- Badania naukowe potwierdzają, że popularne leki na otyłość mogą imitować raka w badaniach PET-CT
- Kluczowym problemem jest aktywacja brunatnej tkanki tłuszczowej, która na skanie wygląda identycznie jak ognisko nowotworowe
- Analiza przypadków medycznych ujawnia, jak farmakoterapia może prowadzić do błędnej diagnozy przerzutów nowotworowych
- Poinformowanie lekarza o przyjmowaniu semaglutydu jest kluczowe dla uniknięcia pomyłki diagnostycznej
- Jak przygotować się do badania onkologicznego, jeśli przyjmujesz popularne leki na odchudzanie?
Jak popularne leki na cukrzycę i otyłość mogą imitować raka w badaniach?
Nowoczesne leki, takie jak semaglutyd czy liraglutyd, zyskały ogromną popularność jako wsparcie w leczeniu cukrzycy typu 2 i otyłości. Okazuje się jednak, że ich stosowanie może nieoczekiwanie wpłynąć na wyniki kluczowych badań onkologicznych. Jak donoszą badacze z Alliance Medical Ltd. na kongresie Europejskiego Towarzystwa Medycyny Nuklearnej, leki te mogą zakłócać obrazowanie PET-CT (specjalistycznego badania, które pokazuje aktywność komórek w ciele i pomaga wykrywać nowotwory), co czasem prowadzi do wyników fałszywie dodatnich, czyli alarmu, za którym nie stoi realna choroba.
Problem staje się coraz bardziej powszechny, co potwierdzają dane pokazujące, że w samych Stanach Zjednoczonych użycie tych leków wzrosło aż o 700% w ciągu zaledwie czterech lat.
Źródłem problemu jest sposób, w jaki te farmaceutyki zmieniają metabolizm glukozy w organizmie. W badaniu PET-CT pacjentowi podaje się fluorodeoksyglukozę, czyli FDG (rodzaj radioaktywnego cukru, który działa jak znacznik, pokazując, które komórki zużywają najwięcej energii).
Leki z grupy agonistów GLP-1 sprawiają, że niektóre tkanki, takie jak mięśnie, serce oraz brunatna tkanka tłuszczowa (specjalny rodzaj tłuszczu spalający kalorie, by wytworzyć ciepło), stają się wyjątkowo aktywne i intensywnie „pochłaniają” ten znacznik. Na skanie wygląda to jak jasne, świecące punkty, które radiolog może mylnie zinterpretować jako ogniska nowotworowe. Jak podkreśla dr Peter Strouhal z Alliance Medical Ltd., taka pomyłka naraża pacjentów na ogromny stres, niepotrzebne i często inwazyjne badania, a także może opóźnić właściwą diagnozę i leczenie.
Przypadek 61-latki: Lekarz myślał, że to przerzuty, a winny był lek na otyłość
Naukowe wyjaśnienie tego zjawiska jest już dobrze poznane. Badanie, którego wyniki opublikowano na łamach czasopisma naukowego „Diabetes”, pokazało, że leki te stymulują termogenezę (proces wytwarzania ciepła) we wspomnianej brunatnej tkance tłuszczowej. Z kolei inna analiza, opisana w „American Journal of Physiology”, dowiodła, że zwiększają one aktywność tej części układu nerwowego, która odpowiada za mobilizację organizmu. Oba te procesy wymagają dużej ilości energii, przez co tkanki te intensywnie zużywają glukozę. Właśnie to wzmożone zużycie „świeci” na skanie PET, tworząc zakłócenia w obrazie diagnostycznym, które mogą zmylić nawet doświadczonego lekarza.
Jak to wygląda w praktyce, ilustruje opis przypadku, który pojawił się w czasopiśmie medycznym „Laryngoscope”. Dotyczył on 61-letniej pacjentki z otyłością, która przyjmowała semaglutyd. Wykonane u niej badanie PET-CT pokazało w okolicach szyi i klatki piersiowej obraz, który do złudzenia przypominał rozległe przerzuty nowotworowe. Na szczęście, po dokładniejszej analizie lekarze zorientowali się, że te aktywne obszary to nie rak, a jedynie bardzo aktywna metabolicznie brunatna tkanka tłuszczowa. Ta historia dobitnie pokazuje, jak kluczowe jest, aby zespół medyczny wykonujący badanie miał pełną wiedzę o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjenta.
Jak przygotować się do badania PET‑CT, jeśli bierzesz leki na odchudzanie lub cukrzycę
Na ten moment na świecie brakuje jednolitych zaleceń, jak postępować z pacjentami przyjmującymi leki z grupy GLP-1 przed badaniem PET-CT. Naukowcy z Alliance Medical Ltd. sugerują, by nie przerywać leczenia, ale kłaść ogromny nacisk na to, aby pacjent dokładnie informował lekarza o swojej farmakoterapii. Z kolei australijskie towarzystwa naukowe zalecają, by kontynuować leczenie, ale przed badaniem zastosować specjalne środki ostrożności, na przykład 24-godzinną dietę płynną. Dla porównania, brytyjskie wytyczne jeszcze w ogóle nie poruszają tego tematu, co pokazuje, że medycyna dopiero dostosowuje się do tej nowej sytuacji.
W Polsce również nie ma jeszcze oficjalnych, krajowych wytycznych dotyczących przygotowania do badania PET-CT osób stosujących te leki. Sytuacja na rynku jest dynamiczna, a dostępność leków się zmienia, co wpływa na rosnącą liczbę pacjentów, których ten problem może dotyczyć. W obliczu tych wyzwań najważniejsza staje się otwarta komunikacja. Dlatego jeśli przyjmujesz tego typu leki i masz zaplanowane badania obrazowe, kluczowe jest, abyś poinformował o tym swojego lekarza. Twoja świadomość i prosta rozmowa mogą mieć fundamentalne znaczenie dla trafności diagnozy i twojego spokoju.
