Przepuklina rozworu przełykowego: przyczyny, objawy, leczenie

2011-11-28 11:04

Przepuklina rozworu przełykowego najczęściej dotyka ludzie starszych i otyłych, zwłaszcza palaczy, a także osoby żyjące w nieustającym stresie. Przepuklina wynika z nieprawidłowego funkcjonowania przepony - przegrody oddzielającej klatkę piersiową od jamy brzusznej. Przepuklinie towarzyszy zgaga, wymioty, ból w klatce piersiowej. Jakie są objawy przepukliny rozworu przełykowego?

Przepuklina rozworu przełykowego: przyczyny, objawy, leczenie
Autor: thinkstockphotos.com

Przepuklina rozworu przełykowego powstaje, gdy żołądek przesuwa się ku górze i jego część z jamy brzusznej przedostaje się do klatki piersiowej. Jak powstaje przepuklina rozworu przełykowego? Przepona jest przegrodą oddzielającą klatkę piersiową od jamy brzusznej. To szeroki, ale cienki mięsień rozpięty pomiędzy dolnymi żebrami, który ściśle obejmuje dolny odcinek przełyku. Miejsce, w którym przełyk przechodzi  przez przeponę, nazywane jest rozworem przełykowym. Jeśli rozwór przełykowy osłabi się, rozluźni, rozciągnie i przestanie przylegać ściśle do przełyku, przestaje pełnić swoją funkcję – przepona nie jest w stanie utrzymać żołądka w jego właściwym  miejscu.

Chociaż lekarze wyróżniają aż pięć odmian przepukliny rozworu przełykowego najczęściej – w 90 proc. przypadków – to tzw. przepuklina wślizgowa. W jej przebiegu przełyk porusza się swobodnie w rozworze przełykowym, a wpust żołądka przemieszcza się powyżej przepony. Zgodnie z nazwą jest to jakby „wśliźnięcie” się części żołądka w strefę przełyku przez otwór przełykowy przepony.

Przepuklina rozworu przełykowego: objawy

Chorym dokucza zgaga, wymioty, bóle w klatce piersiowej, mają także kłopoty z połykaniem. Objawy przepukliny rozworu przełykowego przypominają te, jakie towarzyszą wielu innym chorobom. W tym przypadku cofanie się kwasu żołądkowego do przełyku powoduje podrażnienie, a w konsekwencji stan zapalny wyścielającej wnętrze przełyku błony śluzowej. Pojawia się ucisk i uczucie pieczenia za mostkiem, w okolicy serca, duszności, pocenie się. Dolegliwości występują najczęściej po upływie około godziny od posiłku. Ten objaw często przypisywany jest chorobie niedokrwiennej serca lub nawet zawałowi. O przepuklinie mogą świadczyć jednak towarzyszące uciskowi i pieczeniu gorzkie odbijania, uczucie zatrzymywania się pokarmu w przełyku, wymioty.

Przepuklina rozworu przełykowego: przyczyny

Lekarze nie ustalili jeszcze przyczyn powstawania przepukliny rozworu przełykowego, a zatem nie znaleźli sposobu, by jej zapobiegać. Chorobę wiążą z wrodzonym osłabieniem mięśniowego pierścienia otaczającego końcowy odcinek przełyku, ale nie tylko. Przepuklina może być spowodowana ciężkimi urazami jamy brzusznej, przewlekłymi zaparciami i związanym z nimi nieustannym napinaniem przepony podczas oddawania stolca, ciążą, otyłością, dźwiganiem ciężarów połączonym z napinaniem mięśni brzucha. Powstawaniu przepukliny sprzyjają też wiek powyżej 50 roku życia i palenie papierosów. Znacznie częściej cierpią na nią kobiety.

Przepuklina rozworu przełykowego: diagnoza i leczenie

Lekarz jest w stanie wstępnie zdiagnozować przepuklinę rozworu przełykowego już po rozmowie i badaniu pacjenta. Jednak ponieważ wiele objawów przypomina te, które towarzyszą chorobom mięśnia sercowego, należy wykonać badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego ze szczególnym skupieniem na końcowym odcinku przełyku i jego ujściu do żołądka, prześwietlenie RTG, manometrię (badanie ciśnienia w przełyku), tomografię komputerową oraz EKG z próbą wysiłkową.

Zrób to koniecznie

  • Posiłki spożywaj w spokoju, bez pośpiechu. Nie mogą być obfite, trzeba jeść mało, ale często, kolację co najmniej na dwie godziny przed snem.
  • Śpij z głową na wysokiej poduszce (przynajmniej 10-15 cm powyżej poziomu łóżka).
  • Zapobiegaj zaparciom.
  • Unikaj silnego nacisku na przeponę (parcia) podczas oddawania kału i moczu.
  • Koniecznie schudnij.
  • Rzuć palenie.

Leczenie ma na celu przede wszystkim złagodzenie objawów i zapobieganie powikłaniom, jakimi mogą być owrzodzenie, a nawet rak przełyku. Kuracji farmakologicznej, polegającej na przyjmowaniu leków zobojętniających lub hamujących wydzielanie kwasu żołądkowego, przyspieszających przemieszczanie pokarmu z żołądka do dwunastnicy i zapobiegających zaparciom, towarzyszą zalecenia zmiany trybu życia.
Rzadko, tylko jeśli wspomniana kuracja nie przynosi spodziewanych rezultatów, a rozwój schorzenia powoduje zagrożenie powikłaniami, stosuje się leczenie operacyjne. Zabieg, wykonywany metodą tradycyjną lub laparoskopową, polega na wzmocnieniu pierścienia otaczającego rozwór przełykowy przepony lub na umocowaniu żołądka w jamie brzusznej, które uniemożliwi przemieszczanie się jego zwartości do przełyku.

Tego nie rób

Jeżeli cierpisz na przepuklinę rozworu przełykowego zrezygnuj z:

  • noszenia uciskającej odzieży
  • dźwigania ciężkich przedmiotów
  • kładzenia się i pochylania bezpośrednio po posiłku
  • alkoholu i napojów z kofeiną (kawa, herbata, coca-cola)
  • jasnego pieczywa
  • słodyczy i ciast
  • produktów ciężkostrawnych i wzdymających (kapusty, grochu, fasoli)
  • potraw smażonych.