Objawy chorej trzustki często są nieoczywiste. Oto sygnały, których nie wolno lekceważyć

Objawy chorej trzustki nie są jednoznaczne, dlatego bardzo łatwo pomylić je z objawami innych chorób układu pokarmowego. Tymczasem zlekceważone, mogą doprowadzić do poważnych problemów ze zdrowiem: przewlekłego zapalenia trzustki a nawet raka trzustki. Jakie sygnały świadczą o tym, że trzustka niedomaga?

Spis treści

1. Jak boli trzustka?
2. Jak boli trzustka? Ból brzucha
3. Ból kręgosłupa od trzustki
4. Chora trzustka a nadmierne gazy i biegunki tłuszczowe
5. Chora trzustka a świąd skóry 
6. Chora trzustka a żółtawa skóra lub białka oczu
7. Chora trzustka - objawy na skórze
8. Chora trzustka a utrata masy ciała

Jak boli trzustka?

Wiele objawów chorej trzustki może do złudzenia przypominać inne choroby – zatrucie pokarmowe, problemy trawienne, a nawet alergię. Dlatego też często je bagatelizujemy, próbując łagodzić uciążliwe niekiedy dolegliwości za pomocą leków dostępnych bez recepty lub preparatów ziołowych. Tymczasem w ten sposób łatwo można sobie zaszkodzić, doprowadzając do tego, że lekka początkowo niedyspozycja zmieni się w poważny problem zdrowotny.

Objawy chorej trzustki dotyczą nie tylko układu pokarmowego: niekiedy widać je również na skórze, a nawet w oczach.

Po czym poznać, że trzustka choruje? Które objawy powinny skłonić cię do jak najszybszej wizyty u lekarza i konsultacji u gastrologa?

Jak boli trzustka? Ból brzucha

To najczęstszy sygnał zwiastujący problemy z trzustką. Ból brzucha przy chorej trzustce jest zwykle zlokalizowany pod lewym podżebrzem (choć niektóre osoby opisują je jako ból rozlany, bez konkretnej lokalizacji) i dość dotkliwy, wręcz przeszywający. Zwykle pojawia się około 30 minut po posiłku, zwłaszcza obfitym, a także po spożyciu alkoholu.

Często promieniuje do pleców. Silny ból po lewej stronie brzucha, który nie ustępuje przez kilka dni może świadczyć zarówno o rozwijającym się ostrym zapaleniu trzustki, jak i o przewlekłym zapaleniu trzustki, nawracające bóle trzustki mogą być oznaką raka trzustki.

Ból kręgosłupa od trzustki

A konkretnie – jego lędźwiowego (środkowego) odcinka. Ta lokalizacja bólu ściśle związana jest z położeniem trzustki, która znajduje się w tylnej części jamy brzusznej, na wysokości odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Ból kręgosłupa wywołany chorą trzustką jest charakterystyczny: chory czuje, jakby jego ciało obejmowała silna obręcz. Podobnie jak ból brzucha, pojawia się mniej więcej pół godziny po posiłku i po wypiciu alkoholu.

Chora trzustka a nadmierne gazy i biegunki tłuszczowe

Cuchnące, tłuste stolce i tłuszczowe biegunki to również jedna z oznak chorej trzustki – pojawiają się, kiedy na skutek upośledzenia pracy tego narządu dochodzi do niedostatecznego trawienia tłuszczów i są one wydalane wraz z kałem. Zazwyczaj nie są one pojedynczym objawem: zwykle towarzyszy im ból brzucha po lewej stronie (ostry lub napadowy), często także nudności oraz nadmierne gazy.

Budowa anatomiczna trzustki człowieka  

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Chora trzustka a świąd skóry 

Jednym z objawów chorej trzustki może być również swędzenie skóry, związane z tym, że pod skórą gromadzą się kompleksy białkowe z bilirubiną, czyli barwnikiem, będącym produktem rozpadu hemoprotein (wysoki wzrost jego poziomu objawia się żółtaczką).

Świąd może mieć różne nasilenie: niekiedy bywa dokuczliwy, zazwyczaj jednak nie przeszkadza specjalnie w codziennym funkcjonowaniu i nie utrudnia życia. Tego objawu nie wolno ignorować: świąd, który utrzymuje się przez kilka tygodni lub dłużej, może bowiem być jednym z pierwszych objawów raka trzustki.

Chora trzustka a żółtawa skóra lub białka oczu

Objawem chorej trzustki jest również żółtaczka – żółte zabarwienie skóry, białek oczu i błon śluzowych, spowodowane zbyt wysokim stężeniem bilirubiny w surowicy krwi. Dochodzi do niej z różnych powodów, w tym z powodu utrudnionego (przez powiększone węzły chłonne) odpływu żółci z wątroby do jelit czy uciskaniem dróg żółciowych przez guz. Objaw ten występuje u 9 na 10 chorych na raka trzustki.

Czytaj też: Zapalenie trzustki - jak się objawia? 

Chora trzustka - objawy na skórze

Plamista wysypka na ciele

Plamista wysypka (plamica) to jeden z objawów mogących świadczyć o ostrym zapaleniu trzustki – jednak nie jest to objaw specyficzny, gdyż pojawia się u około 5 proc. chorych. Wysypka ma niebieskawy kolor, a plamy lokują się zazwyczaj w okolicach pępka (plama okala pępek) i po bokach ciała – spowodowana jest gromadzeniem się w tkance podskórnej krwotocznego płynu z otrzewnej.

Bolesne guzki pod skórą

Są związane z martwicą tkanki podskórnej towarzyszącą zapaleniu trzustki,  mogą również zwiastować raka trzustki. Najczęściej pojawiają się u osób między 30, a 40 rokiem życia. Guzki lub grudki mają średnicę od 1 do nawet 5 cm, są bolesne, pojawiają się najczęściej na ramionach, tułowiu, udach i podudziach, a także na pośladkach.

W ciężkiej postaci choroby mogą pękać, i wtedy uwalniają lepki płyn. Gdy się zagoją (co trwa 2-3 tygodnie), zostawiają po sobie dość głębokie, przebarwione blizny – ale jednocześnie w okolicy zmian już zagojonych tworzą się nowe. Martwiczym wykwitom towarzyszy często gorączka, wymioty, ból brzucha.

Rumień wędrujący nekrolityczny

Określany również jako rumień wędrujący martwy. Świadczy o glukagonomie – jednym z guzów trzustki i może pojawić się nawet na dwa lata przed postawieniem diagnozy. Początkowo lokuje się na kończynach i przypomina rumień towarzyszący boreliozie. W jego centralnej części jest swędzący pęcherz, który pęka i tworzy ognisko martwicy z ciemnym, martwiczym strupem, który po wygojeniu pozostawia po sobie przebarwienie.

Następnie może wędrować w inne okolice ciała – np. okolice krocza, dolnej części ciała czy nawet ust. Wraz z rozwojem choroby pęcherzy przybywa, przez co po pewnym czasie granice zmian skórnych zaczynają się zacierać i stają się nieregularne. 

Chora trzustka a utrata masy ciała

Objawem chorej trzustki może być chudnięcie, które trudno jest wytłumaczyć dietą. Utrata masy ciała może być zarówno objawem ostrego lub przewlekłego zapalenia trzustki, jak i raka trzustki i zawsze wymaga diagnozy.

Może wiązać się bowiem zarówno z zaburzeniami trawienia i wchłaniania, związanym z uszkodzeniem tego narządu, jak i z procesem zapalnym w obrębie trzustki, w którego trakcie dochodzi do aktywacji wielu czynników zapalnych, a bezpośrednim skutkiem może być m.in. wzrost zapotrzebowania kalorycznego, którego nie pokrywa dieta.  

Czytaj też: 

• Rak trzustki
• Zapalenie trzustki

Katarzyna Hubicz