Przypomina udar, ale objawy ustępują w ciągu 24 godzin. Czym jest TIA?

2021-11-29 14:25

Przemijający atak niedokrwienia czyli TIA (transient ischemic attack), to sytuacja kliniczna, kiedy mózg nie otrzymuje wystarczającej ilości krwi. Manifestacja kliniczna TIA do złudzenia przypomina klasyczny udar, z tą tylko różnicą, że wszelkie deficyty neurologiczne wycofują się samoistnie przed upływem 24 godzin. Każde upośledzenie mowy czy nagłe ograniczenie ruchomości, zwłaszcza jednostronne powinno budzić niepokój i jest wskazaniem do pilnej konsultacji lekarskiej.

siedząca na kanapie kobieta, która trzyma dłonie przy skroniach w wyniku silnego bólu głowy
Autor: Getty Images

Spis treści

  1. Jak rozpoznać przemijający atak niedokrwienia?
  2. Leczenie i profilaktyka TIA

Przemijający atak niedokrwienia czyli TIA (transient ischemic attack) jest bardzo często czymś w rodzaju preludium do poważnego stanu klinicznego określanego mianem udaru. Etiologia schorzenia jest stosunkowo prosta. Zmienione pod wpływem miażdżycy naczynia tracą swoją elastyczność i stają się sztywne.

Skrzepy krwi pochodzące chociażby z naczyń szyjnych mogą wówczas skutecznie utrudnić dopływ krwi do mózgu. W przypadku TIA skrzep stosunkowo łatwo się rozpuszcza przywracając tym samym prawidłowy przepływ krwi co przekłada się na wycofanie się dotychczasowych objawów niedokrwienia.

Poradnik Zdrowie: udar mózgu - przyczyny, objawy

Jak rozpoznać przemijający atak niedokrwienia?

Aby mówić o TIA wszystkie objawy deficytu neurologicznego powinny się wycofać w ciągu 24 godzin od momentu ich pojawienia się. Do najbardziej patognomonicznych symptomów świadczących o niedokrwieniu mózgu zalicza się:

  • porażenie kończyn, zazwyczaj jednostronne, w wielu przypadkach z zajęciem okolicy twarzy
  • zaburzenia mowy – upośledzenie mowy, niezrozumiała mowa, afazja
  • mrowienie niektórych okolic ciała
  • upośledzone widzenie, zwykle jednooczne tzw. przejściowa ślepota na oko
  • zawroty głowy
  • trudności z utrzymaniem równowagi
  • brak koordynacji ruchów
  • zaburzenia pamięci
  • brak orientacji w czasie tzw. dezorientacja

Obraz TIA jest na tyle charakterystyczny, że wstępne rozpoznanie można postawić już na podstawie samej symptomatologii.

Aby potwierdzić przypuszczenia wykonuje się badania diagnostyczne, głównie obrazowe:

W wielu ośrodkach wykonuje się ponadto USG szyi, które ocenia drożność naczyń szyjnych.

Leczenie i profilaktyka TIA

Leczenie TIA polega przede wszystkim na usunięciu pierwotnej przyczyny niedokrwienia. Stwierdzenie obecności skrzepów powodujących obliterację naczyń obliguje lekarza do włączenia leków o działaniu rozrzedzającym krew.

Pacjentom z rozpoznanym migotaniem przedsionków powinno się zlecić stałe przyjmowanie leków p/zakrzepowych. Leczeniem bardziej radykalnym jest inwazyjny zabieg poszerzający zwężone naczynie poprzez wprowadzenie wąskiej rurki.

Niezwykle istotne jest postępowanie profilaktyczne, które ma na celu maksymalne zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia miażdżycy. Konieczna jest modyfikacja trybu życia – rzucenie palenia, regularna aktywność fizyczna czy zdrowe odżywianie się z zachowaniem trzygodzinnego odstępu pomiędzy posiłkami.

Czynnikami pretendującymi do pojawienia się przemijającego ataku niedokrwiennego są:

  • podwyższony poziom cholesterolu,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • nadużywanie alkoholu,
  • nadwaga z tendencją do otyłości.

Każdy deficyt neurologiczny przemawiający za TIA, zwłaszcza z widocznymi objawami motorycznymi, należy różnicować z częściowym atakiem padaczkowym, migreną, krwotokiem mózgowym, twardnieniem rozsianym, zwłaszcza kiedy pierwszym objawem jest nagłe pogorszenie ostrości wzroku.

Warto wiedzieć

Szacuje się, że po pierwszym epizodzie TIA u 10,5% osób wystąpi udar mózgu w ciągu najbliższych 3 miesięcy, a u połowy z nich, udar pojawi się w ciągu 2 lat.

Wystąpienie udaru jest bardziej prawdopodobne, jeśli:

  • wiek pacjenta wynosi powyżej 60 lat (1 punkt)
  • ciśnienie tętnicze jest wyższe niż 140/90 (1 punkt)
  • występują jednostronne objawy ruchowe (2 punkty)
  • występuje afazja (1 punkt)
  • objawy trwają powyżej 1 godziny (2 punkty) lub poniżej 1 godziny (1 punkt)
  • współistnieje cukrzyca (1 punkt)

Im większa liczba punktów (maksymalna liczba wynosi 8), tym ryzyko wystąpienia udaru jest większe.

Czy grozi ci udar mózgu?

Pytanie 1 z 7
Czy masz powyżej 55 lat?
Czy grozi ci udar - quiz