Zmieniasz rytm dnia, lubisz ryzykowne zachowania? To mogą być pierwsze oznaki demencji

Wczesne rozpoznanie demencji może znacząco poprawić jakość życia, jednak pierwsze objawy często bywają zaskakujące, nietypowe, a przez to lekceważone. Tymczasem szybka reakcja pozwala na wcześniejsze wdrożenie terapii, dzięki czemu rozwój choroby może być spowolniony. Jakie zachowania mogą świadczyć o początkach demencji? Co powinno zaniepokoić? Doświadczona pielęgniarka psychiatryczna, specjalizująca się w tematyce demencji, zwraca uwagę na nietypowe początki chorób otępiennych.

Nietypowe wczesne objawy demencji

Zaburzenia demencyjne dotyczą coraz większej liczby osób. Według prognoz przyszłość rysuje się w tej kwestii pesymistycznie – spodziewany jest dalszy wzrost liczby przypadków.

Chociaż nie ma jeszcze skutecznego leczenia, całkowicie niwelującego objawy i cofającego zmiany chorobowe, jednak odpowiednio zastosowana na wczesnym etapie terapia, spowalnia rozwój choroby.

Dlatego tak ważne jest wczesne wychwycenie zmian. Nie jest to proste, gdyż zmiany pojawiają się etapami i są niecharakterystyczne.

Jak wychwycić wczesne objawy demencji? Oto zachowania, które mogą być wczesnymi zwiastunami zmian otępiennych – i to jeszcze przed 65 r.ż. Prof. June Andrews, szkocka pielęgniarka psychiatryczna, specjalizująca się w problematyce demencji, wskazała na listę potencjalnych sygnałów alarmowych.

Trudności z liczeniem jako wczesny objaw demencji

Dobrze liczysz w pamięci? Oczywiście, teraz wszyscy mamy kalkulatory. Nie wszyscy jesteśmy też dobrymi matematykami, a wiele osób po zakończeniu szkoły średniej obiecało sobie definitywny koniec relacji z matematyką.

Ale nie da się ukryć, że czasami trzeba dokonać obliczeń, choćby kiedy idziemy do dyskontu, gdzie dowiadujemy się, że cena będzie obniżona o 50 proc. jeśli kupimy jeszcze 3 produkty.

Jeśli w codziennym życiu jesteśmy w stanie dokonywać obliczeń w pamięci (i nie muszą to być całki) – to dobrze. Ale jeśli kiedyś nie stanowiło to problemu, a teraz dodanie kolumny cyfr okazuje się bardziej problematyczne, to może być znak, że w mózgu zachodzą zmiany, jakich niekoniecznie oczekujemy.

Twoja pamięć się pogarsza? Oto 8 możliwych powodów

Zobacz galerię 8 zdjęć

Mgła mózgowa jako sygnał chorób otępiennych

Mgła mózgowa? To dolegliwość, na którą wiele osób skarży się po covidzie. Jeśli jednak ostatnio nie przechodziłaś tego typu infekcji, a czujesz, że twoja percepcja nie jest taka jak kiedyś, warto omówić sytuację z lekarzem.

Oczywiście, na podobne stany ma wpływ wiele czynników, jak choćby niewysypianie się, życie w stresie, przepracowanie, stany depresyjne. Ale zawsze warto sprawdzić, co się za tą sytuacją kryje.

- Większość metod leczenia jest najskuteczniejsza we wczesnym stadium, a wczesne podjęcie działań może pomóc spowolnić postęp choroby lub uniknąć kryzysu w przyszłości

- skomentowała prof. June Andrews, ekspertka w dziedzinie chorób otępiennych. 

Zmiana codziennego rytmu jako zwiastun demencji

Robisz, to, co zwykle, ale robisz to inaczej? Dłużej? Jest to jakby inne, może bardziej skomplikowane? Jeżeli zwykłe czynności urastają do rangi bardziej uciążliwych, a ich realizacja zajmuje więcej czasu, warto się przyjrzeć przyczynom. U osób w wieku 50+ podobne sytuacje mogą stanowić objaw demencji.

Niepokoić powinny też zmiany schematu zachowań. Jeśli zamiast codziennych rytuałów i zachowania zwykłego rytmu, zaczynasz działać chaotycznie, może to być znak, że zaczyna się demencja, szczególnie jeśli pomijasz pewne czynności, zmieniasz kolejność, przypominasz sobie po fakcie.

Oczywiście chaos w przypadku rodziców małych dzieci jest całkowicie zrozumiały, ale w pozostałych przypadkach warto taką sytuację omówić z lekarzem. Jak zauważyła prof. June Andrews: 

- Wczesne postawienie diagnozy, nawet jeśli jest przerażające, otwiera drzwi do wsparcia, zrozumienia i kontroli. Jeśli to demencja, wczesna diagnoza pomaga osobom i rodzinom zrozumieć, co się dzieje.

Umożliwia im dostęp do właściwych informacji, usług wsparcia i metod leczenia, które mogą poprawić jakość życia i pomóc w radzeniu sobie z chorobą.

Babcia przeklina? To może być demencja

Nietypowe zachowania obserwowane u bliskich również mogą wskazywać na zaburzenia otępienne, których te osoby mogą nie być świadome. Przykładem mogą być pojawiające się w wypowiedziach dawniej kulturalnych i elokwentnych osób wulgaryzmy.

Pojawiać się mogą też niestosowane zachowania oraz podejmowanie ryzykownych działań. Zanim kogoś zaszufladkujemy jako osobę z kryzysem wieku średniego, warto zastanowić się, czy zmiana zachowań nie ma związku z zaburzeniami demencyjnymi. Nie stwierdzimy tego bez badań, dlatego niezbędna jest konsultacja ze specjalistą. Jak zauważa prof. June Andrews:

- Czasami problemem wcale nie jest demencja. Problemy z pamięcią i dezorientacja mogą być spowodowane uleczalnymi schorzeniami, takimi jak depresja, infekcje, a nawet niedobory witamin. Ale nie dowiesz się tego, jeśli nie porozmawiasz ze swoim lekarzem.

Katarzyna Głuszak