- Badania opublikowane w „JAMA Network Open” potwierdzają, że objawy neurologiczne takie jak zawroty głowy mogą wyprzedzać diagnozę raka jądra o miesiące
- W zespole paraneoplastycznym to nie guz, a atak własnego układu odpornościowego na mózg stanowi największe zagrożenie dla pacjenta
- Analiza naukowa z 2024 roku wskazuje na konkretne przeciwciało KLHL11-IgG jako głównego winowajcę uszkodzeń mózgu u mężczyzn z rakiem jądra
- Rak jądra to najczęstszy nowotwór złośliwy u mężczyzn w wieku 20-44 lata, odpowiadając w Polsce za 25% wszystkich zachorowań w tej grupie.
Objawy neurologiczne raka jądra. Sygnały, których nie wolno lekceważyć
Nagłe kłopoty z utrzymaniem równowagi, postępująca utrata słuchu czy dezorientacja u młodego mężczyzny rzadko kojarzą się z nowotworem. Tymczasem badanie opublikowane w tym miesiącu w „JAMA Network Open” potwierdza, że właśnie takie objawy neurologiczne mogą być pierwszym sygnałem raka jądra.
U pacjentów z najczęstszym typem tego nowotworu (nasieniakiem) to właśnie zawroty głowy i problemy z koordynacją pojawiają się na długo przed wykryciem guza.
Zjawisko to nazywane jest paraneoplastycznym zapaleniem mózgu. Badania naukowe wskazują, że w aż 80% przypadków objawy neurologiczne wyprzedzają diagnozę raka o tygodnie, a nawet miesiące. Mężczyźni zgłaszają się do lekarzy z bólami głowy, krótkotrwałymi utratami przytomności czy problemami z rozpoznawaniem bliskich, a dopiero późniejsza, celowana diagnostyka ujawnia nowotwór. Kluczowy jest czas, ponieważ zniszczenie neuronów postępuje błyskawicznie i bez leczenia prowadzi do nieodwracalnych uszkodzeń mózgu.
Zespół paraneoplastyczny. Gdy układ odpornościowy atakuje mózg zamiast raka
Zespół paraneoplastyczny to sytuacja, w której układ odpornościowy, próbując zwalczyć komórki nowotworowe, zaczyna przez pomyłkę atakować własne, zdrowe komórki – w tym przypadku neurony w mózgu. Analiza 50 pacjentów, której wyniki opublikowano w magazynie „Neurology” w 2024 roku, zidentyfikowała głównego winowajcę: przeciwciało o nazwie KLHL11-IgG. Wykryto je u 64% badanych mężczyzn z rakiem jądra i objawami neurologicznymi.
Wyniki tej samej analizy są alarmujące, ponieważ pokazują, że zespół paraneoplastyczny może być groźniejszy niż sam rak. Aż 67% zgonów w badanej grupie było spowodowanych postępującymi uszkodzeniami mózgu, a nie rozwojem nowotworu. Co więcej, mimo skutecznego wyleczenia raka i zastosowania immunoterapii, tylko 15% pacjentów odzyskało sprawność neurologiczną, co podkreśla, jak ważne jest wczesne rozpoznanie problemu.
Polecany artykuł:
Rak jądra u młodych mężczyzn w Polsce – najczęstszy nowotwór w tej grupie
Choć rak jądra stanowi w Polsce tylko 1,6% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn, dane z Krajowego Rejestru Nowotworów nie pozostawiają złudzeń – w grupie wiekowej 20-44 lata jest to absolutny numer jeden. Odpowiada on za 25% wszystkich zachorowań na raka u młodych dorosłych, co czyni go cichym zagrożeniem dla tej grupy demograficznej.
Na szczęście rokowania w leczeniu samego guza są doskonałe, a pięcioletnie przeżycie wynosi ponad 95%. Prawdziwym wyzwaniem pozostają jednak powikłania neurologiczne, które mogą prowadzić do trwałego inwalidztwa, jeśli nie zostaną rozpoznane na czas.
Niepokojące objawy raka jądra. Kiedy zgłosić się do lekarza?
Do sygnałów, które powinny skłonić młodego mężczyznę do pilnej konsultacji lekarskiej, należą przede wszystkim niewyjaśnione zawroty głowy, mogące przypominać problemy z błędnikiem, postępująca utrata słuchu oraz kłopoty z koordynacją ruchową i utrzymaniem równowagi (ataksja). Inne niepokojące objawy to nagłe kłopoty z pamięcią krótkotrwałą i koncentracją, zmiany osobowości, takie jak drażliwość, a nawet napady padaczkowe czy trudności z mową.
Jak podkreślają badacze, kluczowe jest, aby lekarze różnych specjalności – od neurologów po psychiatrów – byli świadomi tego powiązania i w przypadku wystąpienia takich symptomów u młodego pacjenta, zlecili badania w kierunku nowotworu jądra.
Kluczem do zatrzymania niszczenia mózgu jest jak najszybsza diagnoza, w której pomaga pierwszy w USA test diagnostyczny opracowany przez Mayo Clinic, wykrywający wspomniane przeciwciało KLHL11. Potwierdzenie obecności rala pozwala na natychmiastowe wdrożenie leczenia immunosupresyjnego, które obejmuje sterydy i wymianę osocza.
