Ząbki: "Ryzyko jak przy pożarze wysypiska śmieci". Toksyny nawet zagrażające życiu
Ząbki duszą się w toksycznym dymie. Pożar opanowany, ale zagrożenie dla zdrowia pozostaje. W powietrzu nawet przez kilka dni po takim wydarzeniu unoszą się toksyczne substancje. Eksperci radzą - wyjedź, jeśli możesz, noś maskę, trzymaj się z dala od pogorzeliska. A ludzie przychodzą i patrzą...
Pożar bloków przy ul. Powstańców w Ząbkach doszczętnie strawił ponad 200 mieszkań i pozbawił dachu nad głową około 500 osób. Niestety, wg ekspertów to nie koniec problemów.
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) wydało pilny alert dla okolicznych mieszkańców: "Zostań w domu i zamknij okna. Zachowaj ostrożność", bo powietrze w pobliżu takich zdarzeń to toksyczna mieszanka, zagrażająca zdrowiu, a czasem nawet życiu.
Apele o trzymanie się z dala od takich miejsc rzadko jednak przynoszą skutek.
Pożar bloków - w powietrzu rakotwórczy benzopiren
Dym po pożarze zawiera szereg szkodliwych substancji, które mogą negatywnie wpłynąć na zdrowie.
Dr Jakub Duszczyk, biegły sądowy z zakresu toksykologii i analizy skażeń środowiska, w rozmowie z TVP3 Warszawa, wyjaśnił, że wśród najgroźniejszych składników powietrza po pożarze znajdują się pyły PM10 i PM2,5.
"Te pierwsze utrzymują się w atmosferze od kilku godzin do kilku dni po pożarze. Znacznie bardziej niebezpieczne są jednak PM2,5, czyli mikroskopijne cząstki, które mogą pozostawać w powietrzu nawet przez kilka tygodni. Ich niewielki rozmiar pozwala im przenikać głęboko do płuc, a nawet do krwiobiegu" – tłumaczył dr Duszczyk.
Na powierzchni tych pyłów osadzają się szkodliwe związki, takie jak kancerogenny benzopiren, fluoranten, żrący fenol i styren, które powstają w wyniku spalania tworzyw sztucznych, laminatów i innych materiałów obecnych w mieszkaniach.
Płonący plastik, elektronika - ostrzeżenia te same od lat
W maju 2024 roku, po pożarach centrum handlowego Marywilska 44 i wysypiska śmieci w Siekierkach w Warszawie, były główny inspektor sanitarny Marek Posobkiewicz apelował o zachowanie ostrożności.
"Wszelkie substancje chemiczne, w tym przypadku dużo plastiku, elektroniki, wydzielają szereg związków toksycznych. Mogą one spowodować ostre zatrucie przy inhalacji dymu, uszkodzić oskrzela, płuca. To konsekwencje na przyszłe życie" – przestrzegał Posobkiewicz.
W powietrzu, poza szkodliwymi pyłami, pojawiają się wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne WWA - substancje toksyczne, rakotwórcze, mutagenne, działające na rozrodczość i niebezpieczne dla środowiska. Mogą powodować raka i dziedziczne wady genetyczne.
Ekspert radził wówczas, aby osoby, które mogą, przeniosły się w miejsca oddalone od pożarów, a w razie konieczności wyjścia na zewnątrz, zakładały maseczki ochronne.
Dziś eksperci mówią to samo, ale wciąż do wielu osób ten przekaz nie dociera.
"To substancje, które mogą kumulować się w organizmie i dać o sobie znać dopiero po wielu latach" – ostrzega dr Duszczyk i dodaje: "Za 15 lat nikt nie będzie pamiętał o tym pożarze, ale organizm może wtedy 'przypomnieć' sobie o tych substancjach".
Rośliny najskuteczniej oczyszczające powietrze
Pożar w Ząbkach - skala jak na wysypisku śmieci
Wielu mieszkańców Ząbek, chcąc chronić się przed dymem, zakłada maseczki. Dr Duszczyk podkreśla, że to dobry pomysł, choć skuteczność zależy od rodzaju maseczki. Najlepszą ochronę zapewniają maseczki z filtrem klasy FFP2 lub FFP3.
"Zawsze lepiej mieć maseczkę niż nie mieć żadnej" – zaznacza.
Skala porównywalna z pożarami składowisk odpadów? Według dr. Duszczyka, w przypadku pożarów takich jak ten w Ząbkach, gdzie ogień trawił laminaty, sklejki i plastiki, skala emisji toksycznych substancji może być porównywalna z pożarami składowisk odpadów.
Dlatego ekspert apeluje, by powściągnąć ciekawość i nie zbliżać się do miejsca pożaru. Nie chodzi tylko o to, by nie patrzeć. Chodzi o to, by nie wdychać tego powietrza. To po prostu niezdrowe.
Co robić, gdy w pobliżu doszło do pożaru
W związku z zagrożeniem toksycznymi substancjami w powietrzu, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach:
- śledź komunikaty dotyczące aktualniej jakości powietrza,
- ogranicz przebywanie na zewnątrz, szczególnie w rejonach, gdzie wyczuwalny jest dym,
- uszczelnij okna i drzwi, aby zminimalizować wnikanie zanieczyszczonego powietrza do wnętrza pomieszczeń,
- Jeśli musisz wyjść na zewnątrz, załóż maseczkę ochronną, najlepiej z filtrem klasy FFP2 lub FFP3,
- ogranicz aktywność fizyczną na zewnątrz, ponieważ podczas wysiłku oddychasz głębiej i wdychasz więcej szkodliwych substancji,
- jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy, takie jak kaszel, duszność, ból głowy, zawroty głowy lub podrażnienie oczu, skonsultuj się z lekarzem.
Podcasty
Playlisty tematyczne
