"Dobre" bakterie odpowiedzialne za chorobę stawów? Kolejne niepokojące wyniki
Po raz kolejny przekonujemy się, jak istotny wpływ na cały organizm ma nasz mikrobiom i jak niewiele wciąż o nim wiemy. Okazuje się, że bakterie, które do tej pory uważano za obojętne dla zdrowia, mogą przyczyniać się do rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów.
Badanie opublikowane w "Nature Immunology" przez naukowców z Ohio State University College of Medicine ujawnia, jak "dobre" bakterie jelitowe (a dokładniej: bakterie komensalne, uznawane za obojętne dla organizmu) mogą przyczyniać się do rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS).
Naukowcy mają nadzieję, że ich odkrycia otwierają drogę dla nowych, skutecznych terapii.
RZS zaczyna się w jelitach
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to przewlekła choroba autoimmunologiczna, która dotyka miliony ludzi na całym świecie, powodując ból, obrzęk i sztywność stawów.
Choć dokładna przyczyna RZS pozostaje nieznana, naukowcy są zgodni, że czynniki genetyczne i środowiskowe, takie jak palenie tytoniu i zmiany w mikroflorze jelitowej (dysbioza), odgrywają kluczową rolę w rozwoju choroby.
Najnowsze badania ujawniają zaskakujące powiązanie między "dobrymi" bakteriami jelitowymi a rozwojem RZS. Chodzi o nietypowe komórki układu odpornościowego.
Polecany artykuł:
RZS i nietypowe komórki odpornościowe
Badacze skupili się na nietypowym rodzaju komórek odpornościowych, zwanych T follicular helper 17 (TFH17). Komórki te stanowią hybrydę między komórkami TFH, które zwykle pomagają komórkom B w produkcji przeciwciał, a komórkami TH17, które są znane z wywoływania stanów zapalnych.
Poprzednie badania wykazały, że komórki TFH17 występują we krwi pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi, ale skąd się w niej biorą i jaki mają związek z RZS pozostawało tajemnicą.
Te komórki były zagadką, ponieważ klasyczne komórki TFH są nieruchome i przebywają w grudkach komórek B, aby im pomagać. Komórki TFH17 mają jednak zdolność przemieszczania się jak komórki pomocnicze T 17, o których wiadomo, że szybko migrują do miejsc infekcji, gdzie wytwarzają białko prozapalne zwane IL-17
wyjaśnia profesor Hsin-Jung Joyce Wu, główna autorka badania.
Zobacz: najczęstsze objawy IBS
A jaki to ma związek z jelitami i stawami?
Już w 2016 roku zespół naukowców, który dokonał obecnych odkryć, ustalił, że specyficzne bakterie jelitowe mogą prowokować produkcję komórek T, które nasilają choroby autoimmunologiczne u myszy. Od tego czasu koncentrowali się na zrozumieniu tego mechanizmu.
Po serii eksperymentów na myszach, naukowcy odkryli, że komórki TFH17 powstają w grudkach chłonnych jelita cienkiego, zwanych kępkami Peyera, pod wpływem nieszkodliwych bakterii jelitowych, zwanych segmentowanymi bakteriami nitkowatymi. Co więcej, badacze zaobserwowali, że komórki TH17 w jelitach przekształcają się w komórki TFH w kępkach Peyera, a segmentowane bakterie nitkowate wzmacniają ten proces przeprogramowania komórkowego.
Dzięki zastosowaniu fluorescencyjnego znakowania komórek, naukowcy byli w stanie śledzić ich migrację z jelit do innych części ciała. Okazało się, że komórki TFH17 nie tylko przemieszczają się, ale także wykazują silniejszą zdolność do wspomagania komórek B w porównaniu z konwencjonalnymi komórkami TFH.
"To czyni je ultrapatogennymi komórkami TFH w RZS, chorobie ogólnoustrojowej, ponieważ są bardzo mobilne i poza jelitami wywołują stan zapalny" – wyjaśnia Wu.
Komórki TFH17 nasilają objawy RZS u myszy
Aby potwierdzić szkodliwy wpływ komórek TFH17, naukowcy przeprowadzili eksperyment, w którym wstrzyknęli myszom z genetyczną predyspozycją do RZS konwencjonalne komórki TFH (grupa kontrolna) lub mieszankę konwencjonalnych komórek TFH z niewielką ilością (około 20%) komórek TFH17. Wyniki były zaskakujące: myszy, którym wstrzyknięto mieszankę komórek, wykazywały 4,8-krotnie większe pogrubienie kostek związane z zapaleniem stawów w porównaniu z myszami z grupy kontrolnej.
Naukowcy porównali również profile ekspresji genów komórek TFH17 wyizolowanych z jelit myszy z RZS z profilami komórek TFH krążących we krwi ludzi zmagających się z RZS. Odkryli, że oba rodzaje komórek wykazują wiele podobieństw, w tym sygnaturę jelitową, co sugeruje, że podobny mechanizm może być odpowiedzialny za rozwój choroby u ludzi.
Odkrycia te otwierają nowe możliwości w zakresie opracowywania terapii celowanych w komórki TFH17, które mogłyby skutecznie łagodzić objawy RZS i innych chorób autoimmunologicznych. Zrozumienie roli mikroflory jelitowej i plastyczności komórek odpornościowych w patogenezie RZS może prowadzić do opracowania innowacyjnych strategii terapeutycznych, takich jak modulacja mikroflory jelitowej za pomocą probiotyków lub leków celowanych w specyficzne szlaki sygnałowe w komórkach TFH17.
Podcasty
Playlisty tematyczne
