O takim czynniku ryzyka często zapominamy. Rak jelita grubego to nie tylko metryka

Czynnikiem ryzyka wystąpienia wczesnego raka jelita grubego jest otyłość, palenie papierosów, czy nadużywanie alkoholu oraz inne nawyki związane ze stylem życia. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę z faktu, że mają one wpływ na wiek biologiczny każdego z nas. A zatem często to nie metryka świadczy o ryzyku zachorowania na raka, a właśnie nasz tan biologiczny.

Wiek biologiczny a rak jelita grubego

10 grudnia 2024 roku opublikowano badania naukowe na łamach American Association for Cancer Research. Celem analizy było sprawdzenie, czy wiek biologiczny na wpływ na ryzyko wystąpienia raka jelita grubego. W tym celu naukowcy wykonali kolonoskopię u osób poniżej 50. roku życia. 

Następnie dzięki zaawansowanym testom DNA określili biologiczny wiek poszczególnej osoby. W kolejnym kroku porównali wynik badań endoskopowych wraz z uzyskanym wiekiem biologicznym.

W wyniku przeprowadzonych prac odkryli, że z każdym rokiem kiedy ciało danej osoby starzało się szybciej niż zazwyczaj, ryzyko polipów jelita grubego wzrastało aż o 16%. Jednak tym, co najbardziej zaskoczyło autorów badań, był fakt, że powszechnie znane czynniki ryzyka takie jak palenie papierosów, czy nadwaga nie miały tak silnego związku z rozwojem polipów. 

Natomiast zauważono, kluczową rolę odgrywała płeć i to mężczyźni byli bardziej narażeni na wystąpienie i rozwój polipów przednowotworowych aniżeli kobiety. To ważny wskaźnik, bo choć U.S. Preventive Services Task Force obniżyła zalecany wiek do wykonywania kolonoskopii z 50 lat na 45, to wciąż nie rozwiązuje problemu. 

Co więcej, jak wynika z danych Narodowego Instytutu Raka, niemal połowa wczesnych przypadków raka jelita grubego diagnozowana jest u  jeszcze młodszych osób, a zatem tych, które nie ukończyły 45 roku życia.

Czy polip jelita grubego to rak?

Polipy jelita grubego to skupisko komórek, które tworzą się na jego powierzchni. Większość polipów nie jest szkodliwa. Niemniej jeśli w trakcie kolonoskopii lekarz zauważy zmianę, to poza jej usunięciem kieruje próbkę do badań histopatologicznych. Dzięki temu może ustalić, czy zmiana miała łagodny charakter, czy też świadczy o rozwijającym się nowotworze.

Należy pokreślić, że jeżeli pacjent otrzyma informację, że jego polip był nienowotworowy, to znaczy, że nie stwarza on ryzyka raka jelita grubego. Jednym słowem nie każdy polip to nowotwór, czy ryzyko nowotworu.

Natomiast ryzyko raka oraz nowotworowych polipów wzrasta w grupie osób, które ukończyły 50. rok życia, a w dodatku mają nadwagę, palą papierosy, nadużywają alkoholu, zaniedbują dietę i aktywność fizyczną. Z ostatnich badań wynika, że większe predyspozycje do występowania polipów mają także mężczyźni.

Polipy raka jelita grubego - objawy

Tak jak sam rak jelita grubego przez długi czas nie daje objawów, tak samo i występowanie polipów nie musi wiązać się z dolegliwościami. Specjaliści z Mayo Clinic wskazują jednak, że warto zwrócić uwagę na takie rzeczy jak:

• biegunka trwająca ponad tydzień,
• zmiany w kolorze stolca (czerwone smugi, czarny stolec),
• niedokrwistość z braku żelaza,
• skurczowe bóle brzucha,
• krwawienie z odbytu.

Jeśli zaobserwujesz choćby jeden z wymienionych objawów, zgłoś się do lekarza. Po dokładnym wywiadzie otrzymasz skierowanie do specjalisty i wykonasz kolonoskopię. Dzięki temu badaniu dowiesz się, czy wszystko jest w porządku i możesz nawet uratować swoje życie.

Magdalena Siraga