Bezsenność a fazy księżyca. Jaki wpływ na sen ma pełnia księżyca?

Zależność między bezsennością a fazami księżyca znana jest od wieków. Także współczesne badania naukowe potwierdzają, że nasz komfort snu związany jest z położeniem ziemskiego satelity. Jak poszczególne fazy księżyca wpływają na zasypianie?

Wpływ faz księżyca na funkcjonowanie człowieka, w tym na jakość snu, to motyw często obecny w ludowych podaniach i mądrościach. Nasi przodkowie uważali, że podczas pełni światło księżyca budzi ukryte demony, wampiry i czarownice, a człowieka wystawia na działanie złych sił. Wierzono, że w tym czasie potęgują się choroby nerwowe i psychiczne, wzrasta energia seksualna i płodność, ludzie są bardziej agresywni, rozdrażnieni i niespokojni. Księżycowy blask miał zaburzać sen, powodować koszmary i zachęcać lunatyków do nocnych spacerów.

Ile prawdy zawierają ludowe wierzenia i co na ten temat ma do powiedzenia nauka?

Pełnia księżyca obniża jakość snu

W 2013 roku grupa naukowców z Uniwersytetu w Bazylei postanowiła sprawdzić, jak księżyc wpływa na sen. Przez 3 lata monitorowali oni nocny wypoczynek 33 ochotników, których podzielili na dwie grupy wiekowe: 20-31 i 57-74 lata. Wyniki eksperymentu pokazały, że w czasie pełni księżyca badani spali gorzej i to niezależnie od wieku. Ich średni czas zasypiania wydłużył się o 5 minut, a długość snu była krótsza o 20 minut. Odczyty bioelektrycznej czynności mózgu dowiodły, że podczas pełni sen ochotników eksperymentu był płytszy. Obserwacje te potwierdziły ankiety wypełniane przez nich każdego ranka – opisując swoje samopoczucie po nocy, gdy księżyc świecił najjaśniej, badani narzekali na niewyspanie i zmęczenie. Z kolei badania hormonalne wykazały, że w czasie pełni ich organizm produkował mniej melatoniny – substancji, która odgrywa najważniejszą rolę w regulowaniu dobowego rytmu snu.

W toku eksperymentu okazało się ponadto, że uczestnicy mieli problemy ze snem nie tylko podczas samej pełni, lecz również na kilka dni przed i po jej ustąpieniu.

Jak dobrze spać? Poznaj 10 przykazań dobrego snu

Przyczyny zaburzeń snu podczas pełni księżyca

Choć korelacja między pełnią księżyca a zaburzeniami snu istnieje, naukowcy wciąż nie znają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, jaka jest jej przyczyna. Powodem na pewno nie jest autosugestia – uczestnicy szwajcarskiego eksperymentu spali gorzej, mimo że mieli do dyspozycji zaciemnione, ciche pomieszczenia i nie wiedzieli, w jakiej aktualnie fazie znajduje się księżyc. Niektóre hipotezy mówią o zmianie promieniowania elektromagnetycznego lub oddziaływaniu grawitacyjnym ziemskiego satelity, które miałyby zaburzać uwalnianie hormonów, w tym produkcję melatoniny. Jeszcze inni wysuwają tezę, że fazy księżyca mają wpływ na gospodarkę wodną organizmu – podobnie jak w przyrodzie, gdzie powodują przypływy i odpływy wody w morzach. Ten pogląd wydaje się jednak mało prawdopodobny, ponieważ ciało ludzkie zawiera zdecydowanie mniej płynów niż zbiorniki wodne, a tym samym nie może być w takim samym stopniu podatne na oddziaływanie grawitacyjne księżyca.

Jak szybciej zasnąć podczas pełni księżyca?

Bez względu na to, jaka jest przyczyna problemów z zasypianiem podczas pełni, księżyc pozostaje w tej fazie tylko przez 3 dni w miesiącu. Nie jest to na tyle długi okres, aby powodował trwałe zmiany w rytmie snu i czuwania.

Jeśli jednak bezsenność w tym czasie jest dla nas uciążliwa, można wykorzystać domowe sposoby na szybsze zasypianie. Przed położeniem się do łóżka warto wypić szklankę soku wiśniowego rozcieńczonego z wodą – udowodniono, że zabieg ten skraca czas zasypiania o 17 minut, a także pogłębia oraz wydłuża sen. Starym sprawdzonym sposobem jest też wypicie szklanki mleka lub kakao – to ostatnie zawiera magnez, który działa uspokajająco. Należy ponadto pamiętać o higienie snu, a więc kłaść się na tyle wcześnie, aby w nocy przespać minimum 7 godzin. Na 2 godziny przed snem nie można nic jeść, ponieważ organizmowi zajętemu trawieniem trudniej będzie przejść w stan spoczynku. Ważne też, aby wieczorem oczy nie były narażone na emisję niebieskiego światła, którego źródła to m.in. ekran telewizora, komputera czy smartfona. Niebieskie światło zwiększa aktywność mózgu i blokuje wydzielanie melatoniny, przez co nie możemy zasnąć. Przed położeniem się do łóżka lepiej więc wyłączyć wszelkie urządzenia i poświęcić ten czas na wyciszenie i relaks.