Szczepienia na rotawirusy - czy warto podać je dziecku?

Szczepienie na rotawirusy od 2021 r jest szczepieniem obowiązkowym - wcześniej było to szczepienie zalecane, co oznaczało, że rodzic musiał zapłacić za nie z własnej kieszeni. To dobra wiadomość dla każdego rodzica - rotawirusy bowiem to bardzo groźne patogeny, będące najczęstszą przyczyną ciężkich biegunek i wymiotów u niemowląt i dzieci. W skrajnych przypadkach zakażenie rotawirusowe może doprowadzić nawet do śmierci. Szczepionka przeciwko rotawirusom może temu zapobiec.

Szczepienia na rotawirusy od 2021 roku znajdują się w wykazie szczepień obowiązkowych, o co od dawna postulowali eksperci przekonując, że szczepionkę powinny dostać wszystkie dzieci. Warto jednak wiedzieć, że szczepienie jest bezpłatne dopiero dla dzieci urodzonych w 2021 roku - zgodnie z komunikatem, jaki umieszczono na stronie Ministerstwa Zdrowia, koszt szczepionki dla dzieci, które przyszły na świat w 2020 roku nadal ponosi rodzic. 

Spis treści

1. Dlaczego należy zaszczepić dziecko przeciw rotawirusom? 
2. Szczepienia na rotawirusy - wskazania
3. Szczepienia na rotawirusy - ile dawek?
4. Szczepienia na rotawirusy - czy są skuteczne?
5. Szczepionka na rotawirusy - ile działa?
6. Szczepionka na rotawirusy - ile kosztuje?
7. Szczepionka na rotawirusy - powikłania
8. Szczepionka na rotawirusy - przeciwwskazania
9. Szczepionka na rotawirusy a niepożądany odczyn poszczepienny (NOP)

Dlaczego należy zaszczepić dziecko przeciw rotawirusom? 

Rotawirusy to bardzo groźne patogeny, które wywołują ostrą, wodnistą biegunkę (rzadkie stolce maluch oddaje nawet kilkanaście razy w ciągu doby). Towarzyszy jej wysoka gorączka (sięgająca nawet 40 st. C), niekiedy również wymioty. U najmłodszych dzieci zakażenie rotawirusowe ma bardzo ciężki przebieg i szybko może doprowadzić do odwodnienia organizmu. Dlatego często leczone jest szpitalnie, a pobyt w szpitalu może trwać - w zależności od stanu dziecka - nawet kilkanaście dni. Zakażenie rotawirusowe może również skończyć się śmiercią. 

Szczepienia na rotawirusy - wskazania

Szczepionkę przeciwko rotawirusom powinny bezpłatnie otrzymać wszystkie dzieci. Zgodnie z programem szczepień ochronnych na 2021 rok pierwsza dawka szczepionki podawana jest dziecku po ukończeniu 6 tygodnia życia, kolejne natomiast powinny zostać podane przed ukończeniem 32 tygodnia (z zachowaniem odstępów pomiędzy kolejnymi dawkami, które nie mogą być krótsze, niż cztery tygodnie). Schemat szczepienia zależy jednak od wybranego preparatu. 

2 lub 3-dawkowy schemat szczepień przeciw rotawirusom należy zakończyć:

• przed ukończeniem 24 tyg. życia (najlepiej do 16 tyg. życia) dla szczepionki 2- dawkowej
• przed ukończeniem 32 tyg. życia (najlepiej do 20-22 tyg. życia) dla szczepionki 3- dawkowej

U wcześniaków i dzieci przewlekle chorych, które zazwyczaj częściej i dłużej przebywają w szpitalu, szczepienie przeciwko rotawirusom jest szczególnie polecane z uwagi na to, że dzieci, które często przebywają w szpitalu narażone są na większe ryzyko zachorowania na biegunkę rotawirusową. Jednak w takich przypadkach decyzję o szczepieniu zawsze podejmuje lekarz opiekujący się dzieckiem. 

materiał partnera

Szczepienia na rotawirusy - ile dawek?

Szczepionka przeciwko rotawirusom jest bezbolesna, ponieważ ma formę kropli i podaje się ją doustnie. Krople te mają przyjemny, słodki smak, dlatego szczepienie jest przyjemne dla dziecka.  

Jak informuje Ministerstwo Zdrowia, dzieci, zgodnie z programem szczepień ochronnych na 2021 rok w całym kraju dzieci szczepione będą tym samym preparatem – szczepionką żywą w postaci roztworu do podawania doustnego. Jedna dawka szczepionki ma objętość 2 ml, a dziecko w sumie powinno otrzymać trzy jej dawki.

Warto wiedzieć, że ilość dawek szczepionki zależy od wskazań producenta. Oprócz trzydawkowej szczepionki refundowanej przez NFZ i bezpłatnej dla rodziców na rynku dostępna jest bowiem również szczepionka dwudawkowa.

Szczepienia na rotawirusy można stosować jednocześnie z innymi szczepionkami. Wyjątek stanowi szczepionka przeciwko gruźlicy, którą w obecnym schemacie szczepień podaje się w pierwszej dobie życia dziecka.

Podanie pierwszej dawki szczepionki na rotawirusy zalecane jest w 6-8 tygodniu życia, ale nie później niż przed 12 tygodniem życia, a ostatniej do ukończenia 24 tygodnia życia.

Jeśli po szczepieniu dziecko zwymiotuje, należy zgłosić się do lekarza, który zdecyduje, czy konieczne jest ponowne podanie szczepionki.

Szczepienia na rotawirusy - czy są skuteczne?

Tak. Szczepionka nie gwarantuje co prawda, że dziecko w ogóle nie zachoruje, chroni natomiast przed ciężkim przebiegiem choroby - wymagającej leczenia szpitalnego. Zarówno szczepionka dwudawkowa, jak i trzydawkowa - po właściwym podaniu wszystkich zalecanych dawek - są  skuteczne w takim samym stopniu. Badania dowiodły, że:

• 90–100% zaszczepionych dzieci uzyskuje ochronę przed zachorowaniem na ciężką biegunkę rotawirusową i związanym z nią pobytem w szpitalu
• 70–90% nie zachoruje na biegunkę rotawirusową

Szczepionka na rotawirusy - ile działa?

Badania dowodzą, że poziom ochrony utrzymuje się co najmniej przez 3 lata (a prawdopodobnie znacznie dłużej), czyli w okresie największego ryzyka zachorowania na ciężką biegunkę rotawirusową. Warto wiedzieć, że szczepienie to nie chroni dziecka przed biegunką spowodowaną innymi wirusami lub bakteriami.

Szczepionka na rotawirusy - ile kosztuje?

Trzydawkowa szczepionka refundowana przez NFZ jest bezpłatna dla rodziców. Cena jednej dawki szczepionki dwudawkowej waha się od 250 do 350 zł.

Szczepionka na rotawirusy - powikłania

Szczepionki na rotawirusy są dobrze tolerowane. Jednak jak każda szczepionka, tak i szczepionka przeciw rotawirusom może powodować przejściowe odczyny poszczepienne, takie jak np. gorączka, biegunka, wymioty, utrata łaknienia.  W takiej sytuacji należy skontaktować się z lekarzem, który oceni stopień ich nasilenia i zaleci odpowiednie postępowanie. 

Szczepionka na rotawirusy - przeciwwskazania

Przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw rotawirusom są:

• przebyte wgłobienie jelita
• poważne zaburzenia układu odpornościowego
• poważne reakcje alergiczne na substancje zawarte w szczepionce
• ostre choroby infekcyjne
• trwająca biegunka lub wymioty. 

Szczepionka na rotawirusy a niepożądany odczyn poszczepienny (NOP)

Po podaniu szczepionki na rotawirusy, jak każdej szczepionki, może wystąpić (NOP). Warto wiedzieć, że zdecydowana większość objawów niepożądanych po podaniu szczepionki ma łagodny przebieg i szybko ustępuje, zwykle też nie wymagają one leczenia, lub ich leczenie nie jest skomplikowane.

Niepożądany odczyn poszczepienny (NOP) to najczęściej gorączka i odczyn w miejscu wstrzyknięcia. Takie objawy można zgłosić lekarzowi, rodzic może również zgłosić je bezpośrednio do Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.

Każde zgłoszenie jest sprawdzane pod względem formalnym oraz merytorycznym, a następnie przesyłane do bazy danych WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) oraz europejskiej bazy danych, która gromadzi informacje na temat działań niepożądanych leków i preparatów medycznych.

dr Monika Lech, pediatra ze Szpitala Medicover - szczepionki  przeciwko rotawirusom są skuteczne i bezpieczne

Źródło: www.newsrm.tv/

Katarzyna Hubicz