Lista E. Co oznaczają skróty E dodawane do żywności?

Lista szkodliwych (lub nie) substancji dodawanych do jedzenia w celu przedłużenia terminu przydatności lub polepszenia smaku czy zapachu jest bardzo długa. Warto znać niektóre oznaczenia i starać się ich wystrzegać. Niektóre, mniej popularne lub mniej szkodliwe, zawsze można na szybko sprawdzić. Jednak pewne podstawy trzeba znać, przede wszystkim po to, żeby wiedzieć, czego nie kupować!

Skład żywności - czym są produkty, które kupujemy? Czy wiemy, co znajduje się w gotowych pastach na kanapki, pierogach czy naleśnikach? Wydaje nam się, że puszkowane produkty są zdrowe? Pomijając oczywiście obecność bisfenolu A w opakowaniach na żywność, sam skład produktów spożywczych często pozostawia wiele do życzenia. 

Zacznijmy od tego, że składniki E nie są jednorodną grupą. Można je podzielić na barwniki, konserwanty i inne. Zobaczcie sami:

• numery E od 100 do 199 to barwniki;
• numery E od 200 do 299 to konserwanty;
• numery E od 300 do 399 to przeciwutleniacze i regulatory kwasowości;
• numery E od 400 do 499 to emulgatory, środki spulchniające, żelujące itp.;
• numery E od 500 do 599 to środki pomocnicze;
• numery E od 600 do 699 to wzmacniacze smaku;
• numery E od 900 do 999 to środki słodzące, nabłyszczające i inne;
• numery E od 1000 do 1999 to stabilizatory, konserwanty, zagęstniki i inne.

Oznacza to, że prawdziwa lista E jest nie do zapamiętania i prawdopodobnie nie do przeczytania. Lista pozycji jest długa, a często nie wiemy co kryje się pod chemicznymi nazwami. Jest jeszcze jeden aspekt E składników. Niektóre z nich są dopuszczone do użycia w Unii Europejskiej, a inne zostały wycofane lub nigdy ich nie dopuszczono do użytku. 

I teraz po kolei. 

Lista E - jak kupować zdrowe jedzenie?

Przyjmij zasadę, że im krótszy skład produktu tym lepiej. Jeśli znajduje się w nim dużo chemicznych oznaczeń lub dodatków E, zastanów się, czy nie lepiej poszukać zdrowszego zamiennika. Wiele produktów o tym samym smaku różni się składem. 

Porównajmy dwa produkty - na pierwszy ogień weźmy szynkę, która aż dziwne, że nie świeci w ciemności. Bardzo ciężko znaleźć dobrej jakości wędliny, ale jest to możliwe. 

W tym przypadku Redakcja poleca szynkę wędzoną, która ma zdecydowanie najbardziej naturalny skład. Niestety znalezienie takiego produktu wcale nie było łatwe.

Zaskoczyć może nas każdy produkt - nawet śmietanka. W tym przypadku polecamy taką, która ma tylko śmietankę w swoim składzie:

Lista E - uwaga na jedzenie dla dzieci

Niestety wiele produktów reklamowanych jako te idealne dla dzieci wcale takie nie są. Nie mówimy tutaj bynajmniej o dodatku cukru, który powinien być znikomy, ale o konserwantach i barwnikach właśnie. Jogurt truskawkowy bez truskawek? Proszę bardzo, to możliwe. Wszystko dzięki barwnikom i ulepszaczom smaku. 

Na co więc uważać? Przede wszystkim na długość składu oraz na dodatki. czyli np. drażetki czy płatki dodawane do jogurtu. Lepiej ich unikać. Porównajmy dwa jogurty truskawkowe:

Skład krótki, na pierwszy rzut oka podobny. Jednak polecać będziemy pierwszy, ponieważ nie dodano do niego barwnika. A smak? Sprawdziliśmy - podobny!

Kupując serki czy jogurty uważajmy na:

• sztuczne wsady owocowe;
• aromaty i barwniki;
• zagęszczacze - np. skrobia ziemniaczana, skrobia modyfikowana, żelatyna wieprzowa, pektyna, karagen;
• wapń - to często chwyt marketingowy. Przy zbilansowanej diecie nie ma w organizmie jego braków;
• cukier lub syrop glukozowo-fruktozowy.

Lista E - to, co nam zagraża

Lista E - konserwanty

• E210 - kwas benzoesowy i benzoesany (E211, E212, E213), które podrażniają śluzówkę żołądka i jelit, mogą powodować pojawienie się reakcji alergicznych, a także niebezpieczne dla osób uczulonych na aspirynę;
• E214 - ester etylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego, który może wywoływać skurcze mięśni oraz powodować odurzenie, a obecny jest m. in. w paście do zębów i przetworach rybnych;
• E220 - dwutlenek siarki i siarczany (E221, E222, E223, E224, E226, E227, E228), które przyczyniają się do utraty witaminy B12 oraz ataków astmy i bólu głowy;
• E230 bifenyl, E231 ortofenylofenol, E232 ortofenylofenolan sodu, które są stosowane do impregnacji skórek owoców cytrusowych, a które mogą powodować reakcje alergiczne;
• E249 azotyn III potasu, E249 i E250 azotyn III sodu, E251 azotan V sodu i E252 azotan V potas, które występują w mięsie i powodują: powstawanie nowotworów, astmy, zapalenia nerek oraz pojawienie się zawrotów głowy, problemów behawioralnych, 

Istnieją też konserwanty naturalne, których teoretycznie nie powinniśmy się bać:

• E200 – kwas sorbowy – do konserwacji lemoniady, soków, wina, cydru, past do zębów, płynów do płukania jamy ustnej,
• E210 – kwas benzoesowy – do konserwacji bezmlecznych dipów, gum do żucia, margaryny, soków owocowych, lodów,
• E220 – dwutlenek siarki – do konserwacji musztardy, suszonych owoców, soków owocowych, bakalii, marmolad, dżemów, galaretek,
• E234 – nizyna – do konserwacji serów, ponieważ zapobiega psuciu się pasteryzowanego mleka i serów dojrzewających,
• E236 – kwas mrówkowy – do konserwacji wędzonych ryb, soków owocowych, kiszonych ogórków,
• E237 – mrówczan sodu – do konserwacji soków owocowych, napojów, przetworów warzywnych, perfum,
• E270 – kwas mlekowy – do konserwacji serów, jogurtów, kefiru i innych produktów mlekopochodnych.

Myślisz, że barwniki są lepsze niż konserwanty? Cóż, może nawet są gorsze... i wcale nie są wegańskie. Niektóre z nich, jak np. czerwony barwnik koszenila, pozyskiwany jest z wysuszonych, zmielonych owadów, zwanych czerwcami kaktusowymi, żyjących w Meksyku. Można ją także uzyskać z czerwców polskich. E120 czyli koszenila to coś zupełnie innego niż E124 - czerwień koszalinowa (pąs 4R), na którą trzeba uważać. 

Szkodliwe barwniki: 

Lista E - zamienniki cukru

Polacy zdecydowanie jedzą zbyt dużo cukru. Z danych GUS wynika, że spożycie tylko rośnie. W 2005 r. przypadało 40,1 kg zjedzonego cukru na mieszkańca, w 2016 r. - 42,3 kg, w 2017 r. - 44,5 kg, zaś w 2018 r. już 51,1 kg. Nadmierne spożycie cukru przyczynia się do wielu chorób, w tym do rozwoju nadwagi. O szkodliwym wpływie cukru na organizm przeczytacie tutaj: Cukier a zdrowie. Czy cukier jest szkodliwy?

A my tymczasem przyjrzymy się produktom, w których użyto zamienników cukru. Czy są zdrowsze? Najlepiej unikajmy i cukru i:

• E951, czyli aspartamu. Znajdziemy go w napojach bez cukru, dietetycznych produktach mlecznych, sokach owocowych oraz w deserach bez cukru, piwach bezalkoholowych, dżemach, marmoladach, musztardach, galaretkach, a nawet w konserwach rybnych. Uwaga! Aspartam spożywany w nadmiarze może powodować białaczkę, choroby układu nerwowego, raka płuc, raka piersi.
• E954, czyli sacharyny. Znajdziemy ją w podobnych produktach, jak wymieniliśmy przy aspartamie. Sacharyna może powodować nowotwory pęcherza.