Anoreksja a bulimia. Jakie różnice między zaburzeniami odżywiania?

Anoreksja i bulimia to zaburzenia odżywiania, u podłoża których leżą m.in. niskie poczucie własnej wartości, trudności relacyjne, traumatyczne doświadczenia. Zarówno kompulsywne objadanie, jak i odmawianie jedzenia, prowadzić mogą do pogorszenia stanu zdrowia, wyniszczenia fizycznego i pogarszającego się stanu psychicznego. Jak odróżnić anoreksję od bulimii? Czy anoreksja może przejść w bulimię? Wyjaśniamy.

Na czym polega anoreksja i bulimia?

Anorexia nervosa, czyli jadłowstręt psychiczny to zaburzenie psychiczne objawiające się obsesyjnym kontrolowaniem i redukowaniem spożywanych kalorii, co ma prowadzić do możliwie maksymalnej utraty masy ciała.

Niekiedy może przybierać postać anoreksji bulimicznej, w której pacjent oprócz ograniczenia kalorii i restrykcji żywieniowych oraz ćwiczeń, może stosować dodatkowo wymiotowanie po posiłkach i środki przeczyszczające.

W przypadku bulimii u osób chorych dochodzi do okresowego przejadania się, ataków objadania, a następnie do prowokowania wymiotów i stosowania środków przeczyszczających.

W przypadku anoreksji i bulimii pacjent – lub częściej pacjentka – za pomocą niewłaściwych zachowań żywieniowych stwarza sobie pozory nadkontroli nad życiem, kompensuje w ten sposób inne aspekty życia i odreagowuje trudności i stres.

Zarówno anoreksja, jak i bulimia prowadzą do wyniszczenia organizmu wskutek niedostatecznej podaży kalorii i substancji odżywczych. Anoreksja i bulimia wykazują pewne różnice w przebiegu i w skutkach dla zdrowia.

M.in. u bulimiczek występuje więcej stanów zapalnych w obrębie jamy ustnej, powodowanych kontaktem z sokami trawiennymi podczas wymiotów. Rodziny i bliscy niekiedy w przypadku bulimiczek mają złudne poczucie, że jest wszystko w porządku, bo osoba chora „przecież je”, podczas gdy bulimiczka maskuje późniejsze wymioty.

Anoreksja a bulimia – różnice

Jeśli chodzi o różnie między anoreksją a bulimią, to oba schorzenia mają podobne podłoże i wyniszczający organizm przebieg. Główna różnica polega na tym, że osoba z anoreksją dąży do kontrolowania jedzenia i redukowania kalorii aż do zera, podczas gdy osobom z bulimią towarzyszy kompulsywne objadanie się, a następnie wymuszone „oczyszczanie” przez prowokowanie wymiotów i stosowanie środków przeczyszczających.

Jakie są różnice między anoreksją a bulimią? Osoby chorujące na anoreksję mają zaburzone postrzeganie swojego ciała. Wydaje im się, że stale są zbyt grube i stale chcą odnieść „sukces” w postaci maksymalnej redukcji masy ciała.

W bulimii natomiast myślenie o jedzeniu również się staje punktem kluczowym w codziennym funkcjonowaniu, podobnie jak próby kontrolowania masy ciała. Jednocześnie charakterystyczne są napady objadania, po których pacjenci wymiotują i się przeczyszczają.

Główną różnicą, zauważalną gołym okiem, jest masa ciała, która u anorektyczek stale i drastycznie spada, podczas gdy u bulimiczek utrzymuje się na podobnym poziomie. Ponadto różnica między anoreksją a bulimią polega na schemacie zachowań: anorektyczki to kontrolujące wszystko perfekcjonistki, podczas gdy bulimiczki są impulsywne, chwiejne emocjonalnie.

Analogicznie przebiega relacja z jedzeniem, u anorektyczek poddana kontroli, a u bulimiczek poddana wahaniom. Istotne w obu przypadkach jest podłoże schorzenia, które może predestynować do różnych zaburzeń odżywiania.

Oznacza to, że możliwe jest przejście bulimii w anoreksję i odwrotnie: anoreksji w bulimię. Mimo różnic między anoreksją a bulimią, w obu przypadkach choroba jest warunkowana m.in. niskim poczuciem własnej wartości. Dopóki źródło problemu nie zostanie zidentyfikowane i uleczone, może dochodzić do nawrotów anoreksji, bulimii i innych zaburzeń oraz uzależnień behawioralnych.

Bulimia a anoreksja bulimiczna

Granice anoreksji i bulimii nie zawsze są wyraźne, z uwagi na bulimiczny podtyp anoreksji.Anoreksja bulimiczna a bulimia to również nie są analogiczne schorzenia. W anoreksji bulimicznej dominuje jadłowstręt i odmowa jedzenia, z okresowymi napadami objadania się, po których pacjentka przejawia typowe dla bulimii metody pozbywania się spożytego jedzenia, jak wymioty i środki przeczyszczające.

W anoreksji bulimicznej podobnie jak w restrykcyjnej anoreksji, celem jest maksymalna redukcja masy ciała. Jednak w przypadku anoreksji restrykcyjnej dochodzi do niechęci do jedzenia i kontroli uczucia głodu. Tymczasem w anoreksji bulimicznej często dochodzi do silnego głodu i niepohamowanego apetytu.

Skutkuje to atakami objadania, po których chora „pozbywa się” nadmiaru kalorii, wymiotując i/lub przeczyszczając się, jednocześnie stale redukując kaloryczność posiłków i restrykcyjnie ćwicząc.

Zarówno anoreksja, jak i bulimia to choroby wyniszczające, a nawet potencjalnie śmiertelne, dlatego bardzo istotne jest rozpoznanie, pokierowanie na leczenie i wsparcie w terapii. Anoreksja, bulimia, inne zaburzenia odżywiania, podobnie jak uzależnienia, mogą stanowić problem nawracający.

Dlatego praca terapeutyczna jest szczególnie istotna, aby uzyskać trwałe rezultaty i poprawę stanu zdrowia pacjentki lub pacjenta. Sama poprawa stanu zdrowia fizycznego jest niewystarczająca, aby uznać osobę cierpiącą na anoreksję lub bulimię za wyleczoną.

Katarzyna Głuszak, redaktorka