Odkryto niespodziewane działanie statyn. Mogą zmniejszać ryzyko poważnej choroby wzroku

Statyny to leki obniżające poziom cholesterolu. Naukowcy odkryli, że u osób, które przyjmują statyny i dodatkowo leki przeciwcukrzycowe znacząco maleje ryzyko rozwoju AMD - zwyrodnienia plamki żółtej. Choroba ta jest związana z wiekiem i jak dotąd nie ma na nią jednego skutecznego lekarstwa.

Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) to jedna z najczęstszych przyczyn poważnych problemów ze wzrokiem i ślepoty w krajach wysoko rozwiniętych. Dotyczy przede wszystkim osób powyżej 55 roku życia.

Jej objawy to m.in. gorsze widzenie w nocy, trudności podczas czytania i pisania, niewyraźne widzenie z bliska, a także ciemna plama w polu widzenia czy linie proste wyglądające na pofalowane.

Choroba ta w Europie dotyczy obecnie ponad 67 milionów osób, a eksperci przewidują, że z powodu starzenia się populacji liczba ta wzrośnie aż o 75 proc. do 2050 roku. 

Zbadano związek między stosowaniem leków a AMD

Rozwój AMD ma związek przede wszystkim z wiekiem. Ryzyko zwiększają różne czynniki, takie jak palenie papierosów, choroby towarzyszące (otyłość, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze) czy dieta bogata w nasycone kwasy tłuszczowe i cholesterol. Ryzyko to z kolei można w pewnym stopniu zmniejszyć poprzez zmianę stylu życia.

Niektóre badania sugerowały również, że chorobie tej mogą być w stanie w pewnym stopniu zapobiec leki zmniejszające stan zapalny, stres oksydacyjny czy obniżające poziom cholesterolu. Autorzy najnowszej pracy postanowili dokładniej zbadać związek między stosowaniem różnych leków, a rozwojem zwyrodnienia plamki żółtej.

W dużej metaanalizie wykorzystali dane zgromadzone podczas kilkudziesięciu wcześniejszych badań, obejmujące w sumie 38 694 osób z 14 krajów, wszystkie w wieku powyżej 50 lat, przyjmujące przynajmniej jeden lek obniżający poziom cholesterolu, pozwalający kontrolować cukrzycę lub pomagający w leczeniu zaburzeń ruchowych. U części osób wykryto AMD.

Wniosek: konieczne są dalsze badania

Dokładna analiza pokazała, że osoby, które przyjmowały statyny wraz z lekiem przeciwcukrzycowym miały znacząco niższe ryzyko rozwoju AMD - malało ono o 15-22 proc. Takich wyników nie potwierdzono w odniesieniu do żadnych innych badanych leków. Kombinacja ta nie łagodziła jednak choroby oczu u osób, u których była ona w zaawansowanym stadium. 

„Nasze badanie sugeruje, że regularne przyjmowanie leków obniżających stężenie lipidów i leków przeciwcukrzycowych wiąże się ze zmniejszoną częstością występowania AMD w populacji ogólnej” – napisali autorzy badania. Jak dodali:  „Biorąc pod uwagę potencjalną ingerencję tych leków w szlaki patofizjologiczne istotne w AMD, może to przyczynić się do lepszego zrozumienia etiologii tej choroby. Potrzebne są jednak dalsze dane, aby potwierdzić nasze ustalenia, które są z natury ograniczone przy użyciu wyłącznie danych przekrojowych i nie mogą wywnioskować związku przyczynowego” – podsumowali.

Katarzyna Hubicz