Dziewanna: właściwości lecznicze

Dziewanna od wieków wykorzystywana jest w medycynie ludowej do celów leczniczych, zwłaszcza że jest bardzo prosta w uprawie. Jakie właściwości ma dziewanna i jak się ją stosuje?

Spis treści

1. Dziewanna: jak zbierać i uprawiać?
2. Dziewanna: właściwości zdrowotne
3. Dziewanna: wykorzystanie w kosmetyce
4. Dziewanna: sposób przygotowania
5. Dziewanna: przeciwwskazania

Dziewanna to roślin dwuletnia, która może osiągnąć nawet do 1,5-2 metrów wysokości. Nazywana kiedyś była "świecą królewską", bo na końcu długiej, prostej łodygi wyrastają charakterystyczne żółte kwiaty, dzięki którym wygląda dostojnie i okazale. To właśnie kwiaty zbiera się w celach leczniczych.

W ziołolecznictwie używana jest przede wszystkim dziewanna wielkokwiatowa, rzadziej dziewanna drobnokwiatowa.

Dziewanna w zielarstwie wspomaga leczenie chorób górnych dróg oddechowy i dróg żółciowych, jak również stosowana jest przy zaburzeniach miesiączkowania.

Dziewanna: jak zbierać i uprawiać?

Kwiaty dziewanny są bardzo delikatne, dlatego proces ich zbioru musi być przeprowadzony z najwyższą starannością. Trzeba je zbierać w pełni rozkwitu, gdy obeschnie rosa, nie powinno się ich suszyć na słońcu, zarazem jednak świeże kwiaty szybko więdną, z czasem też tracą swoją żółtą barwę.

Sama uprawa dziewanny wielkokwiatowej jest prosta. To roślina niewymagająca, która dobrze rośnie zarówno na żyznych glebach, jak i na twardszym, bardziej jałowym podłożu. Lubi miejsca nasłonecznione, wilgotne, nie jest też wrażliwa na zmiany temperatury. Dziewannę wielkokwiatową można spotkać rosnącą dziko, np. na łąkach, czy polach.

Dziewanna: właściwości zdrowotne

Co decyduje o prozdrowotnych właściwościach dziewanny? Zawarte w niej składniki, m.in.:

• flawonoidy wykazujące działanie przeciwzapalnie i antyoksydacyjne
• garbniki o działaniu bakteriobójczym
• saponiny działające moczopędnie i przeciwzapalnie
• związki śluzowe
• żywice
• kumaryna
• olejek eteryczny
• kwasy organiczne

To właśnie dzięki nim dziewanna świetnie sprawdza się przy dolegliwościach ze strony układu oddechowego.

Dziewannę można stosować w stanach zapalnych oskrzeli, zwłaszcza przebiegających z zalegającym śluzem, bo systematycznie pity napar z tej rośliny rozrzedza flegmę i ułatwia odkrztuszanie.

Dziewannę można także wykorzystać wspierająco przy uporczywym, suchym kaszlu oraz u chorych na astmę.

Dziewanna łagodzi także ból gardła i chrypę, bo ma właściwości powlekające i wykazuje działanie osłaniające.

Dziewannę wykorzystuje się nie tylko przy schorzeniach układu oddechowego, ale też dolegliwościach ze strony układu pokarmowego. Świetnie działa przy:

• nieżytach żołądka
• biegunce
• kolce jelitowej

Zewnętrznie, w postaci okładów można stosować dziewannę w przypadku stłuczeń, ran, oparzeń, odleżyn, czy odczynów alergicznych.

Można też kilka kropel oleju z dziewanny dodawać do kąpieli, bo ma działanie rozluźniające i przeciwbólowe, m.in. uśmierza ból związany z chorobami reumatycznymi, a przy tym wycisza i uspokaja.

Dziewanna: wykorzystanie w kosmetyce

Dziewannę wykorzystuje się także w przemyśle kosmetycznym. Można ją znaleźć w składzie preparatów do rozjaśniania włosów oraz szamponach wzmacniających i nadających włosom połysk i miękkość.

Dziewanna ma też właściwości dezynfekujące, dlatego poleca się ją do pielęgnacji cery trądzikowej. Stosuje się ją również np. w żelach pod prysznic, bo oczyszcza skórę, łagodzi podrażnienia, nie uczula.

Dziewanna: sposób przygotowania

By skorzystać z prozdrowotnych właściwości dziewanny trzeba przygotować z niej: 

• napar: do przyrządzenia naparu stosuje się zazwyczaj jedną stołową łyżkę kwiatów dziewanny, którą zalewa się pół litra wrzącej wody. Zaparza się ją pod przykryciem ok. 10 minut, następnie przecedza i studzi. Można pić łyżkę lub dwie cztery razy dziennie lub pół szklanki na raz z dodatkiem miodu, plasterka pomarańczy lub odrobiną wanilii

• odwar: potrzeba dwóch łyżek dziewanny, które zalewa się ok. litra wody. Następnie gotuje się mieszankę na wolnym ogniu ok. 15 minut, ale nie doprowadza do wrzenia. Najlepiej pić pół lub całą filiżankę dziennie

• olej do użytku zewnętrznego, m.in. na rany, owrzodzenia, siniaki, do kąpieli przy bólach reumatycznych, ale też tradycyjnie stosowało się go przy infekcjach ucha. Jak przygotować olej? Dwie garści świeżych kwiatów dziewanny należy wsypać do słoika i zalać ok. dwoma szklankami oliwy z oliwek. Zostawiamy na 2 tygodnie niedokręcony słoik, wstrząsając nim od czasu do czasu. Następnie przecedzamy i tak przygotowany olej należy trzymać w chłodnym i zacienionym miejscu.

Jeśli nie mamy czasu, by przygotować napar lub odwar to w aptece można kupić gotowe syropy na bazie dziewanny, podaje się trzy razy dziennie po 15 ml.

Dziewanna: przeciwwskazania

Przeciwwskazaniem do stosowania dziewanny jest uczulenie na składniki ziela, ale zdarza się to niezwykle rzadko i objawia się najczęściej podrażnieniem skóry.

Dziewanny nie mogą stosować na pewno stosować kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, bo w tych przypadkach może ona wywołać niepożądane skutki.

Podawanie dziewanny dzieciom poniżej 12 roku życia najlepiej przekonsultować z pediatrą lub lekarzem rodzinnym.

Przeczytaj także:

• Dziurawiec - właściwości i zastosowanie
• Mięta pieprzowa - zastosowanie i działanie
• Syrop z sosny - właściwości i zastosowanie

Czy rozpoznajesz to zioło?

Pytanie 1 z 7

Te fioletowe kwiaty zawierające olejki eteryczne, które działają uspokajająco to:

lilak pospolity

lawenda

hyzop

Następne pytanie