Przypomina alkomat i może wykryć nowotwory krwi. Przełomowe odkrycie w diagnostyce

Szacuje się, że z powodu nowotworów krwi tylko w 2024 roku na całym świecie zmarło 720 tys. ludzi. Z kolei z oficjalnych danych Krajowego Rejestru Nowotworów (KRN) wynika, że ogólna liczba zachorowań na nowotwory złośliwe w 2022 roku wynosiła około 181 300 przypadków. Z kolei przyszłe prognozy przewidują wzrost liczby zachorowań. Okazuje się, że nasz oddech może całkiem sporo powiedzieć o stanie zdrowia.

Badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Queen Mary w Londynie sugerują, że cząsteczki znajdujące się z wydychanym przez nas powietrzu mogą pomóc w wykrywaniu nowotworów krwi. Choć brzmi to dosyć abstrakcyjnie, to okazuje się, że takie rozwiązanie ma sens i może w przyszłości zrewolucjonizować diagnostykę, w znaczny sposób przyspieszając cały proces.

Wydychane powietrze wykryje nowotwory? Nowe, niezwykłe narzędzie

Diagnozowanie nowotworów krwi bywa utrudnione i to nie ze względu na skomplikowane procedury, ale na fakt, że wczesne objawy mogą uśpić naszą czujność. Należą do nich takie problemy jak uczucie zmęczenia, czy utrata masy ciała. Kiedy stan ten zbiegnie się choćby z nowymi obowiązkami, trudną sytuacją życiową, czy ogólnym przeciążeniem, łatwo zbagatelizować sygnały, że to może być nowotwór krwi.

Wracając jednak do najnowszego odkrycia, warto zaznaczyć, że dr Riches wraz z zespołem zwracają uwagę na rolę oddechu w procesie diagnostycznym. Zdaniem naukowców to właśnie badanie przypominające dmuchanie w alkomat może być wyjątkowo pomocne w diagnozowaniu nowotworów krwi.

Poprzednie badania wykazały wartość stosowania testów oddechowych w wykrywaniu raka płuc. Nikt jednak nigdy nie zbadał, czy komórki nowotworowe krwi uwalniają cząsteczki, które przedostają się do powietrza, mimo że celem oddychania jest wymiana substancji między krwią a powietrzem

 – skomentował dr John Riches, wykładowca kliniczny w Barts Cancer Institute na Queen Mary University of London.

Zespół badaczy pobrał od 46 osób chorujących na różne nowotwory krwi próbkę wydychanego powietrza. Nie obyło się także bez grupy kontrolnej liczącej 28 zdrowych osób.

W kolejnym kroku badacze analizowali chemiczny skład wydychanego powietrza, który był dla każdego z pacjentów niczym niewidzialny odcisk palca. Było to możliwe za pomocą spektrometrii mas. W ten sposób przeszukali dziesiątki tysięcy fragmentów molekularnych.

Diagnozowanie przez oddychanie. Wyniki badań

Badania prowadzone na Uniwersytecie Queen Mary w Londynie wykazały ciekawą zależność. Otóż okazało się, że u osób chorujących na chłoniaka w zaawansowanym stadium (agresywny typ nowotworu krwi, który atakuje układ limfatyczny), zaobserwowano podwyższony poziom niektórych cząsteczek w wydychanym powietrzu w porównaniu do osób zdrowych.

Naukowcy wyjaśniają, że mowa o cząsteczkach, które powstają na skutek uszkodzenia tłuszczów w komórkach w procesie zwanym stresem oksydacyjnym, który, jak wiadomo, odgrywa rolę w rozwoju nowotworów.

Choć nowo odkryta metoda wymaga kolejnych badań i to zna znacznie większej kohorcie, to już teraz autorzy wskazują, że tego rodzaju rozwiązanie wiąże się nie tylko z prostotą pod kątem procedury badania, ale także z przystępnością cenową. 

W przyszłości, zamiast wysyłać pacjentów na kosztowne badania i czekać na wyniki, lekarze będą mogli przeprowadzić szybki test oddechu w swojej klinice i potencjalnie otrzymać wyniki w ciągu kilku sekund

 – dodał dr Riches.

Jakie są rodzaje nowotworów krwi? Nie tylko białaczka

Przyjęło się, że białaczka to nowotwór krwi. Owszem to potoczne określenie odnosi się do tej grupy chorób, natomiast białaczka występuje w wielu różnych odmianach. Poza tym do nowotworów krwi zaliczamy również takie choroby jak chłoniaki, czy szpiczak mnogi.  A zatem podsumowując nowotwory krwi to takie choroby jak:

1. Białaczki szpikowe
2. Białaczki limfocytowe
3. Chłoniak Hodkina
4. Chłoniaki nieziarnicze
5. Zespoły mielodysplastyczne
6. Nowotwory mieloproliferacyjne
7. Czerwienica prawdziwa
8. Nadpłytkowość samoistna
9. Pierwotna mielofibroza
10. Mastocytoza

Nowotwory krwi - diagnostyka w Polsce

Obecnie jednak diagnoza opiera się na wykonaniu bardzo prostych badań choćby takich jak morfologia, czy OB. Lekarz może zlecić także analizę parametrów surowicy krwi, w celu sprawdzenia choćby tego jak pracuje wątroba, czy nerki. Wówczas mówimy o badaniach biochemicznych. Jeśli wyniki wzbudzą najmniejsze wątpliwości, wykonywane są także badania obrazowe takie jak:

• Ultrasonografia jamy brzusznej (USG)
• Tomografia komputerowa (TK)
• Rezonans magnetyczny (MRI)
• Pozytonowa tomografia emisyjna (PET-CT).

W diagnozie nowotworów krwi wykorzystuje się również takie narzędzia jak:

• Biopsja aspiracyjna szpiku kostnego
• Trepanobiopsja szpiku
• Biopsja cienkoigłowa węzła chłonnego
• Limfadenektomia
• Splenektomia

Magdalena Siraga