Piłeczki antystresowe i fidgety wracają do łask. Co nauka mówi o ich wpływie na stres?
Z pozoru to proste zabawki, w rzeczywistości sposób radzenia sobie z napięciem. Piłeczki antystresowe i zabawki typu fidget spinner zyskują uznanie w świecie psychologii. Czy warto je mieć pod ręką, gdy stres zaczyna dawać się we znaki?
Zabawka czy sposób na stres?
Czasami emocje stają się przytłaczające, a nie zawsze mamy możliwość wykonania technik relaksacyjnych czy sesji głębokich oddechów. Wówczas posiadanie czegoś, co można ściskać i zgniatać w celu przekierowania niepokoju lub stresu, może być niezwykle pomocne.
Fidget spinnery i piłeczki antystresowe zyskały na popularności właśnie z tego powodu. To prosty i dyskretny sposób na odzyskanie spokoju, bez względu na to, gdzie jesteśmy i co robimy.
Piłki antystresowe i fidget spinnery służą jako narzędzia do stymulacji sensorycznej i motorycznej, co może pomóc w odwróceniu uwagi, regulacji emocji, a nawet poprawić koncentrację. Działają poprzez zapewnienie ujścia dla nadmiaru energii, pozwalając mózgowi na przekierowanie. Powtarzające się ściskanie piłki antystresowej lub kręcenie fidgetem może angażować układ nerwowy w sposób, który sprzyja relaksacji, podobnie jak głębokie oddychanie
- powiedziała Keisha Saunders-Waldron, licencjonowana doradczyni zdrowia psychicznego w Confidential Confessions.
Jakie są potencjalne korzyści ze stosowania fidget spinnerów i piłeczek antystresowych?
Fidgety i piłeczki antystresowe mają szerokie zastosowanie.
Wiadomo, że są stosowane jako metoda samouspokojenia dla osób z autyzmem lub jako strategia pomagająca zmniejszyć niechciane kompulsywne zachowania, takie jak wyrywanie włosów, skubanie skóry lub obgryzanie paznokci, poprzez zapewnienie użytkownikowi okazji do zaangażowania się w „konkurencyjne zachowanie”
- wyjaśniła dr Anoopa Singha, psychiatra z Mindpath Health.
Nie istnieją dowody naukowe na to, że fidget lub piłka faktycznie łagodzą stres i lęk. Przekonanie to jest oparte na indywidualnych reakcjach wielu osób i obserwacjach ekspertów. Dlaczego zabawki mogą redukować napięcie?
Uziemienie
Uziemienie to metoda, która pomaga uspokoić układ nerwowy i skupić się na teraźniejszości. W tym celu sprawdzają się fidget spinnery i piłki antystresowe.
Pomagają aktywować ścieżki sensoryczne mózgu, co może pomóc odwrócić uwagę od niepokojących myśli. Powtarzający się ruch zapewnia efekt uziemienia, dając mózgowi coś przewidywalnego, na czym może się skupić, co może pomóc promować poczucie spokoju
- wytłumaczyła dr Saunders-Waldron.
Samoregulacja
Zdaniem ekspertki fidget spinnery i piłki antystresowe pomagają w regulacji układu nerwowego i redukują fizyczne objawy stresu i lęku. Mogą być również przydatne osobom z ADHD.
Osoby z ADHD mogą mieć trudności z wewnętrzną regulacją impulsów, myśli i emocji. Danie osobie z ADHD piłki antystresowej lub fidget spinnera oferuje sposób na regulację energii
- potwierdził Billy Roberts, pracownik socjalny i założyciel Focused Mind ADHD Counseling.
Z pozoru zwyczajne zabawki mogą przynieść ulgę.
Wiele osób uważa je za pomocne w chwilach, gdy muszą zachować koncentrację lub po prostu uspokoić się w sytuacjach wysokiego napięcia
- powiedziała dr Pamela Walters, konsultantka psychiatryczna w Eulas.
Warto jednak pamiętać, że nie rozwiązuje to głównej przyczyny odczuwania emocji.
Mogą pomóc w chwilach intensywnego stresu lub lęku, jednak chcę podkreślić, że nie są lekarstwem na lęk ani długoterminowym sposobem zarządzania stresem
- dodała.
Warto połączyć je również z innymi sposobami.
Zawsze zaznaczam, że chociaż te narzędzia mogą być pomocne, są najskuteczniejsze w połączeniu z innymi technikami, takimi jak uważność czy ćwiczenia oddechowe
- wyjaśniła dr Saunders-Waldron.
Jaką zabawkę na stres wybrać?
Piłeczki antystresowe, najczęściej wykonane z miękkiej pianki lub żelu, działają przez mechanizm fizycznego rozładowania emocji. Regularne ściskanie pozwala zaangażować mięśnie dłoni i nadgarstków, co może przynieść ulgę w chwilach napięcia nerwowego.
Ruch ten działa odprężająco, pomaga skupić uwagę na tu i teraz oraz zmniejsza uczucie wewnętrznego niepokoju. Tego typu przedmioty są szczególnie polecane osobom, które reagują na stres napięciem mięśniowym - zaciśniętą szczęką czy spiętymi barkami. Piłeczka sprawdzi się także podczas rozmów telefonicznych, w trakcie oglądania telewizji lub przed snem - wszędzie tam, gdzie liczy się cicha i dyskretna forma regulowania emocji.
Z kolei fidget spinner działa na nieco innym poziomie. Jego kręcenie dostarcza powtarzalnych bodźców sensorycznych, które mogą wyciszyć natłok myśli, poprawić koncentrację i wprowadzić organizm w stan lekkiej medytacji. Spinnery świetnie sprawdzają się u osób, które doświadczają stresu związanego z rozproszeniem i brakiem skupienia.
Wybór między piłeczką antystresową a fidget spinnerem zależy więc w dużej mierze od tego, jak odczuwamy stres i czego w danej chwili potrzebujemy. Jeśli dominują fizyczne objawy napięcia - lepsza będzie piłeczka. Jeśli stres objawia się jako gonitwa myśli, rozproszenie uwagi lub lekki niepokój - skuteczniejszy może okazać się fidget spinner. W praktyce wiele osób posiada oba gadżety i używa ich zamiennie.
