Leki wzmacniające odporność na receptę. Jak działają szczepionki uodparniające?
Leki na wzmocnienie odporności na receptę, czyli donosowe lub doustne szczepionki, to najsilniej działające leki, których celem jest stymulacja układu immunologicznego. Według naukowców to właśnie lizaty bakteryjne, bo tak nazywają się tego typu preparaty, są lekami, które mogą odgrywać znaczącą rolę w profilaktyce zakażeń układu oddechowego. Sprawdź, jak działają leki na odporność na receptę i czy mogą być stosowane także u dzieci.
Spis treści
- Leki na wzmocnienie odporności na receptę - jak działają?
- Leki na wzmocnienie odporności na receptę - szczepionki doustne lub donosowe
- Przeciwwskazania do stosowania lizatów bakteryjnych
Leki na wzmocnienie odporności na receptę mają silniejsze działanie immunostymulujące niż naturalne preparaty, takie jak echinacea (jeżówka), aloes czy olej z wątroby rekina, czy leki na odporność bez recepty, ponieważ zawierają mieszaninę zabitych bakterii, bądź składniki ich komórek, które najczęściej występują w różnego rodzaju zakażeniach. Do tej grupy leków uodparniających zaliczamy głównie tzw. szczepionki doustne i donosowe, które są przeznaczone zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych.
Leki na wzmocnienie odporności na receptę - jak działają?
Leki na odporność na receptę pobudzają swoistą, a także nieswoistą odpowiedź układu immunologicznego, prowadząc tym samym do zwiększenia:
- miana przeciwciał typu IgA, które odpowiadają za ochronę błon śluzowych;
- interferonu γ - białka, które pobudzają bezpośrednio komórki układu immunologicznego do zwalczania patogenów;
- aktywność fagocytów - komórek wyspecjalizowanych w wychwytywaniu i wchłanianiu bakterii, wirusów i innych drobnych cząsteczek organicznych.
W konsekwencji skracają czas trwania infekcji, zmniejszają częstość jej występowania, a także nasilenie. W związku z tym tego typu preparaty zaleca się stosować w przypadku wielokrotnie nawracających stanów zapalnych dróg oddechowych, ucha środkowego, a nawet reakcji alergicznych objawiających się niedrożnością dróg oddechowych.
Czy istnieją skuteczne preparaty wzmacniające odporność?
Lek.med. Agnieszka Motyl, specjalista medycyny rodzinnej, epidemiolog z Centrum Medycznego Medicover:
Nawracające infekcje dróg oddechowych to problem dotyczący przede wszystkim dzieci, ale również części osób dorosłych. Tacy pacjenci często proszą swojego lekarza o przepisanie skutecznych leków na uodpornienie lub samodzielnie podejmują terapię lekami dostępnymi bez recepty. Decydując się na zakup leków poprawiających odporność należy jednak wiedzieć, że tylko nieliczne preparaty mają udowodnioną skuteczność. Najskuteczniejsze i najlepiej przebadane są lizaty bakteryjne, czyli tzw. szczepionki doustne lub donosowe, dostępne jedynie na receptę. Niestety, nawet te preparaty nie eliminują całkowicie zachorowań, a jedynie umiarkowanie zmniejszają liczbę infekcji dróg oddechowych w ciągu roku.
Leki dostępne bez recepty charakteryzują się jeszcze mniejszą skutecznością. Popularna witamina C podawana na początku przeziębienia nie wpływała na jego przebieg, natomiast u osób stosujących ją profilaktycznie, w przypadku zachorowania skracała czas trwania tej infekcji. Podobne wyniki uzyskano analizując wpływ wyciągu z jeżówki przyjmowanego profilaktycznie, który skracał czas trwania przeziębienia średnio o 1,5 dnia i dodatkowo powodował spadek liczby zachorowań na infekcje dróg oddechowych.
Skuteczności innych preparatów pochodzenia roślinnego, zwierzęcego, witamin i suplementów diety nie potwierdzono w rzetelnych badaniach, bywają natomiast przeciwwskazania do ich stosowania i interakcje z innymi substancjami. Przykładowo: wyciąg z pestek grejpfruta, zawierający flawonoidy, wchodzi w interakcje z wieloma lekami m.in. kardiologicznymi, przeciwalergicznymi, uspokajającymi, immunosupresyjnymi. Nie należy wiec łączyć terapii tymi lekami z kuracją preparatem z grejpfruta, ani popijać tabletek sokiem z tego owocu.
Z kolei lizaty bakteryjne są przeciwwskazane u pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi, u kobiet w ciąży i podczas karmienia piersią.
Podsumowując: o prawidłową odporność należy dbać cały rok, poprzez właściwe odżywianie, aktywność fizyczną, unikanie używek oraz odpowiednią liczbę godzin snu i wypoczynku. Lizaty bakteryjne są bezpieczną opcją terapeutyczną, szczególnie dla dzieci z nawracającymi infekcjami oddechowymi. Preparaty witaminy C i jeżówki mają działanie pomocnicze. Jak dotąd najskuteczniejsze w zapobieganiu infekcji pozostają szczepienia ochronne przeciwko grypie i pneumokokom, pobudzające wytworzenie odporności swoistej przeciwko tym zakażeniom.
Leki na wzmocnienie odporności na receptę - szczepionki doustne lub donosowe
Lizaty bakteryjne, bo tak nazywają się doustne szczepionki przepisywane na receptę, są lekami, które mogą odgrywać znaczącą rolę w profilaktyce zakażeń układu oddechowego. Ze względu na drogę podawania dzielimy je na szczepionki doustne i donosowe.
Szczepionki doustne
- RIBOMUNYL
Ribomunyl to doustny preparat, który zawiera rybosomy (zabite ogrzewaniem komórki bakterii) i białka 4 różnych szczepów bakterii. Ribomunyl, który jest dostępny w postaci tabletek lub granulatu, można podawać dzieciom od 3. roku życia. Dawkę i częstotliwość przyjmowania leku ustala lekarz. Lek należy przyjmować na czczo.
Nie zaleca się stosowania preparatu w ciąży i okresie karmienia piersią.
Cena: 4 sztuki granulatu - ok. 20 zł
- BRONCHO-VAXOM
Broncho-vaxom to preparat w kapsułkach, który zawiera aż 8 różnych liofilizatów bakterii. Broncho-vaxom zwykle należy stosować przez 10 dni w miesiącu, przez 3 kolejne miesiące, jednak ostateczną dawkę ustala lekarz. Dodatkowo lek można stosować w powikłaniach bakteryjnych zakażeń wirusowych układu oddechowego, zwłaszcza u dzieci (od 2. roku życia), jak i osoby w podeszłym wieku.
Nie zaleca się stosowania preparatu w ciąży i okresie karmienia piersią.
Cena: ok. 58-60 zł (30 kapsułek)
- LUIVAC
Luivac to preparat, który można stosować u dorosłych i dzieci powyżej 3. roku życia. Lek zwykle przyjmuje się na czczo, a jego dawkę ustala lekarz. Luivac należy zacząć przyjmować przez pojawieniem się objawów choroby. Jeśli jednak już dojdzie do zakażenia, może być stosowany stosowany jednocześnie z antybiotykiem, jednak tylko jako preparat pomocniczy. Luivacu nie należy przyjmować w czasie stosowania szczepień swoistych (np. na krztusiec, tężec, odrę, świnkę, różyczkę).
Nie zaleca się stosowania preparatu w ciąży. Nieznane jest ryzyko przyjmowania leku w ciąży i w okresie karmienia piersią. Jeśli karmisz piersią, skonsultuj się z lekarzem.
Cena: ok. 47 zł (28 tabletek)
Szczepionki donosowe
- POLYVACCINUM MITE
Polyvaccinum mite to nieswoista szczepionka bakteryjna, która zawiera 10 rodzajów inaktywowanych bakterii. Może być podawana w przebiegu choroby górnych dróg oddechowych, pod warunkiem że przyjmowanie preparatu rozpoczęto przed rozwojem zakażenia. Producent zaleca, by szczepionkę przyjmować 2 razy w roku, najlepiej w styczniu-lutym i sierpniu-wrześniu, przez okres co najmniej 2 lat. W ten sposób zapobiegniemy zakażeniu w okresach zwiększonej zachorowalności, czyli wczesną wiosną i jesienią. Szczepionkę należy podawać codziennie przez 6 tygodni. Jest to jedyna szczepionka, którą można podawać dzieciom już od 6. miesiąca życia.
Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny skonsultować się z lekarzem.
Cena: ok. 35 zł 10 ml
Przeciwwskazania do stosowania lizatów bakteryjnych
- nadwrażliwość na składniki szczepionki
- niewydolność układu krwionośnego
- choroby nerek i wątroby
- alkoholizm
- choroby układowe
- zażywanie preparatów immunosupresyjnych
- ciąża
Porady eksperta