Kaszak - kaszaki na twarzy

Weryfikacja

Autor: Klaudia Kierzkowska

Kaszaki, choć najczęściej stanowią problem natury kosmetycznej, mogą niekiedy przerodzić się w stan zapalny. Mają postać niewielkich guzków wypełnionych masą łojową i rogową. Czym dokładnie są kaszaki, dlaczego powstają, i jak przebiega leczenie?

Kaszak to niewielka torbiel, narośl na skórze, zlokalizowana najczęściej w okolicy mieszków i gruczołów włosowych. W warstwie właściwej skóry znajdują się gruczoły łojowe, natłuszczające skórę i włoski, które tym samym zapewniają barierę ochronną przed szkodliwymi czynnikami. Jeżeli jednak kanalik wyprowadzający gruczołu łojowego zostanie zablokowany, pod skórą powstaje kaszak.

Sebum nie ma możliwości wydostania się na powierzchnię skóry i razem z komórkami zrogowaciałego naskórka tworzy materię wypełniającą torbiel, dlatego też kaszaki nazywane są torbielą łojową lub zastoinową.

Jak wygląda kaszak?

Kaszak przyjmuje postać okrągłych podskórnych guzków o średnicy od kilku milimetrów do czasami kilku centymetrów. Wyglądem przypomina cielistą krostę. Często zmienia barwę na żółtą lub białą, a niekiedy na jego powierzchni widać czarną kropkę, czyli czop zatykający ujście sebum.

To zmiany pojedyncze lub mnogie, we wnętrzu których znajduje się mieszanina łoju, cholesterolu, keratyny, zrogowaciałego naskórka. Kaszaki w dotyku mogą być miękkie lub twarde. Przesuwają się pod naciskiem palca. Najczęściej są zmianami o charakterze łagodnym, które usuwa się jedynie z przyczyn estetycznych.

Kaszaki u mężczyzn pojawiają się dwa razy częściej niż u kobiet, a u dzieci obserwowane są sporadycznie.

Rodzaje kaszaków

Wyróżnia się dwa rodzaje kaszaków:

• kaszak prawdziwy – to genetyczny defekt skóry. Komórki, które docelowo powinny znajdować się na powierzchni skóry, wnikają w jej głąb.
• kaszak rzekomy – powstaje w wyniku zaczopowania ujścia gruczołu łojowego, co najczęściej spowodowane jest nieprawidłową higieną osobistą lub zranieniem skóry. Po naciśnięciu kaszaka z jego wnętrza wydostaje się tłusta substancja o nieprzyjemnym zapachu.

Gdzie pojawiają się kaszaki?

Kaszaki najczęściej pojawiają się w miejscach o dużym zagęszczeniu mieszków włosowych i gruczołów łojowych. Zazwyczaj zlokalizowane są na:

• głowie,
• twarzy,
• powiece,
• plecach,
• szyi,
• karku,
• wargach sromowych,
• mosznie,
• penisie.

Najbardziej niekomfortowe, ze względu na swoją lokalizację, są kaszaki na wargach sromowych, mosznie i penisie. Powodują dyspareunię, czyli bolesność podczas współżycia, a także dyskomfort i ból podczas oddawania moczu czy zakładania bielizny. Niekiedy przeszkadzają w chodzeniu.

Dlaczego powstają kaszaki?

Przyczyny powstawania kaszaków są różne. Najczęściej pojawiają się pomiędzy 30. a 40. rokiem życia. Jak zostało wspomniane, obserwowane są dwa razy częściej u mężczyzn niż u kobiet. Występują u nastolatków podczas okresu dojrzewania, na skutek zmian hormonalnych. U dzieci obserwowane są bardzo rzadko.

Do najczęstszych przyczyn powstawania kaszaków zaliczymy:

• brak odpowiedniej higieny osobistej,
• nieprawidłową pracę gruczołu łojowego,
• zakażenie wirusem HPV,
• stany zapalne skóry,
• otarcia, zadrapania i urazy skóry,
• wady rozwojowe – niekiedy kaszaki rozwijają się już w życiu płodowym,
• uwarunkowania genetyczne,
• zmiany zapalne skóry.

Ponadto do powstania kaszaków może przyczynić się nadmierna ekspozycja skóry na działanie promieni słonecznych, która w szczególności dotyczy osoby po 65. roku życia. Do zablokowania ujścia gruczołów łojowych często dochodzi na skutek stosowania zbyt dużej ilości kosmetyków na bazie oleju i silikonów np. pudru, tłustego kremu.

Leczenie kaszaków

Małe kaszaki na twarzy często wchłaniają się samoistnie. Z kolei duże mogą pęknąć na skutek nagromadzenia się zbyt dużej ilości sebum. Część osób decyduje się na samodzielne usunięcie zmiany, czyli na przebicie i wyciśnięcie torbieli. Jednak lekarze nie zalecają usuwania kaszaka w domu, ze względu na ryzyko powstania zakażenia, jak i powstania szpecących blizn.

Jeśli jednak zdecydujemy się na samodzielne wyciśnięcie kaszaka, które doprowadzi do rozwoju infekcji, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Szpecące torbiele można usunąć w gabinetach kosmetycznych. Warto także skorzystać z domowego, bezpiecznego sposobu. W tym celu należy przygotować napar ze skrzypu, którym nasączamy wacik i przemywamy zmienione miejsce. Regularne stosowanie sprawi, że skrzyp udrożni kanaliki gruczołów łojowych i usunie kaszaka.

Najlepiej jednak udać się do specjalisty – dermatologa lub chirurga, który przy użyciu skalpela natnie torbiel. Po zabiegu niestety powstanie blizna. Coraz częściej w leczeniu kaszaków wykorzystywane jest wypalanie laserowe, po którym pozostaje jedynie minimalny ślad. Niestety zabieg z użyciem lasera wiąże się z większymi kosztami.

Jak zapobiec powstaniu kaszaków?

Dotychczas nie opracowano skutecznej metody zapobiegania kaszakom. Jednak profilaktyka sprowadza się do przestrzegania wszelkich zasad higieny. Niektórzy zalecają systematyczne wykonywanie peelingu twarzy i ciała, który złuszcza naskórek i zapobiega zapchaniu ujścia mieszków włosowych i gruczołów łojowych.

W aptece dostępne są również maści na kaszaki, które mają na celu zmniejszenie produkcji sebum i oczyszczenie kanalików gruczołów łojowych.

Czytaj też:

• Jak pozbyć się prosaków domowym sposobem? Skąd się biorą prosaki na twarzy?
• Jak pozbyć się zaskórników, wągrów i rozszerzonych porów?
• 8 sposobów, by wygrać z trądzikiem

Klaudia Kierzkowska