Dokucza ci przewlekły ból pleców? Konieczna może być interwencja psychologa

Wyniki niedawno przeprowadzonych badań z udziałem ponad 13 tys. pacjentów sugerują, że najlepsze metody leczenia przewlekłego bólu pleców powinny obejmować zarówno działania fizyczne, jak i psychiczne. Jak dodanie interwencji psychologicznej może pomóc w leczeniu przewlekłego bólu, i który rodzaj terapii jest najbardziej skuteczny?

Psychoterapia skuteczna w leczeniu przewlekłego bólu?

Na podstawie przeglądu 97 poprzednich badań, obejmujących 17 różnych podejść do radzenia sobie z przewlekłym bólem pleców, naukowcy odkryli, że dodanie interwencji psychologicznych do leczenia – głównie terapii behawioralnej i edukacji bólu doprowadziło do najbardziej trwałych korzyści zarówno dla sprawności fizycznej, jak i złagodzenia intensywności bólu.

W samych Stanach Zjednoczonych aż 8 proc. osób doświadcza uporczywego lub przewlekłego bólu pleców. Wiąże się to z ogromnymi kosztami zarówno pod względem opieki zdrowotnej, jak i opuszczonych dni pracy. Wyniki najnowszych analiz mogą pomóc w skuteczniejszym ukierunkowaniu terapii.

"Wytyczne kliniczne konsekwentnie zalecają połączenie ćwiczeń i terapii psychologicznych w celu radzenia sobie z przewlekłym bólem krzyża” – mówi fizjoterapeutka Emma Ho z University of Sydney w Australii. "Jednak niewiele wiadomo o różnych rodzajach dostępnych terapii psychologicznych i ich skuteczności”.

Co działa najlepiej?

Do analizy statystycznej badania zidentyfikowano sześć głównych typów interwencji psychologicznych, w tym interwencje behawioralne, terapie poznawczo-behawioralne, uważność, doradztwo i programy edukacyjne dotyczące bólu. 

W celu poprawy sprawności fizycznej zarówno terapia poznawczo-behawioralna z fizjoterapią, jak i edukacja bólu połączona z fizjoterapią wykazywały lepsze rezultaty niż sama fizjoterapia. Terapia behawioralna, terapia poznawczo-behawioralna i edukacja bólu okazały się skutecznymi dodatkami w zakresie łagodzenia bólu.

Ponadto wykazano, że edukacja przeciwbólowa i terapia behawioralna mają największy wpływ w ciągu sześciu i 12 miesięcy po leczeniu. Na podstawie dostępnych danych te interwencje również wydają się bezpieczne.

„Zbadanie porównawczej skuteczności i bezpieczeństwa szerokiego zakresu dostępnych interwencji psychologicznych w przewlekłym bólu dolnej części pleców może pomóc w poprawie przejrzystości zaleceń oraz lepszym wsparciu klinicystów i pacjentów w podejmowaniu decyzji dotyczących leczenia” – napisali naukowcy w swoim artykule.

Kiedy ból staje się przewlekły?

Przewlekły ból pleców jest definiowany jako ból, który trwa dłużej niż 12 tygodni i często wiąże się z towarzyszącymi skutkami psychologicznymi, w tym lękiem i depresją. Te czynniki mają negatywny wpływ na zdrowie psychiczne i mogą następnie powodować dalsze pogorszenie zdrowia fizycznego.

Niejedyne korzyści

Poprawa sprawności fizycznej i złagodzenie intensywności bólu, to nie jedyne korzyści, jakie przyniosło wdrożenie terapii psychologicznych. Wśród pacjentów odnotowano znaczną poprawę jakości życia i wzrost poczucia bezpieczeństwa. Osoby poddane badaniu chętnie przestrzegały zasad leczenia i unikały strachu przed ruchem, który mógłby wiązać się z bólem. 

Istnieją pewne ograniczenia badania, bowiem naukowcy twierdzą, że długoterminowa skuteczność tych terapii (powyżej 12 miesięcy) nadal wymaga oceny, a niektóre badania wykorzystane w analizie miały niską jakość danych dotyczących bezpieczeństwa.

Niemniej jednak, wyniki tych badań dostarczają niezwykle cennych informacji na temat tego, które interwencje psychologiczne działają najlepiej i o ile skuteczniejsze mogą być terapie uzupełniające, w porównaniu z poleganiem wyłącznie na fizycznych terapiach i ćwiczeniach.

„Klinicyści powinni rozważyć włączenie interwencji psychologicznych do opieki fizjoterapeutycznej (głównie zorganizowanych ćwiczeń), aby zmaksymalizować poprawę wyników zdrowotnych” – piszą naukowcy.

Marcelina Dzięciołowska