- Badania naukowe ujawniają, że liczba zachorowań na raka u młodych osób wzrosła globalnie o prawie 80%
- Główną przyczyną raka u młodych jest styl życia i dieta, a nie jak się powszechnie uważa obciążenie genetyczne
- Analiza danych dla Polski wskazuje, że młode kobiety są znacznie bardziej narażone na nowotwory niż mężczyźni w tej samej grupie wiekowej.
Rak u młodych to już epidemia? Liczba zachorowań wzrosła o prawie 80%
Światowe statystyki biją na alarm, pokazując niepokojący trend rosnącej liczby nowotworów wśród osób przed pięćdziesiątką. Dane opublikowane w jednym z czasopism naukowych jasno wskazują, że między 1990 a 2019 rokiem globalna liczba zachorowań w tej grupie wiekowej wzrosła o niemal 80%.
Oznacza to skok z 1,8 miliona do ponad 3,2 miliona nowych przypadków rocznie. Wśród najczęściej diagnozowanych nowotworów u młodych dorosłych wymienia się raka piersi, płuc, jelita grubego i żołądka.
Niestety, prognozy ekspertów nie napawają optymizmem, przewidując dalszy wzrost zachorowań o kolejne 30% do 2030 roku. Taka dynamika stawia przed systemami opieki zdrowotnej na całym świecie ogromne wyzwanie logistyczne i finansowe.
Dieta i styl życia, a nie geny. Co jest główną przyczyną raka u młodych?
Choć wiele osób łączy nowotwory z obciążeniem genetycznym, badania pokazują, że dziedziczne mutacje odpowiadają za zaledwie 6-12% przypadków w całej grupie poniżej 50. roku życia. Oznacza to, że w zdecydowanej większości przypadków przyczyny nowotworów należy szukać gdzie indziej. Genetyka jest więc tylko niewielkim elementem znacznie większej i bardziej złożonej układanki.
Kluczowym winowajcą, jak wskazują analizy, jest nasz styl życia, a w szczególności dieta bogata w przetworzoną żywność i czerwone mięso. Badacze odkryli, że młodzi pacjenci, u których zdiagnozowano raka jelita grubego, mają podwyższony poziom metabolitów bezpośrednio powiązanych ze spożyciem tych produktów. To właśnie czynniki środowiskowe, a nie wrodzone predyspozycje, wydają się być głównym silnikiem napędzającym falę zachorowań.
Kto jest najbardziej narażony na raka przed 50-tką? Dane dla Polski
Zaskakującym wnioskiem płynącym z jednego z najnowszych raportów jest fakt, że to młode kobiety chorują znacznie częściej. W 2021 roku wskaźnik zachorowań wśród pań poniżej 50. roku życia był aż o 82% wyższy niż u mężczyzn w tej samej grupie wiekowej. Za ten dramatyczny wzrost odpowiadają głównie rosnące liczby przypadków raka piersi oraz tarczycy.
Ten globalny trend ma swoje tragiczne odzwierciedlenie w Polsce, gdzie według danych Krajowego Rejestru Nowotworów, nowotwory stały się dominującą przyczyną zgonów kobiet w średnim wieku. Odpowiadają one za jedną trzecią przedwczesnych zgonów w grupie 20-44 lat oraz za niemal połowę zgonów wśród pań w wieku 45-64 lat. To pokazuje, jak poważnym i bezpośrednim zagrożeniem stała się choroba nowotworowa dla Polek.
Jak zmniejszyć ryzyko raka? Aktywność fizyczna i darmowe badania w Polsce
Choć statystyki mogą być alarmujące, eksperci podkreślają, że mamy realny wpływ na zmniejszenie ryzyka zachorowania. Kluczowa jest tu skuteczna profilaktyka nowotworowa. Specjaliści zalecają regularną aktywność fizyczną, co najmniej 150 minut umiarkowanego wysiłku lub 75 minut intensywnego wysiłku tygodniowo, co wzmacnia odporność i pomaga utrzymać prawidłową masę ciała.
Warto również pamiętać o bezpłatnych programach badań przesiewowych w Polsce, na które nie jest potrzebne skierowanie. Należą do nich mammografia dla kobiet w wieku 45-74 lat, cytologia dla pań w wieku 25-64 lat oraz kolonoskopia dla osób w wieku 50-65 lat (lub od 40. roku życia w przypadku rodzinnego obciążenia rakiem jelita grubego).
