Hospicjum domowe: na czym polega i ile kosztuje?

Hospicjum domowe - na czym polega? To pomoc w opiece nad nieuleczalnie chorym pacjentem w jego własnym domu. Kto może skorzystać z hospicjum domowego, ile kosztuje hospicjum domowe i na czym polega opieka w hospicjum domowym?

Spis treści

1. Hospicjum domowe: dla kogo?
2. Hospicjum domowe: skierowanie
3. Hospicjum domowe: jak załatwić?
4. Hospicjum domowe: ile kosztuje?
5. Hospicjum domowe: kto opiekuje się pacjentem?
6. Hospicjum domowe: świadczenia gwarantowane
7. Hospicjum domowe: jak często chorego odwiedza lekarz?

Hospicjum domowe bywa utożsamiane z domową opieką paliatywną. Nie do końca jest to jednak to samo.

Opieka hospicyjna bowiem to całościowa opieka nad osobą ciężko chorą, jak i nad jego najbliższymi – prócz opieki lekarskiej, pielęgniarskiej i psychologicznej często oferuje również wsparcie wolontariuszy w sprawiających problem czynnościach dnia codziennego (np. zakupach), a hospicja domowe prowadzone przez ośrodki kościelne świadczą również pomoc na płaszczyźnie duchowo-egzystencjalnej.

Opieka paliatywna zaś ukierunkowana jest przede wszystkim na łagodzenie cierpienia i bólu związanego z chorobą.

Czytaj też: Leczenie paliatywne: na czym polega? Jak długo trwa?

Hospicjum domowe: dla kogo?

Kto może skorzystać z opieki hospicjum domowego? Przepisy są w tym zakresie lakoniczne i mówią, że jest to świadczenie dla osób "chorujących na nieuleczalne, niepoddające się leczeniu przyczynowemu, postępujące, ograniczające życie choroby".

W praktyce z hospicjum domowego korzystają najczęściej chorzy (zwłaszcza terminalnie) na nowotwory, HIV, niewydolność oddechową, kardiomiopatię czy układowe zaniki pierwotne zajmujące ośrodkowy układ nerwowy.

Hospicjum domowe: skierowanie

By nieuleczalnie chory pacjent mógł zostać objęty opieką hospicjum domowego, musi mieć skierowanie do hospicjum, które może wystawić zarówno lekarz rodzinny, jak i specjalista – na przykład onkolog. Wzór skierowania zwykle można pobrać bezpośrednio ze strony internetowej hospicjum domowego lub otrzymać w placówce.

Oprócz pieczątki lekarza musi się na nim znaleźć również nazwa placówki, mającej podpisany kontrakt z NFZ, kod choroby (zgodny z wykazem chorób, tzw. numerem ICD-10, czyli Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych, które w kilku literach i cyfrach pozwalają określić chorobę) oraz oświadczenie o zakończeniu leczenia przyczynowego.

Hospicjum domowe: jak załatwić?

Oprócz skierowania pacjent, który ma zostać objęty opieką hospicyjną, musi mieć także dowód osobisty, a także wyrazić zgodę na objęcie opieką hospicyjną (w uzasadnionych przypadkach taką zgodę wyraża opiekun chorego). Niezbędna – do wglądu dla lekarza - jest również dotychczasowa dokumentacja medyczna: diagnoza, wyniki ostatnich badań, karta informacyjna leczenia szpitalnego.

Dopiero zgromadziwszy te wszystkie dokumenty można zgłosić pacjenta do hospicjum domowego. To bardzo proste: wystarczy dostarczyć skierowanie do placówki, która udziela świadczeń w zakresie domowej opieki hospicyjnej. Pierwsza wizyta lekarza odbywa się zwykle dość szybko – niekiedy nawet tego samego dnia, lub w ciągu kilku kolejnych dni, oczywiście po uzgodnieniu daty z chorym lub z jego najbliższymi.

Czytaj też: Metoda Simontona - terapia dla chorych na nowotwór

Hospicjum domowe: ile kosztuje?

Opieka hospicjum domowego jest bezpłatna, jeśli pacjent ma ubezpieczenie, a placówka – podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Objęty opieką pacjent ponosi wówczas wyłącznie koszty leków i niektórych wyrobów medycznych (np. pieluch, jeśli ich noszenie jest konieczne). Bezpłatnie może również wypożyczyć sprzęt medyczny, który został zalecony przez lekarza hospicjum domowego:

• koncentrator tlenu lub inne dostępne źródło tlenu;
• inhalator;
• ssak elektryczny;
• aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego;
• glukometr;
• pompę infuzyjną;
• balkonik, chodzik, kule, wózek inwalidzki.

Hospicjum domowe: kto opiekuje się pacjentem?

W składzie personelu hospicjum domowego znajduje się lekarz specjalista z dziedziny medycyny paliatywnej (lub lekarz w trakcie specjalizacji z dziedziny medycyny paliatywnej), a także pielęgniarka, która ukończyła specjalizację lub kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej (albo jest w trakcie tej specjalizacji).

Jest w nim również psychoonkolog lub psycholog specjalizujący się w psychologii klinicznej oraz fizjoterapeuta lub rehabilitant ruchowy. Oprócz nich chorego mogą odwiedzać również inni członkowie zespołu: wolontariusze, pracownicy socjalni, a na życzenie również kapłan.

Czytaj też: Psychika a ciężka i nieuleczalna choroba - jak sobie poradzić?

Hospicjum domowe: świadczenia gwarantowane

Każdy pacjent objęty domową opieką hospicyjną ma prawo do określonych świadczeń medycznych (reguluje je ust. 3 części II załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej). Zgodnie z nimi , chory ma prawo do:

• opieki zdrowotnej udzielanej przez lekarza i pielęgniarkę;
• leczenia bólu zgodnie z wytycznymi WHO (Światowej Organizacji Zdrowia);
• leczenia innych objawów somatycznych;
• opieki psychologicznej (którą oprócz pacjenta objęta jest również jego rodzina);
• rehabilitacji;
• zapobiegania powikłaniom;
• badań, ordynacji leków, bezpłatnego wypożyczenia niezbędnego sprzętu.

Czytaj też: Cierpienie nie uszlachetnia, a choroba nowotworowa nie oznacza wyroku - wywiad z psychoonkologiem

Hospicjum domowe: jak często chorego odwiedza lekarz?

Teoretycznie osoba objęta opieką hospicjum domowego ma dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych przez siedem dni w tygodniu, 24 godziny na dobę. Oznacza to, że w razie konieczności lekarza lub pielęgniarkę można wezwać o dowolnej porze i dowolnego dnia – personel hospicjum powinien poinformować chorego o takiej możliwości, a także przekazać numer telefonu kontaktowego do osób, które w razie potrzeby przyjadą na wezwanie i udzielą pomocy.

Warto też wiedzieć, że zgodnie z przepisami domowe wizyty lekarza hospicyjnego powinny być regularne i odbywać się nie rzadziej, niż dwa razy w miesiącu, natomiast wizyty pielęgniarskie, w zależności od potrzeb pacjenta, nie rzadziej niż dwa razy w tygodniu. Inni członkowie personelu medycznego – psycholog, fizjoterapeuta, rehabilitant ruchowy – odwiedzają chorego tylko, gdy lekarz uzna to za konieczne i ustali termin takiej wizyty.

Za każdym razem wizyta personelu hospicjum odbywa się po uzgodnieniu – z pacjentem lub jego opiekunem – terminu, jest również odnotowywana w "Karcie wizyt w domu chorego" (chory lub jego opiekun za każdym razem musi potwierdzić swoim podpisem fakt, że się odbyła). W określonych sytuacjach – np. gdy ból się nasili lub pojawią się inne problemy opiekuńcze - lekarz lub pielęgniarka hospicjum domowego może zasugerować przyjęcie chorego do oddziału medycyny paliatywnej.

Katarzyna Hubicz