Zakrzepica żył wątrobowych - stan, który może zagrażać życiu

Zakrzepica żył wątrobowych, inaczej zespół Budd- Chiari (BCS), to rzadko diagnozowana choroba wątroby. Może ona doprowadzić do jej niewydolności, marskości, a nawet martwicy. Jaki są przyczyny i objawy zakrzepicy żył wątrobowych? Jak przebiega leczenie zespołu BCS?

Spis treści

1. Zakrzepica żył wątrobowych - przyczyny
2. Zakrzepica żył wątrobowych - objawy
3. Zakrzepica żył wątrobowych - diagnostyka
4. Zakrzepica żył wątrobowych - leczenie

Zakrzepica żył wątrobowych, inaczej zespół Budd-Chiari (BCS), to choroba, której istotą jest blokada odpływu krwi z żył wątrobowych aż do połączenia żyły głównej dolnej z prawym przedsionkiem. W zależności od stopnia utrudnienia odpływu krwi żylnej z wątroby i niedrożności żył wątrobowych, wyróżnia się piorunującą, ostrą i przewlekłą postać choroby.

Zakrzepica żył wątrobowych - przyczyny

Wyróżnia się zakrzepicę żył wątrobowych pierwotną i wtórną. O pierwotnym zespole BCS można mówić, gdy przyczyną zaburzeń przepływu krwi jest proces toczący się wewnątrz naczynia (np. zakrzep, zapalenie). Może być on wynikiem schorzeń wrodzonych (np. niedoboru białka C, mutacji genu protrombiny) albo nabytych (np. zespołu antyfosfolipidowego, nocnej napadowej hemoglobinurii lub choroby Behçeta).

Z kolei wtórna zakrzepica żył wątrobowych jest konsekwencją ucisku naczynia przez sąsiadujące struktury, np. guzy nowotworowe (rak wątroby, nerki), ropnie i torbiele.

Znane są również przypadki, w których zakrzepica jest związana z przyjmowaniem doustnych środków antykoncepcyjnych i preparatów immunosupresyjnych.

Przeczytaj także: Częściej dotyka kobiety. Jak zapobiec zakrzepicy?

Zakrzepica żył wątrobowych - objawy

Pierwszymi objawami zakrzepicy żył wątrobowych są bóle brzucha i gorączka (jeżeli równocześnie doszło do rozwoju infekcji). W zaawansowanym stadium rozwoju choroby pojawiają się objawy będące konsekwencją niewydolności wątroby i nadciśnienia wrotnego:

• wodobrzusze,
• powiększenie wątroby (hepatomegalia) i śledziony (tzw. splenomegalia),
• obrzęki obwodowe,
• krwawienie z żylaków przełyku lub żołądka,
• encefalopatia (zaburzeniu funkcjonowania centralnego układu nerwowego na skutek działania toksyn pojawiających się w układzie w związku z uszkodzeniem wątroby).

U pacjentów z zaawansowaną i długotrwałą zakrzepicą żyły głównej dolnej można zauważyć znaczne poszerzenie podskórnych naczyń żylnych jamy brzusznej. W zależności od postaci choroby, objawy te mogą narastać wolno i być słabo odczuwane (postać przewlekła) lub bardzo szybko i być intensywnie odczuwane (postać piorunująca).

Zakrzepica żył wątrobowych - diagnostyka

Przy podejrzeniu zakrzepicy żył wątrobowych wykonuje się USG jamy brzusznej, które pozwala ocenić przepływ w żyłach wątrobowych i układzie wrotnym. Ostateczne rozpoznanie stawia się na podstawie tomografii komputerowej i ultrasonografii dopplerowskiej, dzięki której można ocenić kierunek i szybkość przepływu krwi w obrębie żył wątrobowych.

Przeczytaj także: Na czym polega badanie dopplerowskie?

Zakrzepica żył wątrobowych - leczenie

Istnieją cztery formy leczenia zakrzepicy żył wątrobowych. Terapię zaczyna się zwykle od podania leków przeciwzakrzepowych. Dopiero gdy ta metoda okaże się nieskuteczna, stosuje się kolejne, aż do wyleczenia pacjenta.

1. Farmakologiczne leczenie przeciwkrzepilwe (podaje się heparynę drobnocząsteczkową i inne leki przeciwzakrzepowe).
2. Zabieg angioplastyki i protezowania żył wątrobowych.
3. Przezszyjna wewnątrzwątrobowa przetoka wrotno-systemowa (TIPS). Zabieg ten można wykonać u pacjentów, którzy mają drożną żyłę wrotną.
4. Przeszczep wątroby można wykonać u pacjentów, u których leczenie przeciwkrzepliwe, angioplastyka i leczenie metodą TIPS są nieskuteczne oraz u chorych, u których zdiagnozowano  piorunującą niewydolność wątroby.

Monika Majewska