Migrenę można leczyć bez specjalisty? Znany lekarz wyjaśnia, kiedy zapala mu się czerwona lampka

Weryfikacja

Autor: Michał Domaszewski, specjalista medycyny rodzinnej

Migrena to nie jest zwykły ból głowy, a choroba, która może skutecznie obniżyć jakość życia. Nie oznacza to jednak, że nie uzyskasz odpowiedniej pomocy bez konsultacji neurologicznej. Zamiast narzekać na długie kolejki i cierpieć niepotrzebnie, skontaktuj się z lekarzem POZ, radzi znany specjalista medycyny rodzinnej Michał Domaszewski.

Każdego czasem boli głowa i z pewnością nie jest to powód, by natychmiast pędzić do lekarza czy podejrzewać chorobę.

Stres, zmęczenie, przebywanie w hałasie, niedobór płynów, brak śniadania - przyczyn jest naprawdę sporo.

Ból głowy towarzyszy też wielu chorobom, niekoniecznie neurologicznym.

Najczęściej wiemy, dlaczego boli nas głowa, a problem szybko mija. Pulsujący, jednostronny ból głowy nasuwa podejrzenie, że to migrena i dość często właśnie tak jest. Wymaga ona szczególnego potraktowania, ale nie ma sensu jej demonizować - przekonuje w rozmowie z Poradnikiem Zdrowie znany lekarz, specjalista medycyny rodzinnej, Michał Domaszewski.

Migrena - co to takiego

Jak przypomina Michał Domaszewski nie każdy ból głowy to zaraz migrena. Ta jest przewlekłą, napadową chorobą neurologiczną, której przyczyny wciąż do końca nie poznaliśmy. Uważa się, że napady migrenowe są wynikiem nieprawidłowej aktywności mózgu, która tymczasowo wpływa na sygnały nerwowe, substancje chemiczne i naczynia krwionośne w mózgu. Może być uwarunkowana genetycznie.

Charakterystyczne cechy migreny to:

• ból jednostronny, pulsujący,
• dolegliwości utrzymują się od 4 do 72 godzin,
• ból bywa poprzedzony tzw. aurą.

Wśród częstych objawów migreny wymienia się też światłowstręt i nudności.

Sama aura migrenowa objawia się zazwyczaj zaburzeniami widzenia – przed oczami mogą pojawić się mroczki, plamki, błyski i refleksy, a nawet zygzakowate iluzje, problemy z ostrością widzenia oraz zaburzenia w postrzeganiu przestrzennym.

Aurze migrenowej mogą towarzyszyć także inne dolegliwości: zaburzenia mowy, równowagi, szumy uszne, nadwrażliwość węchowa prowadząca do wymiotów.

Uwaga, im więcej napadów i towarzyszących jej niepożądanych objawów, tym szybciej rozważ kontakt z lekarzem. Nie ma potrzeby cierpieć, bo to choroba zazwyczaj dość prosta do opanowania, chociaż dopiero wtedy, gdy zastosujesz leki przeznaczone do zwalczania migreny, a nie klasyczne leki przeciwbólowe.

Czy migrenę można pomylić z czymś innym?

Bywa, że pacjenci samodzielnie stawiają diagnozę i mylą migrenę z bólem klasterowym czy neuralgią nerwu trójdzielnego.

Niemal każda choroba może mieć nietypowy przebieg czy towarzyszyć innemu schorzeniu. Kiedy boli cię głowa, najlepiej skoncentruj się na objawach, nie na nazewnictwie. Istotne też jest, w jakich okolicznościach pojawił się ból - co go wywołało.

Migrenie sprzyjają sytuacje stresowe, niewyspanie, alkohol, niektóre pokarmy, a nawet stosowane leki czy wahania hormonów (sporo kobiet doświadcza napadów przed okresem). Warto na to zwrócić uwagę, by w przyszłości unikać szkodliwych czynników, a także móc pozwolić lekarzowi zebrać prawidłowo wywiad i podjąć adekwatne kroki.

Jeśli sporadycznie boli cię głowa, ból nie jest zbyt nasilony i szybko mija, nie szukaj na siłę problemów.

Świat się nie zawali, jeśli od czasu do czasu zastosujesz dostępny bez recepty lek przeciwbólowy. Najpierw jednak przeczytaj uważnie dołączoną ulotkę i nie rób tego, jeśli masz przeciwwskazania. Nie jesteś pewien? To poradź się lekarza.

Problem z głowy? O to chodziło.

Gdy jednak dolegliwości zmieniły charakter (głowa boli "jakoś inaczej"), wystraszyły cię po prostu, napady są częstsze, nasilają się, nie ma potrzeby zamartwiać się niepotrzebnie. Odwiedź lekarza, na początek wystarczy rodzinny. Zazwyczaj może skutecznie pomóc. Samodzielne łykanie tabletek, coraz częściej i coraz mocniejszych, to bardzo zły pomysł.

Sprawdź: rodzaje bólu głowy

Zobacz galerię 9 zdjęć

Migrena - co zrobi lekarz

Miesiącami męczysz się z uporczywymi bólami głowy i narzekasz, że długie kolejki i tak nie pozwolą ci dostać się do neurologa? To nie ma sensu. Przede wszystkim wcale nie jest pewne, że wymagasz konsultacji u tego specjalisty (może masz chorobę ogólną, choćby niedokrwistość, przy której głowa często boli?). Kierunkowe leczenie, dostępne na receptę i skuteczne, może zaordynować lekarz pierwszego kontaktu.

Lek. Michał Domaszewski podkreśla, że do każdego pacjenta podchodzi indywidualnie, a decyzje podejmuje na podstawie starannego wywiadu, czasem dodatkowej diagnostyki.

Pacjentom z uzasadnionym podejrzeniem migreny przepisuje leki doraźne z grupy tryptanów, bo nie tylko przybliżają do diagnozy, ale przede wszystkim uwalniają od bólu.

- Pacjenci zazwyczaj zgłaszają się, kiedy głowa już ich nie boli. Przepisuję lek doraźny, gdyby był nawrót. Część pacjentów nie wraca, inni przychodzą po kolejną receptę, bo leczenie szybko pokonało dolegliwości.

Czerwona lampka zapala mi się wtedy, gdy po lekach przeciwmigrenowych silny ból nie ustępuje. Wówczas to już nie jest nie kwestia tego, czy wysyłać pacjenta do neurologa, tylko jak pilnie, czy kierować go do szpitala.

Przy objawach neurologicznych zawsze wskazana jest daleko posunięta ostrożność i uważność. Moim zadaniem jest pomóc pacjentowi

- podkreśla lekarz.

Czy migrena zagraża życiu?

Migrena należy do samoistnych bólów głowy, nie zagraża życiu, ale może znacznie obniżyć jego jakość. Jest też wiązana ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia schorzeń naczyniowych, udaru mózgu.

U osób z migreną częstsze są zaburzenia nastroju, objawy lękowe i depresyjne.

Podejrzewasz migrenę? Porozmawiaj z lekarzem rodzinnym. To pierwszy krok do właściwej diagnozy i pomocy.

Jeśli okażesz się "trudnym przypadkiem", również nie musisz cierpieć. Są leki stosowane przewlekle, których zadaniem jest zapobieganie kolejnym atakom.

W Polsce od 2022 roku realizowany jest też program lekowy w ramach NFZ, który pozwala pacjentom z ciężką migreną korzystać z leczenia biologicznego i toksyną botulinową.

Chociaż jest dostępny w kilkudziesięciu ośrodkach w kraju, wciąż korzysta z niego niewielu pacjentów. Nie trafisz do programu, jeśli nie zgłosisz się do lekarza POZ i nie zaczniesz od prostych, zwykle skutecznych metod leczenia.

Michał Domaszewski, specjalista medycyny rodzinnej

Absolwent Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Specjalizację rozpoczął w Samodzielnym Publicznym Centralnym Szpitalu Klinicznym przy ul. Banacha 1a w Warszawie, a w 2019 roku uzyskał dyplom specjalisty w dziedzinie Medycyny Rodzinnej. 

Autor bloga Doktor Michał (www.doktormichal.com), prowadzi kanał na You Tube pod tą samą nazwą, edukuje na TikToku. Leczy dzieci i dorosłych, bardzo chętnie dzieli się swoją wiedzą medyczną. Na swoim blogu tłumaczy, jak leczyć popularne choroby zarówno sposobami domowymi, jak i typowo lekarskimi.

Na co dzień pracuje w Poradniach Medycyny Rodzinnej oraz jako lekarz „investigator” w badaniach klinicznych nad lekami. Prowadzi również coaching zdrowotny. 

Jest prezesem zarządu "Ambasadorów Zdrowia", czyli sieci partnerskiej zrzeszającej najbardziej wiarygodnych i rozpoznawalnych twórców treści medycznych m.in. lekarzy, farmaceutów, pielęgniarki, dietetyków.

Eliza Dolecka

Michał Domaszewski, specjalista medycyny rodzinnej