Echokardiografia obciążeniowa - badanie STRES ECHO wykryje chorobę wieńcową

Echokardiografia obciążeniowa, inaczej STRES ECHO, to badanie stosowane w diagnostyce m.in. choroby wieńcowej i wad zastawkowych serca. Jego celem jest bowiem określenie, czy u badanego występuje niedokrwienie mięśnia sercowego. Co to jest badanie STRES ECHO? Na czym polega echokardiografia obciążeniowa?

Echokardiografia obciążeniowa - badanie STRES ECHO wykryje chorobę wieńcową
Autor: Thinkstockphotos.com

Spis treści

  1. Echokardiografia obciążeniowa - w jakim celu wykonuje się badanie?
  2. Echokardiografia obciążeniowa - wskazania i przeciwwskazania
  3. Echokardiografia obciążeniowa - wysiłkowa
  4. Echokardiografia obciążeniowa - farmakologiczna
  5. Echokardiografia obciążeniowa - przezprzełykowa
  6. Echokardiografia obciążeniowa - powikłania

Echokardiografia obciążeniowa (STRES ECHO) to badanie echokardiograficzne obciążeniowe, które łączy w sobie dwie metody diagnostyczne: elektrokardiografię wysiłkową (próby wysiłkowej EKG) i badanie echokardiograficzne (echa serca). Echokardiograficzna próba obciążeniowa polega na wykorzystaniu różnego typu testów pobudzających kurczliwość i/lub wywołujących kontrolowane niedotlenienie mięśnia sercowego z jednoczesną echokardiograficzną oceną kurczliwości serca. Obecnie wyróżnia się 3 warianty echokardiografii obciążeniowej:

  • wysiłkową - polega na obciążeniu pacjenta wysiłkiem fizycznym w trakcie badania
  • farmakologiczną -  polega na podaniu leków nasilających zapotrzebowanie mięśnia serca na tlen, takich jak dobutamina, dipirydamol, adenozyna
  • przezprzełykową - polega na stymulacji serca za pomocą elektrody przezprzełykowej

SPRAWDŹ >> Na czym polega echo serca?

Echokardiografia obciążeniowa - w jakim celu wykonuje się badanie?

Dzięki echokardiografii obciążeniowej można uzyskać informacje np. na temat rozległości niedokrwienia mięśnia sercowego. U chorych po zawale serca można ocenić żywotność określonego obszaru mięśnia serca, a u pacjentów, u których wykonano angioplastykę, można określić, ile czasu zajmie przywrócenie funkcji skurczowej serca. Echokardiograficzny test obciążeniowy pozwala także stwierdzić, czy u pacjenta z podejrzeniem lub rozpoznaniem choroby serca powinno się przeprowadzić koronarografię czy operację na otwartym sercu. Może również stanowić uzupełnienie wyników próby wysiłkowej EKG.

Echokardiografia obciążeniowa - wskazania i przeciwwskazania

Wskazaniem do wykonania badania jest podejrzenie choroby wieńcowej u osób niemogących wykonać wysiłku fizycznego, nieprawidłowe spoczynkowe EKG uniemożliwiające ocenę niedokrwienia, a także kwalifikacja do rozległych operacji w celu oceny ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. Echokardiograficzna próba obciążeniowa może być wykonana również wtedy, gdy wynik standardowego testu wysiłkowego uniemożliwia postawienie jednoznacznej diagnozy.

Badania nie można wykonać u osób nadwrażliwych na lek lub które zmagają się ze schorzeniem przebiegającym ze zwężeniem drogi odpływu z lewej komory serca, np. niestabilną chorobą wieńcową. Przeciwwskazaniami do wykonania echokardiografii obciążeniowej są także: migotanie przedsionków, ostra faza zawału serca oraz wstrząs septyczny i kardiogenny z ciśnieniem tętniczym poniżej 80 mm Hg.

Echokardiografia obciążeniowa - wysiłkowa

Spośród wszystkich trzech wariantów najpopularniejsza jest echokardiografia połączona z wysiłkiem fizycznym w postaci bieżni ruchomej lub cykloergometru rowerowego. Obraz echokardiograficzny rejestruje się przed wysiłkiem, w spoczynku, na szczycie wysiłku oraz 5-10 min po zakończeniu wysiłku.

SPRAWDŹ >> Na czym polega EKG wysiłkowe?

Echokardiografia obciążeniowa - farmakologiczna

Inny rodzaj badania polega na użyciu środków farmakologicznych np. dobutaminy lub adenozyny, w celu przyspieszenia pracy serca, zwiększenia jego kurczliwości. Najpopularniejszym tego rodzaju badaniem jest próba dobutaminowa, czyli echokardiograficzna próba obciążeniowa z zastosowaniem dobutaminy - leku przyspieszającego akcję serca przez zwiększenie objętości krwi, jaką serce tłoczy do naczyń krwionośnych w ciągu jednej minuty, a tym samym wywołującego stan podobny do stanu po wysiłku fizycznym. Podczas badania pacjentowi stopniowo, coraz większymi dawkami, podaje się dożylnie lek, a następnie, za pomocą echokardiografu, monitoruje się pracę serca przy zmieniającym się jego obciążeniu. Echokardiografia dobutaminowa trwa ok. 30 minut.

Badanie to może być przeprowadzone u pacjentów, którzy nie są w stanie wykonać wysiłku fizycznego.

Echokardiografia obciążeniowa - przezprzełykowa

Można także wykonać test z zastosowaniem stymulacji przezprzełykowej. Po znieczuleniu tylnej ściany gardła do jamy ustnej pacjenta zostaje włożona elektroda przełykowa, która po połknięciu jest przesuwana do przodu na głębokość około 32-38 cm. Następnie elektroda zostaje połączona z aparatem do elektrokardiografii (EKG) i zewnętrznym stymulatorem serca. Kilkuminutowa stymulacja serca i przełyku prądem o napięciu 8-25 V i natężeniu 15-25 mA może być odbierana przez badanego jako nieprzyjemne uczucie pieczenia, bólu za mostkiem lub w przełyku. Ze względy na złą tolerancję badania przez pacjentów, jest to najrzadziej wykonywany typ elektrokardiografii obciążeniowej.

Echokardiografia obciążeniowa - powikłania

W trakcie echokardiografii obciążeniowej mogą się pojawić pewne działania niepożądane, które są wskazaniem do przerwania testu. Są to parestezje (wrażenie drętwienia ciała), nudności, kołatanie serca, bóle głowy, duszność, drżenie ciała.