Nadmanganian potasu - właściwości i zastosowanie

Nadmanganian potasu (kalium hypermanganicum) znany jest w medycynie już od wielu lat. Można go kupić bez recepty w aptece w postaci kryształków i samodzielnie sporządzić roztwór. Nadmanganian potasu znajduje zastosowanie m.in. do odkażania skóry, dezynfekowania ran, leczenia stanów zapalnych lub potówek. Stosuje się go zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Na czym polega działanie nadmanganianu potasu i jak go bezpiecznie używać?

Spis treści

1. Czym jest nadmanganian potasu?
2. Nadmanganian potasu - działanie
3. Nadmanganian potasu - przygotowanie roztworu
4. Nadmanganian potasu do kąpieli?
5. Nadmanganian potasu - zastosowanie
6. Nadmanganian potasu - przeciwwskazania do stosowania
7. Nadmanganian potasu - skutki uboczne
8. Nadmanganianu potasu - zastosowanie w rolnictwie i przemyśle
9. Nadmanganian potasu a uzdatnianie wody
10. Konserwowanie owoców nadmanganianem potasu

Czym jest nadmanganian potasu?

Nadmanganian potasu jest związkiem chemicznym, który w standardowych warunkach ma postać stałą - fioletowych kryształków, które można następnie rozpuścić w wodzie. Samych kryształków nie stosuje się jednak w celach leczniczych - mogłyby nawet zaszkodzić. Zarówno w medycynie, jak i w domowych metodach leczenia wykorzystywany jest roztwór nadmanganianu potasu, który trzeba samodzielnie przygotować. 

Nadmanganian potasu - działanie

Nadmanganian potasu ma działanie odkażające i utleniające: przede wszystkim bakteriobójcze, ale poza tym nadmanganian potasu działa także ściągająco i ma działanie grzybobójcze.

Nadmanganian potasu - przygotowanie roztworu

Przygotowanie roztworu nadmanganianu potasu nie jest czasochłonne ani pracochłonne. Trzeba jedynie pamiętać, by użyć odpowiedniej ilości kryształków. Zbyt mocno stężony roztwór może zaszkodzić, za mocno rozcieńczony nie przyniesie zaś efektów leczniczych.   

Ogólna zasada jest taka, że mniejszą liczbę kryształków wykorzystujemy wówczas, gdy roztwór ma być stosowany na delikatne błony śluzowe, na przykład do płukania gardła. Wówczas wystarczy rozpuścić w wodzie kilka kryształków tak, by roztwór miał jasnoróżową barwę. Jeśli natomiast roztwór będzie stosowany na skórę, powinien mieć kolor purpurowy - wówczas w wodzie rozpuszczamy kilkanaście kryształków nadmanganianu potasu. 

Nadmanganian potasu do kąpieli?

Roztwór nadmanganianu potasu można stosować nie tylko miejscowo, bezpośrednio na skórę, ale również przygotować z niego kąpiel leczniczą, na przykład dla dziecka. Taka kąpiel jest wskazana w przypadku, gdy na skórze pojawiły się zmiany chorobowe: rany, podrażnienia, potówki, odparzenia, a także rozległe zapalenia skóry pod pieluszką u niemowląt, noszące nazwę pieluszkowego zapalenia skóry.

Ponieważ nadmanganian potasu ma działanie dezynfekujące, znakomicie odkazi skórę, zapobiegnie rozwojowi szkodliwych drobnoustrojów (w tym grzybów czy bakterii), a także przyspieszy gojenie ran. 

Przygotowując roztwór nadmanganianu potasu do kąpieli maluszka również należy dokładnie przestrzegać zaleceń na ulotce dotyczących ilości kryształków oraz koloru roztworu, a w razie wątpliwości skonsultować się z farmaceutą.

Bardzo ważne jest również, by kryształki dobrze się rozpuściły, a ich drobinki nie podrażniły wrażliwej skóry maluszka. 

Nadmanganian potasu - zastosowanie

Nadmanganian potasu wykorzystywany jest głównie do:

• odkażania ran różnego pochodzenia 
• odkażania zmian trądzikowych
• leczenia odparzeń okołopieluszkowych u niemowląt oraz odparzeń u dorosłych
• leczenia potówek u niemowląt i dzieci
• leczenia zmian skórnych wynikających z chorób wirusowych (takich jak ospą wietrzną czy chorobą bostońską, zwana również "bostonką")
• leczenia uporczywych hemoroidów
• płukania jamy ustnej w przypadku zapalenia gardła

Nadmanganian potasu - przeciwwskazania do stosowania

Warto wiedzieć, że istnieją przeciwwskazania do stosowania nadmanganianu potasu. Absolutnie niewskazane jest stosowanie nadmanganianu potasu do moczenia stóp przez osoby chore na cukrzycę i zmagające się z zespołem stopy cukrzycowej.

Nie powinny go również stosować kobiety w ciąży lub karmiące piersią ze względu na brak badań dotyczących ewentualnego wpływu tej substancji na płód.

Nadmanganian potasu - skutki uboczne

Jak każda substancja, tak i nadmanganian potasu może wywoływać niekorzystne skutki uboczne. Istnieją również schorzenia, przy których stosowanie nadmanganianu potasu jest zdecydowanie niewskazane. Z tego powodu przed zastosowaniem nadmanganianu potasu warto poradzić się lekarza lub farmaceuty zwłaszcza, gdy nie mamy pewności co do mocy roztworu lub sposobu zastosowania. 

To ważne, gdyż niewłaściwe przygotowanie roztworu nadmanganianu potasu i zbyt długi kontakt tej substancji ze skórą może skutkować poważnymi powikłaniami. Zbytnio stężony roztwór nadmanganianu potasu może zaszkodzić, gdyż w wysokich stężeniach jest silnie żrący. 

A jakie skutki uboczne mogą wystąpić po zastosowaniu tego preparatu? Wśród skutków ubocznych nadmanganianu potasu, które występują najczęściej można wymienić m.in.:

• drgawki
• podrażnienia skóry, oczu, błon śluzowych
• reakcje alergiczne, na przykład alergia skórna

Jeśli więc po zastosowaniu nadmanganianu potasu zauważysz jakiekolwiek objawy, które będą cię niepokoić, jak najszybciej przepłucz skórę dużą ilością wody i skonsultuj się z lekarzem. 

Nadmanganianu potasu - zastosowanie w rolnictwie i przemyśle

Nadmanganian potasu znalazł zastosowanie nie tylko w medycynie, ale także w rolnictwie i przemyśle - gdzie stosowany jest do tej pory.

W połączeniu z formaliną, nadmanganian potasu służy do odkażania aparatów i sprzętu w pomieszczeniach inwentarskich. Zaś w połączeniu z mlekiem wapiennym wykorzystuje się go przy zwalczaniu zagrzybienia w zakładach przemysłu mięsnego.

Jest również stosowany w leczeniu chorób pasożytniczych ryb w akwariach.

Nadmanganian potasu a uzdatnianie wody

Do użytku komunalnego oraz przemysłowego wykorzystywane są wody podziemne. Niestety, w takich wodach można się spotkać z podwyższoną ilością manganu i żelaza, których trzeba się pozbyć już na etapie uzdatniania cieczy.

W tym celu w centralnych stacjach odżelaziająco-odmanganiających wykorzystywany jest właśnie nadmanganian potasu. Poza tym, nadmanganian potasu można także stosować do oczyszczania ścieków komunalnych.

Konserwowanie owoców nadmanganianem potasu

Nadmanganian potasu znalazł także zastosowanie w innych gałęziach przemysłu. I tak na przykład, nadmanganian potasu usuwa przez utlenianie etylen wytwarzany w bananach podczas ich przechowywania.

W ten sposób zahamowany zostaje proces dojrzewania, a banany mogą być przechowywane przez ponad 4 tygodnie nawet w temperaturze pokojowej.

Jak widać nadmanganian potasu stosowany jest nie tylko w medycynie, ale i przemyśle. W związku z tym, że dostępny jest on bez recepty, jego roztwór można samodzielnie wykonać i stosować w domu.

Jednak przed każdym użyciem należy dokładnie przeczytać ulotkę, a w razie jakichkolwiek wątpliwości najlepiej skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Czytaj też: Potas - objawy niedoboru i najlepsze źródła w żywności