Czy gorąca kąpiel jest dobra dla skóry? Oto jak działa ciepła woda podczas mycia

Gorąca kąpiel, czy stanie pod prysznicem pod strugami mocno ciepłej wody ma głównie na celu przynieść efekt ulgi, odprężenia. To właśnie wyższa temperatura sprawia, że napięte mięśnie zaczynają się rozluźniać i łatwiej uzyskać poczucie błogości i relaksu. Jednak jak reaguje na to skóra? Poznaj ciekawe szczegóły.

Budowa skóry. Codziennie tracisz miliony komórek

Często zapominamy, że skóra to największy organ człowieka oraz składa się z dwóch odrębnych części takich jak naskórek i skóra właściwa. Pierwsza obejmuje zewnętrzną partię ciała, a druga odnosi się do struktur wewnętrznych. Zatem, by móc lepiej zrozumieć, jak gorąca woda wpływa właśnie na skórę, w pierwszej kolejności należy przybliżyć jej budowę.

Otóż naskórek składa się z miliardów komórek ułożonych w cztery warstwy o cienkiej strukturze oraz w pięć warstw o większej grubości. Dla zobrazowania można wskazać, że pierwsze wymienione warstwy strukturą przypominają powieki a drugie, podeszwę stóp.

W głębszych warstwach skóry znajdują się keratynocyty, czyli komórki, które utrzymują się blisko siebie poprzez łączące ich ścisłe połączenia. To dzięki keratynocytom powstają wodoodporne połączenia pomiędzy leżącymi nieopodal komórkami. 

Warto zaznaczyć, że komórki znajdujące się na powierzchni skóry nie posiadają mostków komórkowych, dzięki którym powstaje wodoodporny płaszcz, lecz złuszczają się w szybkim tempie. 

Szybkim, bo aż ok. 1000 komórek na centymetr kwadratowy na godzinę. Zapewne dla wielu osób ciekawostką będzie fakt, że w przypadku przeciętnego dorosłego człowieka w ciągu godziny w wyniku złuszczania dochodzi do utraty 17 mln komórek na godzinę i to każdego dnia.

Z kolei to właśnie pod naskórkiem znajduje się skóra właściwa wyposażona w naczynia krwionośne, mieszki włosowe, a także receptory bólu i ciśnienia. To właśnie w niej obecne są także gruczoły potowe.

Jak gorący prysznic wpływa na skórę?

Nieodłącznym elementem skóry każdego jest mikrobiota. Zwykle mamy całkiem sporo żywych mikroorganizmów, których cel to wzmocnienie integralności poszczególnych warstw. To właśnie one stymulują produkcję białek przeciwdrobnoustrojowych. Bakterie te jednak cenią sobie kwaśne środowisko, a zatem mówimy o normalnym pH skóry (od 4 do 6). 

Jeżeli jednak z jakichś przyczyn pH wrośnie i osiągnie poziom 7, to gronkowiec złocisty będzie próbował przejąć kontrolę nad mikrobiomem, a to z kolei sprawia, że na skórze zaczynają pojawiać się różne infekcje, wypryski zapalne.

I tu pojawia się właśnie odniesienie do gorącego prysznica. Otóż to właśnie przez wysoką temperaturę wody, także w trakcie kąpieli może dojść do zwiększenia poziomu pH naszej skóry i przyczyniać się do występowania oraz rozwoju stanów zapalnych spowodowanych obecnością gronkowca.

Poza tym zanurzanie ciała w bardzo ciepłej wodzie, a wręcz gorącej sprawia, że ze skóry właściwej ulatnia się duża część wilgoci. Ostatecznie staje się ona sucha, a nerki wydalają więcej wody w postaci moczu. W uproszczeniu gorąca kąpiel nie tylko wysusza skórę, ale także pozbawia organizm wody, która także od wewnątrz wspiera w nawilżaniu.

Czy gorący prysznic szkodzi skórze?

Gorąca woda używana zarówno w trakcie kąpieli jak i pod prysznicem może aktywować uwalnianie cząsteczek zapalnych oraz histamin. Przez co ostatecznie po myciu czujemy, że swędzi nas skóra, a u niektórych może pojawić się pokrzywka. 

Wspomniana pokrzywka jest dość uciążliwa nie tylko pod względem kosmetycznym. Otóż charakteryzuje się obecności wypukłych grudek w kolorze fioletowym lub czerwonym, a w dodatku swędzi. Wówczas ciało wygląda nieestetycznie, a z podrapanej wysypki sączy się płyn i krew co tylko pogarsza sytuację i wzmacnia uczucie świądu.

Dlatego jeżeli dana osoba ma wrażliwą skórę lub kiedykolwiek borykała się z trądzikiem, łuszczycą, egzemą bądź inną chorobą zapalną skóry, powinna bezwzględnie zrezygnować z gorącej wody w trakcie prysznica czy kąpieli.

Jak nawilżyć skórę po gorącej kąpieli?

Skoro już wiadomo, że gorąca woda może nie tylko wysuszać, ale i doprowadzić do uciążliwych podrażnień, warto pamiętać o właściwym nawilżaniu. Niemniej trzeba także pamiętać, że to jedynie forma wsparcia dla skóry, a zatem jeśli to możliwe, lepiej unikać gorącej wody.

Natomiast wsparcie bariery ochronnej skóry wymaga odpowiednich substancji. Dlatego upewnij się, że posiadasz produkt, który zawiera takie składniki jak:

• emolient, np. ceramidy, skwalany lub dimetykon (emolienty wbudowują się w barierę lipidową w naskórku, aby zmniejszyć utratę wody);
• humektant np. gliceryna lub kwas hialuronowy (humektanty wchłaniają wilgoć ze skóry właściwej do naskórka);
• okluzję, np. wazelina, olej mineralny lub masło kakaowe (okluzyjne zmniejszają utratę wody przez skórę i zwiększają produkcję peptydów przeciwdrobnoustrojowych).

Jeśli nie chcesz całkiem rezygnować z gorących kąpieli lub wyjątkowo ciepłego prysznica to poza wymienionymi składnikami wspierającymi skórę już po myciu, pamiętaj, aby nie pocierać skóry ręcznikiem. Wystarczy delikatnie osuszyć ciało, by uniknąć dodatkowych podrażnień.

Magdalena Siraga