Oglądasz na raz cały sezon serialu? Winne są te cechy osobowości

Wraz z postępem technologii zmieniły się też nawyki widzów telewizyjnych. Kiedyś na odcinek serialu czekało się co tydzień, a obecnie? Dzięki różnym platformom streamingowym można obejrzeć cały sezon serialu, a nawet i dwa za jednym posiedzeniem. Grupa naukowców postanowiła przyjrzeć się zjawisku binge-watching. Czym ono grozi?

Oglądanie seriali stało się ostatnio popularną formą spędzania wolnego czasu, szczególnie w lockdownie z powodu pandemii COVID-19. Naukowcy z Instytutu Psychologii Stosowanej na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie sprawdzili, jaki wpływ mają cechy osobowości na skłonność do oglądania seriali telewizyjne.

Coraz więcej badań sugeruje, że ten rodzaj ucieczki od problemów związanych z życiem społecznym, codziennością i rzeczywistością w świat seriali może mieć negatywne skutki, prowadząc m.in. do wyrabiania niezdrowych nawyków żywieniowych, kształtowania zachowań antyspołecznych i osiągania słabych wyników w pracy lub nauce. Zjawisko binge-watching (inaczej kompulsywne oglądanie seriali i filmów) przybiera na sile. Dlatego też naukowcy postanowili zgłębić to zagadnienie.

Uczeni przeprowadzili ankietę wśród 645 respondentów w wieku od 18 do 30 lat. Osoby te przyznały się do oglądania dwóch lub więcej odcinków serialu podczas jednego wieczoru. W ramach badania uczestnicy odpowiedzieli na serię pytań. Za pomocą kwestionariusza został zmierzony poziom impulsywności, regulacji emocjonalnej oraz motywacji do ciągłego i szybkiego oglądania seriali.  

Do 20 odcinków za jednym posiedzeniem

Może wniosek, że zaburzenia kontroli impulsów i brak przezorności mające wpływ na kompulsywne oglądanie, nie jest zbyt zaskakujący. Natomiast w badaniu skupiono się najbardziej na czynnikach motywacyjnych takich jak chęć rozrywki lub unikanie nudy. Okazało się, że ta motywacja była silnym predyktorem kompulsywnego oglądania seriali, a nie wrodzone zdolności i skłonności.  

Jak wynika z badań naukowych, brak harmonii emocjonalnej i motywacja do rozrywki miały wpływ na to, ile odcinków uczestnicy obejrzeli w ciągu wieczora. Większość badanych zadeklarowała, że zazwyczaj oglądają od 2 do 5 odcinków za jednym posiedzeniem. Natomiast 20 proc. uczestników odpowiedziało, że potrafi na raz obejrzeć od 6 do 20 odcinków.

Kompulsywne oglądanie a objadanie

Zjawisko binge-watching może być związane też z faktem, że w czasie serialowych maratonów w zaciszu domowym można podjadać różne, niezdrowe smakołyki. To zdaniem naukowców może również potęgować ucieczkę od tego, co nas otacza.

Naukowcy ustalili wstępnie, że lęk i depresja mogą sprzyjać kompulsywnemu oglądaniu seriali i filmów. Poza tym same platformy streamingowe zachęcają użytkowników do ciągłego oglądania – chociażby poprzez kliknięcie przycisku „następny odcinek”. Włączenie kolejnego odcinka trwa kilka sekund – zdaniem badaczy trudno jest wtedy podjąć racjonalną decyzję, co przekłada się na utratę kontroli nad ilością czasu spędzanego na oglądaniu seriali.

W opinii uczonych przeprowadzone badanie ma swoje ograniczenia. Koncentruje się jedynie na uczestnikach pochodzących z Polski. Zauważyli, że przyszłe badanie powinno obejmować różne narodowości.

Anna Tłustochowicz