AMD, czyli zwyrodnienie plamki żółtej - przyczyny i leczenie AMD

Na zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (AMD – z ang. Age-Related Macular Degeneration) choruje szacunkowo 1,2 mln Polaków. W rzeczywistości jest ich więcej, ale wiele osób nie wie o swojej chorobie. Jak zapobiegać AMD i w jaki sposób leczyć zwyrodnienie plamki żółtej oka?

Spis treści

1. Zwyrodnienie plamki żółtej - przyczyny
2. Zwyrodnienie plamki żółtej - postać sucha i mokra
3. Zwyrodnienie plamki żółtej - leczenie

AMD, czyli zwyrodnienie plamki żółtej, rozwija się najpierw w jednym oku. Wówczas drugie przejmuje jego funkcje, w związku z czym nie zauważamy pogorszenia widzenia. Na AMD najczęściej chorują osoby w podeszłym wieku, ale nie omija ono też 50-latków. Ryzyko rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej zwiększa głównie palenie, częste opalanie oraz niedostateczna ochrona oczu przed słońcem.

Zwyrodnienie plamki żółtej - przyczyny

Plamka żółta znajduje się w centralnej części siatkówki, w miejscu, w którym koncentrują się bodźce wzrokowe. Jest niewielka, ale stanowi największe skupisko fotoreceptorów – komórek światłoczułych. Odpowiada za centralne widzenie, ostrość obrazu, dostrzeganie szczegółów i barw.

Kiedy plamka żółta przestaje prawidłowo funkcjonować, coraz trudniej czytać, pisać, prowadzić samochód. W zaawansowanym stadium AMD dochodzi do funkcjonalnej ślepoty. Dotknięte nią osoby nie są niewidome, bo zachowują obwodowe widzenie, ale centrum pola widzenia jest ciemną plamą, to zaś uniemożliwia wykonywanie wielu czynności i ogranicza samodzielność.

Czytaj też: Dieta wspomaga leczenie zwyrodnienia plamki żółtej

Zwyrodnienie plamki żółtej - postać sucha i mokra

Najczęściej (w 80–90 proc. przypadków) występuje degeneracyjna – tzw. sucha – forma AMD, która rozwija się stopniowo i powoli. Dotyka osoby po 70. roku życia. W tej postaci choroby zmiany zachodzące w plamce żółtej mają charakter zanikowy. Obumierają fotoreceptory, a także małe naczynia krwionośne zaopatrujące je w tlen.

Postać mokra, wysiękowa charakteryzuje się nagłym, ostrym początkiem, dlatego łatwiej zauważyć pogorszenie widzenia. Ta forma AMD pojawia się wcześniej, po 50. roku życia. Jej cechą jest tworzenie się patologicznych naczyń krwionośnych wskutek niedotlenienia komórek siatkówki. Ścianki nieprawidłowych naczyń są słabe i kruche, czego następstwem są wysięki i wylewy krwi w okolicy plamki żółtej. W rozwoju obu postaci choroby dużą rolę odgrywają wolne rodniki tlenowe, które uszkadzają komórki siatkówki, i wiek. Im bowiem jesteśmy starsi, tym nasza obrona przed wolnymi rodnikami jest słabsza.

Zwyrodnienie plamki żółtej - leczenie

Zwyrodnienia plamki żółtej nie potrafimy wyleczyć. To przewlekła choroba. Możemy jednak opóźnić, a nawet zahamować jej rozwój. Udaje się także poprawić ostrość widzenia, ale niestety tylko na jakiś czas.

Postaci suchej AMD się nie leczy. Zaleca się jedynie zdrowy styl życia i przyjmowanie preparatów z luteiną i zeaksantyną (przeciwutleniacze), kwasami omega-3, witaminami (A i E) i minerałami (selen, cynk). Hamują postęp choroby, a w odczuciu niektórych pacjentów także poprawiają ostrość wzroku. Nie wszystkie działają tak samo skutecznie, dlatego warto poradzić się okulisty.

Jeśli chodzi o postać mokrą, stosuje się preparaty anty-VEGF, które wstrzykuje się do ciała szklistego w gałce ocznej. To grupa leków, które niszczą patologiczne naczynia krwionośne. Powodują również wchłanianie się wysięków i wylewów. Jest to w zasadzie leczenie objawowe (tak jak np. podawanie insuliny w cukrzycy), a nie przyczynowe, ponieważ nie zapobiega tworzeniu się nowych patologicznych naczyń krwionośnych. Choroba więc po pewnym czasie powraca, tyle że u niektórych szybciej, a u innych później.