KRZYWICA u niemowląt i dzieci - przyczyny, objawy i leczenie

Krzywica to choroba, którą najczęściej rozpoznaje się u niemowląt i dzieci od 3. miesiąca do 2. roku życia. Na krzywicę najbardziej narażone są dzieci, które mają mały kontakt ze słońcem, pod wpływem którego organizm wytwarza witaminę D - substancję, od której w głównej mierze zależy stan kości i zębów. Jakie mogą być inne przyczyny krzywicy? Jak rozpoznać jej objawy? Na czym polega leczenie?

Krzywica, inaczej choroba angielska, to choroba wieku dziecięcego, której istotą są zaburzenia we wzroście kości i ich zniekształcenia. Najczęściej rozpoznaje się ją u dzieci pomiędzy 3. miesiącem a 2. rokiem życia.

Krzywica u niemowląt i dzieci - przyczyny

Najczęstszą przyczyną krzywicy jest niedobór witaminy D - spowodowany zarówno niewłaściwą dietą, jaki i niewystarczającą ekspozycją na słońce - i związane z tym zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforowej. Witamina D ułatwianie wchłaniania wapnia i fosforu - dwóch pierwiastków, które są budulcami zębów i kości, oraz zmniejsza ich wydalanie wraz z moczem.

U dorosłych zmniejszenie mineralizacji kości z powodu zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej nazywa się osteomalacją.

W przypadku jej niedoboru lub braku dochodzi do zmniejszonego wchłaniania wapnia i fosforu z układu pokarmowego i zwiększonego ich wydalania z moczem, czego skutkiem jest niedostateczna mineralizacja kośćca, jego rozmiękczenie i zniekształcenie.

Na krzywicę z powodu niedoboru witaminy D narażone są nie tylko dzieci, których dieta jest uboga w tę substancję, i pochodzące z obszarów, gdzie dostęp do promieni słonecznych jest utrudniony. Również u dzieci urodzonych przedwcześnie oraz pochodzących z ciąży bliźniaczych może wystąpić krzywica, gdyż mają one małe zapasy witaminy D z okresu płodowego.

WARTO WIEDZIEĆ>> Źródła witaminy D w pożywieniu

Innymi możliwymi przyczynami krzywicy mogą być:

• niedobór wapnia - powoduje on pobieranie tego pierwiastka z układu kostnego, prowadząc do szybkiego odwapnienia kości u dziecka;
• nadmiar fosforanów w diecie - hamują one wchłanianie wapnia, najczęściej u niemowląt, którym nadmiarze podaje się pełne mleko krowie;
• defekty metaboliczne - np. niewrażliwość na witaminę D, zaburzenia wchłaniania tłuszczów;
• choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane - osoby z tymi chorobami posiadają mniej witaminy D w organizmie;

Krzywica - objawy u niemowląt i dzieci

Objawy ze strony układu kostnego:

• bardzo wolne zarastanie ciemiączka;
• guzy czołowe;
• spłaszczenie czaszki;
• opóźnione wyrzynanie się zębów, a następnie ich nieprawidłowe wykształcenie;
• zbyt mały obwód klatki piersiowej i jej deformacje;
• łukowato wygięte kości nóg, sprawiające wrażenie, jakby uginały się pod ciężarem ciała;
• kolana nadmiernie rozstawione na zewnątrz (przyjmują kształt litery "O") lub do wewnątrz (tworząc "X");
• tzw. garb krzywiczy - wygięcie kręgosłupa w odcinku lędźwiowym;
• zniekształcenie kości miednicy;
• płaskostopie;
• tzw. bransolety krzywicze - pogrubienie przynasad kości długich;

Ponadto dzieci chore na krzywicę są apatyczne, mają problemy z zaparciami, cierpią na nadmierną potliwość. Widoczne jest u nich zmniejszone napięcie mięśniowe (tzw. rozlany brzuszek) i pojawiają się objawy tężyczki.

Krzywica u niemowląt i dzieci - diagnoza

W celu rozpoznania krzywicy wykonuje się badania krwi oraz zdjęcie RTG kości.

Krzywica u niemowląt i dzieci - leczenie

Leczenie krzywicy polega na podawaniu dziecku witaminy D3 w odpowiednich, ustalonych przez lekarza dawkach. W czasie terapii należy zadbać, by w diecie nie zabrakło tłuszczów, gdyż są one niezbędne do wchłaniania witaminy D. Na efekty terapii trzeba czekać nawet kilka miesięcy.

Krzywica u niemowląt i dzieci - jak zapobiegać?

Przede wszystkim należy dostarczać witaminę D w odpowiednich dawkach. Niemowlętom do końca 6. miesiąca życia powinno się podawać 400 IU witaminy D/dobę (10,0 µg/dobę). Z kolei od 7. miesiąca do 12. miesiąca życia zapotrzebowanie to wynosi 400-600 IU/dobę (10,0-15,0 µg/ dobę). Z kolie dzieci od 1. roku życia do 18 lat potrzebują 600-1000 IU witaminy D/dobę (15,0-25,0 µg/dobę).

Inne dawki ustalono dla dzieci przedwcześnie urodzonych (400-800 IU/dobę, tj. 10,0-20,0 µg/dobę) i tych z otyłością (1200-2000 IU/dobę, tj. 30,0-50,0 µg/dobę), które potrzebują więcej witaminy D.

SPRAWDŹ>>Witamina D - dawkowanie u niemowląt, dzieci i dorosłych. Normy spożycia witaminy D

Monika Majewska