Trądzik skupiony: przyczyny, objawy, leczenie

Trądzik skupiony (acne conglobata) to postać trądziku pospolitego o ciężkim przebiegu. Charakterystyczne dla tej postaci choroby są liczne zaskórniki, torbiele ropne z tendencją do zlewania się i głębokie nacieki. Trądzik skupiony rozwija się głównie u mężczyzn, choć może występować również u kobiet. Jakie są przyczyny trądziku skupionego? Jak przebiega leczenie?

Spis treści

1. Trądzik skupiony - gdzie występują zmiany?
2. Trądzik skupiony - objawy
3. Trądzik skupiony - przyczyny
4. Trądzik skupiony - leczenie

Trądzik skupiony (z ang. acne conglobata) to ciężka postać jednej z najczęściej występujących chorób skóry, jaką jest trądzik pospolity (z ang. acne vulgaris). Zmiany występują głównie na twarzy, co bardzo często jest przyczyną niskiej samooceny chorych i wielu problemów w kontaktach z rówieśnikami.

Trądzik skupiony - gdzie występują zmiany?

Zmiany skórne w trądziku skupionym lokalizują się przede wszystkim na twarzy, ale mogą się pojawić także na plecach, pośladkach, klatce piersiowej, brzuchu i ramionach.

Jeżeli trądzik na plecach, klatce piersiowej i twarzy stanowią część składową tzw. tetrady trądziku, do której zalicza się dodatkowo przewlekłe wykwity zapalne zlokalizowane w pachwinach i dołach pachowych oraz okołomieszkowe ropowicze zapalenie skóry głowy owłosionej.

Trądzik skupiony - objawy

U osób cierpiących na trądzik skupiony na skórze występują bardzo zróżnicowane zmiany. Jako pierwsze pojawiają się:

• czopy mieszka włosowego
• mikrozaskórniki
• zaskórniki zamknięte i otwarte

Czytaj też: Trądzik zaskórnikowy - jak go wyleczyć? Domowe i gabinetowe metody leczenia

Najbardziej widoczne są czopy, ponieważ są to zmiany liczne i duże.

Kolejny etap rozwoju choroby to powstanie krostek, które świadczą o powierzchownym stanie zapalnym.

Na skórze pojawiają się też grudki, które mają związek z głęboko umiejscowionym stanem zapalnym.

Czytaj też: Pryszcze podskórne: jak powstają? Jak je leczyć?

Jeżeli stan zapalny nie jest leczony, powstają ropne torbiele, które zlewają się w większe skupiska i głęboko naciekają. Ten typ torbieli dość łatwo samoistnie pęka. Gdy tak się stanie z wnętrza wycieka cuchnąca, surowiczo-ropna wydzielina.

Rana po torbieli jest bolesna, sącząca się, często pokryta twardym strupem, a proces gojenia przebiega bardzo wolno.

Czytaj też: Trądzik torbielowaty - przyczyny wystepowania. Jak leczyć trądzik guzkowo-torbielowaty?

Kolejnym typem zmian powstających na skórze są przetoki, które rozwijają się w okolicy nosowo-wargowej lub żuchwy, na szyi oraz grzbiecie nosa.

Po wygojonych zmianach pozostają różnej wielkości blizny. Mogą mieć charakter blizn zanikowych lub przymieszkowych, które wyglądają jak zamknięte zaskórniki lub prosaki.

Często pozostają także duże bliznowce, czyli przerośnięte, stwardniałe lub guzowate zmiany skórne. Zazwyczaj są widoczne na plecach i klatce piersiowej.

Czytaj też: Blizny po trądziku. Jak pozbyć się blizn i przebarwień potrądzikowych?

Trądzik skupiony - przyczyny

Szczyt zachorowań na trądzik skupiony przypada na okres dojrzewania, ale zdarza się, że choroba rozwija się u osób dorosłych.

Za główną przyczynę trądziku skupionego uznaje się osobniczą skłonność do nadmiernego wytwarzania łoju oraz rogowacenie ujść mieszków włosowych, których zaczopowanie utrudnia wypływ łoju.

Za pobudzenie gruczołów łojowych do wytwarzania większych ilości łoju odpowiadają zmiany hormonalne.

Mikrośrodowisko mieszka włosowego sprzyja rozwojowi:

• Staphylococcus epidermidis (to gatunek bakterii Gram-dodatnich, należący do rodzaju gronkowców, wywołujący zakażenia oportunistyczne)
• Propionibacterium acnes (to patogenem współodpowiedzialny za tworzenie się zmian chorobowych w trądziku pospolitym)

Enzymy wytwarzane przez bakterie dodatkowo zaburzają proces rogowacenia.

Powstawaniu zmian skórnych w trądziku skupionym sprzyja także zażywanie niektórych leków. Należą do nich preparaty zawierające np.:

• hydantoinę
• glikokortykosteroidy
• izoniazyd
• androgeny

Chorobie sprzyja także silny stres.

Wiadomo także, że trądzik skupiony często występuje u kobiet z zespołem policystycznych jajników oraz u osób z genotypem XYY, czyli z zespołem wad wrodzonych spowodowanym trisomią chromosomów płci z dodatkowym chromosomem Y. Zespół ten nazywany bywa zespołem nadmężczyzny lub zespołem supersamca.

Trądzik skupiony - leczenie

Najlepsze efekty w leczeniu trądziku skupionego przynosi tzw. skojarzona terapia, czyli jednoczesne stosowanie preparatów miejscowych oraz leków doustnych.

Leki stosowane miejscowo mają postać żelu, kremu, maści oraz płynów do przemywania zmian. Substancjami czynnymi powszechnie stosowanymi w terapii trądziku skupionego są:

• tretinoina, która ma działanie złuszczające i komedolityczne (redukuje ilość i wielkość zaskórników) oraz normalizujące rogowacenie ujść mieszków włosowych
• nadtlenek benzoilu - wykazuje działanie wysuszające, przeciwbakteryjne, keratolityczne, ma silne właściwości utleniające, pobudza syntezę kolagenu i procesy ziarninowania
• kwas azelainowy - działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, przeciwzaskórnikowo, lekko złuszczająco, rozjaśnia przebarwienia oraz reguluje procesy keratynizacji
• antybiotyki - najczęściej zaleca się erytromycynę lub klindamycynę, które niszczą bakterie, redukują ilość wolnych kwasów tłuszczowych oraz zwalczają stan zapalny

Podstawowym celem leczenia trądziku skupionego jest ograniczenie wytwarzania łoju, łagodzenie stanów zapalnych oraz przywrócenie naturalnych procesów zachodzących w skórze.

Nieodłącznym elementem leczenia trądziku skupionego jest także właściwa pielęgnacja skóry i przestrzeganie higieny.

Chorzy powinni także powstrzymać się od wyciskania zmian. Ich usuwanie należy omówić z lekarzem lub doświadczonym kosmetologiem.

Czytaj też: Cera trądzikowa - charakterystyka i pielęgnacja. Jak rozpoznać cerę trądzikową?

O autorze

Anna Jarosz

Dziennikarka od ponad 40 lat zaangażowana w popularyzację edukacji zdrowotnej. Laureatka wielu konkursów dla dziennikarzy zajmujących się medycyną i zdrowiem. Otrzymała m. in. Nagrodę Zaufania „Złoty OTIS” w kategorii „Media i Zdrowie”, Wyróżnienie Św. Kamila przyznawane z okazji Światowego Dnia Chorego, dwukrotnie „Kryształowe Pióro” w ogólnopolskim konkursie dla dziennikarzy promujących zdrowie oraz wiele nagród i wyróżnień w konkursach na „Dziennikarza Medycznego Roku” organizowanego przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia.

Przeczytaj więcej tekstów tej autorki

Anna Jarosz