzycą. Ceramidy we krwi są obecnie mierzone klinicznie w celu oceny ryzyka choroby.

Ceramidy mogą być naszym wrogiem?

Naukowcy przekazali, że badania na zwierzętach dostarczyły więcej dowodów potwierdzających związek między ceramidami a różnymi chorobami. Na przykład obniżenie poziomu ceramidów dzięki interwencji farmakologicznej zapobiega chorobom układu krążenia i cukrzycy u gryzoni. Natomiast według innych badań ceramidy mogą prowadzić do zwiększenia magazynowania tłuszczu, zmniejszenia zużycia glukozy i obniżenia wydajności pracy mitochondriów. Są to cechy charakterystyczne dla zespołu metabolicznego. Do tego te zmiany metaboliczne przyczyniają się do niszczenia komórek beta wysp Langerhansa trzustki, powodując w ten sposób cukrzycę typu 2.

Jak wyjaśnił prof. Scott Summers, „ceramidy mogą okazać się równie szkodliwe, jak cholesterol, ponieważ wywołują zmiany w tkankach, które w efekcie prowadzą do śmierci komórek”.

Mimo tych dowodów wciąż pozostaje wiele pytań i brakuje danych na poparcie konkretnych zaleceń klinicznych. Potrzebne są również dalsze badania, aby zrozumieć anomalie genetyczne, które powodują wysoki poziom ceramidów oraz w jaki sposób ceramidy uszkadzają tkanki. Zdaniem autorów badania, odpowiedzi na te pytania mogą rzucić światło na potencjalne podejście terapeutyczne traktowane jako bezpieczny i skuteczny sposób na obniżenie poziomu ceramidów i leczenia chorób kardiometabolicznych.

- Mam nadzieję, że znajdzie się pomocne rozwiązanie zarówno w postaci nowych terapii, jak i nowych zaleceń dietetycznych – podsumował prof. Summers.

Anna Tłustochowicz