Krztusiec a COVID-19 - jak je odróżnić? Podobieństwa i różnice

Krztusiec, zwany również kokluszem, to jedna z najbardziej zaraźliwych chorób zakaźnych. Często ją jednak lekceważymy zwłaszcza, że jej objawy łatwo pomylić z innymi chorobami - w tym z COVID-19. Jak zatem odróżnić krztusiec od COVID-19? Jakie są charakterystyczne objawy obu chorób?

Krztusiec to ostra bakteryjna choroba dróg oddechowych. Wywołują ją gram ujemne pałeczki Bordetella pertussis, które przenoszą się drogą kropelkową. Tzw. wskaźnik podatności na zakażenie jest bardzo wysoki - wynosi aż 90 proc. co znaczy, że zachoruje aż 90 ze 100 osób, które miały kontakt z osobą chorą na krztusiec i nie są odporne na zakażenie (np. dzięki szczepieniu na brztusiec).

Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia, rocznie na krztusiec umiera na całym świecie aż 400 tys. osób, a choruje około 40 mln. W Polsce co roku rejestruje się około 2 tys. przypadków krztuśca, chociaż lekarze podejrzewają, że jest ich więcej, gdyż duża część może nie być zgłaszana.

W czasach pandemii krztusiec może być mylony z COVID-19, gdyż choroby te mają podobne objawy. Jednak między nimi istnieją również zasadnicze różnice. Jak więc odróżnić krztusiec od COVID-19? W tym celu warto porównać objawy krztuśca z objawami COVID-19.

Spis treści

1. Krztusiec a COVID-19: podobieństwa
2. Krztusiec a COVID-19 - różnice
3. Krztusiec a COVID-19 - diagnostyka

Krztusiec a COVID-19: podobieństwa

Zasadniczą cechą, która upodabnia obie infekcje, jest kaszel. Jak wyjaśnia w wypowiedzi dla serwisu naukawpolsce.pap.pl konsultant krajowa w dziedzinie epidemiologii prof. Iwona Paradowska-Stankiewicz z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – PZH w Warszawie: „Kaszel w krztuścu może być bardzo silny, uciążliwy i utrzymywać się nawet przez co najmniej dwa tygodnie. Patogen, który wywołuje krztusiec, wytwarza toksyny, z których najsilniejsza jest tzw. toksyna krztuścowa.

Powoduje ona martwicę nabłonka dróg oddechowych, a w konsekwencji wydzielanie i zaleganie gęstego śluzu, co jest przyczyną kaszlu i występowania trudności z oddychaniem z charakterystycznym 'pianiem'. Nawracający, ostry i ciężki kaszel jest typowy dla dzieci, u dorosłych ma charakter przewlekły i męczący, istnieje więc większe ryzyko przeoczenia lub pomyłki w różnicowaniu jego przyczyn” – tłumaczy konsultant krajowa w dziedzinie epidemiologii.

Krztusiec a COVID-19 - różnice

Krztusiec to choroba bakteryjna, COVID-19 zaś jest infekcją wirusową. Jak wyjaśnia prof. Iwona Paradowska-Stankiewicz: "Jeśli chodzi o wirusa SARS-CoV-2, kaszel również może być objawem zwiastunowym, może się utrzymywać i narastać, ale może także powodować duszności. Ponadto w przypadku zakażenia koronawirusem w większości przypadków występuje gorączka, której nie ma w przypadku krztuśca”.

Krztusiec a COVID-19 - diagnostyka

Podstawą diagnostyki krztuśca jest wywiad lekarski - lekarz wypyta o objawy choroby oraz o szczepienia przeciw krztuścowi (jeśli są one aktualne, objawy wskazują na inną chorobę). Jak wyjaśnia prof. Iwona Paradowska-Stankiewicz, wprawione ucho lekarza może rozpoznać krztusiec po typowym charakterze kaszlu u małych dzieci.

U dorosłych może to być trudniejsze i wymaga dodatkowych badań, bo przyczyn przewlekłego kaszlu może być u nich wiele, np. palenie papierosów. Jednak by ocenić, czy kaszel spowodowany jest krztuścem, czy jest objawem COVID-19, warto wykonać jeszcze jeden test. 

„W postawieniu ostatecznej diagnozy pomaga pozytywny wynik badania PCR, wykonany z wymazu pobranego od pacjenta przez nozdrza z tylnej ściany gardła, gdyż pałeczki krztuśca bytują pomiędzy jamą nosową a gardłem. Można również zastosować inne metody np. wyhodowanie pałeczek krztuśca na określonym podłożu, czy badanie poziomu przeciwciał we krwi” – mówi prof. Iwona Paradowska-Stankiewicz.

Katarzyna Hubicz