Wszystko o wkładkach wewnątrzmacicznych - rodzaje, skuteczność, cena

Wkładka wewnątrzmaciczna to - obok podskórnych implantów antykoncepcyjnych czy zastrzyków hormonalnych - jedna z długofalowych metod zapobiegania niechcianej ciąży (chroni kobietę przed zapłodnieniem przez okres od 2 do nawet 10 lat - w zależności od rodzaju wkładki oraz jej producenta).

Dla wielu pań wkładka (określana również mianem spirali domacicznej lub skrótowo - IUD, od jej angielskiej nazwy Intra Uterine Device) jest najwygodniejszą formą antykoncepcji, mającą wiele zalet - od braku konieczności pilnowania pór przyjmowania pigułek, aż po wysoką, deklarowaną skuteczność oraz znikomy wpływ na cały ustrój organizmu (w tym na układ hormonalny).

Jak działają wkładki domaciczne? Jakie rodzaje tej antykoncepcji są obecnie dostępne na rynku? Jaką mają skuteczność, ile kosztują i w jaki sposób przebiega proces ich zakładania? Poznaj najważniejsze informacje o systemach IUD i sprawdź, czy ta forma zapobiegania ciąży będzie odpowiednia dla Ciebie.

Wkładka antykoncepcyjna - co to takiego? Cena, zakładanie i zdejmowanie spirali wewnątrzmacicznej

Tak, jak zostało to już wspomniane, wkładka wewnątrzmaciczna to jedna z metod antykoncepcji długofalowej. Może być zakładana zarówno u nieródek (kobiet nieposiadających dzieci), jak i u pań po porodzie. Wkładki - niezależnie od rodzaju - przed aplikacją do jamy macicy są podłużne, a później - już po umieszczeniu w odpowiednim miejscu - rozkładają „ramiona” i przyjmują kształt litery T. Są dobrze widoczne w obrazie USG, dlatego łatwo można kontrolować ich stan i położenie podczas rutynowego badania ginekologicznego (zazwyczaj zaleca się, by kontrole wkładki odbywały się co pół roku).

Aplikacja wkładki musi być wykonana przez ginekologa. Sam zabieg trwa (wraz z przygotowaniem pacjentki) kilka minut i zazwyczaj jest przeprowadzany po miejscowym znieczuleniu szyjki macicy. Lekarz, po wykonaniu znieczulenia, unieruchamia szyjkę macicy łapiąc ją specjalnymi szczypcami (kulociągiem), a następnie rozszerza jej kanał i wprowadza aplikator z wkładką. Później naciska tłoczek, wyjmuje aplikator, a spiralka pozostaje w macicy. Na końcu obcina się niemalże niewyczuwalne, cienkie sznureczki wystające z szyjki (które służą do późniejszego wyciągnięcia wkładki - lekarz przy usuwaniu antykoncepcji po prostu delikatnie za nie pociąga).

Cena zarówno wkładki, jak i samego zabiegu uzależniona jest od wielu czynników - rodzaju antykoncepcji, jej producenta, tego, czy zakładanie wkładki odbywa się w ramach działalności gabinetu z kontraktem z NFZ czy może prywatnej praktyki lekarskiej. Niemniej, koszt założenia spirali waha się od około 300-400 złotych (w przypadku wersji miedzianej) do nawet 1200-1500 złotych (przy wersji hormonalnej) - już z zakupem systemu antykoncepcyjnego. Warto tutaj dodać, że lekarzowi najwygodniej przeprowadzać cały zabieg podczas miesiączki - gdy szyjka macicy jest miękka i rozpulchniona - jednak brak okresu nie jest i nie powinien być przeciwwskazaniem do założenia wkładki, jeśli pacjentka się na nią zdecyduje.

Wkładki wewnątrzmaciczne - rodzaje i przeciwwskazania

Ogólnie dla pacjentek dostępne są dwa rodzaje wkładek wewnątrzmacicznych: hormonalna oraz niehormonalna (czyli wkładka miedziana). Mają one podobną skuteczność, jednak cechują się nieco odmiennym mechanizmem działania. Łączy je podobny sposób zakładania i zdejmowania, a także rozmiar i to, że nie można umieszczać ich u kobiet z wadami anatomicznymi macicy (macica z przegrodą i inne).

Przeciwwskazaniami do noszenia spirali obu typów są również: obecne w macicy mięśniaki, stany zapalne, skłonność do poronień (poronienia nawykowe), nowotwory w obrębie macicy i przydatków, aktywna i nieleczona endometrioza, niedokrwistość, niedobory żelaza, ciąża, nieprawidłowe wyniki cytologii. Należy zaznaczyć, że przed założeniem wkładki lekarz powinien zlecić pacjentce wykonanie badań potwierdzających brak przeciwwskazań do zabiegu (w tym USG macicy i przydatków, cytologię, badania krwi).

Wkładki wewnątrzmaciczne hormonalne - działanie i skuteczność

Wkładki wewnątrzmaciczne hormonalne zawierają - jak sama nazwa wskazuje - syntetyczny hormon wpływający na właściwości śluzu wewnątrzmacicznego (a tym samym na spowolnienie ruchu plemników), wzrost endometrium, a także na proces owulacji i miesiączkowania - okres w trakcie noszenia wkładki hormonalnej może być bardziej skąpy, rzadszy, a u niektórych pacjentek zanika całkowicie. Dodatkowo wkładka, jako ciało obce, wywołuje kontrolowany, miejscowy stan zapalny w jamie macicy, co stanowi utrudnienie dla zagnieżdżenia i rozwoju ciąży. Wkładki hormonalne mogą stosować nawet kobiety, u których antykoncepcja hormonalna jest przeciwwskazana, ponieważ tutaj syntetyczny hormon (progestagen) działa miejscowo - a nie ogólnoustrojowo. Skuteczność spirali z hormonami szacuje się na około 99,8%. Zazwyczaj tę wersję wkładki zakłada się na okres od 3 do 5 lat.

Wkładki wewnątrzmaciczne niehormonalne - działanie i skuteczność

Wkładki wewnątrzmaciczne niehormonalne bywają również określane mianem wkładek miedzianych - ich substancją czynną jest bowiem miedź, która - stopniowo uwalniana w świetle macicy - działa plemnikobójczo, zagęszcza śluz i podobnie jak w przypadku wersji wkładki opisywanej powyżej - wywołuje kontrolowany stan zapalny. Wkładki miedziane są tańsze od hormonalnych i można nosić je dłużej (w zależności od producenta nawet do 10 lat), jednak u niektórych pacjentek powodują one zwiększenie obfitości krwawień miesiączkowych i bóle podbrzusza. Dodatkowo cechą charakterystyczną spiral miedzianych jest to, że ich skuteczność wzrasta stopniowo wraz z czasem obecności w macicy - na początku są nieznacznie mniej skuteczne niż wkładki hormonalne, natomiast w ciągu kilku miesięcy od założenia wykazują już podobną skuteczność (poniżej 1,0 wedle wskaźnika Pearla).

W przypadku obu rodzajów wkładek płodność powraca od razu po ich usunięciu. Więcej informacji o zaletach spiral, ale również o możliwych skutkach ubocznych i noszenia znajdziesz tutaj: https://www.adamed.expert/pacjent/zycie-intymne/wkladki-wewnatrzmaciczne.