NanoKnife daje nadzieję pacjentom z rakiem. Sprawdź, na czym polega ta metoda

NanoKnife to innowacyjna metoda leczenia nowotworów, która pozwala niszczyć komórki rakowe bez użycia skalpela. Wykorzystuje impulsy elektryczne, by precyzyjnie uszkodzić błony komórkowe guza, oszczędzając zdrowe tkanki. Technologia zyskuje coraz szersze zastosowanie.

Co to jest NanoKnife IRE?

NanoKnife IRE (ang. Irreversible Electroporation) to nowoczesna, mało inwazyjna metoda leczenia nowotworów, która nie wymaga wykonywania tradycyjnego cięcia. Zamiast skalpela stosuje się bardzo krótkie, ale silne impulsy elektryczne, które uszkadzają błony komórkowe zmian nowotworowych, prowadząc do ich śmierci.

W przeciwieństwie do metod opartych na cieple (np. radioablacji czy termoablacji), NanoKnife nie niszczy otaczających zdrowych struktur, takich jak naczynia krwionośne, przewody żółciowe czy nerwy.

NanoKnife jest stosowany głównie u pacjentów, u których tradycyjne leczenie chirurgiczne nie jest możliwe lub wiązałoby się ze zbyt dużym ryzykiem powikłań. Zabieg wykonywany jest przezskórnie, zazwyczaj w znieczuleniu ogólnym i trwa od 1 do 2 godzin.

Nieodwracalna elektroporacja (IRE) jest stosunkowo nową, nietermiczną metodą ablacji zaprojektowaną na potrzeby precyzyjnego i efektywnego niszczenia komórek nowotworowych

- wyjaśnił dr. n. med. Ryszard Wierzbicki, chirurg onkolog szpitala Żagiel Med.

Wskazania do operacji z użyciem NanoKnife IRE

Zabieg NanoKnife jest szczególnie polecany pacjentom, u których nowotwory zlokalizowane są w trudnych do operowania miejscach lub w sąsiedztwie ważnych struktur anatomicznych.

Najczęstsze wskazania do NanoKnife IRE to:

• rak trzustki - gdy guz nie nadaje się do resekcji ze względu na bliskość dużych naczyń krwionośnych,
• rak wątroby - pierwotny (np. rak wątrobowokomórkowy) lub przerzutowy (np. z jelita grubego), zwłaszcza jeśli jest umiejscowiony w pobliżu żyły wrotnej, żyły głównej dolnej czy dróg żółciowych,
• rak prostaty - jako alternatywa dla klasycznej prostatektomii, szczególnie w przypadku guzów ograniczonych do gruczołu,
• rak nerki - u pacjentów, którzy nie kwalifikują się do chirurgii oszczędzającej lub mają tylko jedną nerkę,
• guzy w pobliżu struktur krytycznych - takich jak nerwy czy naczynia krwionośne, gdzie ablacja termiczna mogłaby doprowadzić do poważnych powikłań,
• pacjenci z przeciwwskazaniami do klasycznej operacji - np. z powodu wieku, chorób współistniejących czy osłabionej wydolności ogólnej.

NanoKnife nie zastępuje całkowicie leczenia onkologicznego, ale może być skuteczną opcją uzupełniającą w wybranych przypadkach. O kwalifikacji do zabiegu decyduje lekarz, uwzględniając lokalizację, wielkość guza, ogólny stan zdrowia pacjenta i cele terapeutyczne.

Oczywistą zaletą techniki NanoKnife, w porównaniu np. z radioterapią jest możliwość powtarzania zabiegów, w przypadku kiedy taka potrzeba występuje. Kolejnymi zaletami są szybkość i precyzja oraz minimalne dolegliwości bólowe dla pacjenta. Kolejną zaletą NanoKnife jest brak oddziaływania termicznego na leczone tkanki, co zmniejsza ryzyko niepożądanych uszkodzeń

- podsumował dr. n.med. Ryszard Wierzbicki.

Jak wygląda operacja z użyciem NanoKnife IRE?

Zabieg z użyciem technologii NanoKnife polega na precyzyjnym umieszczeniu elektrod bezpośrednio w obrębie guza nowotworowego. Następnie generowane są bardzo krótkie, ale niezwykle silne impulsy elektryczne, o napięciu sięgającym nawet 3000 woltów.

Przenikają przez tkankę nowotworową i powodują trwałe uszkodzenie błon komórkowych. Największą zaletą tej metody jest selektywność działania, impulsy niszczą jedynie zmiany nowotworowe, nie naruszając otaczających tkanek, takich jak naczynia krwionośne, nerwy czy przewody żółciowe.

Dzięki temu NanoKnife może być bezpiecznie stosowany w leczeniu nowotworów położonych w trudno dostępnych miejscach, wtedy gdy klasyczna operacja chirurgiczna wiązałaby się ze zbyt dużym ryzykiem powikłań.

Koszt zabiegu wynosi około 45 000 zł. Obecnie nie ma możliwości refundacji zabiegu przez NFZ. Dzięki metodzie NanoKnife komórki rakowe zostają zaatakowane nano-nożem i w efekcie obumierają. Następnie są usuwane przez układ odpornościowy pacjenta

- dodał lekarz.

Rekonwalescencja po operacji z użyciem NanoKnife IRE

Rekonwalescencja po operacji z użyciem NanoKnife (Irreversible Electroporation) jest zazwyczaj znacznie krótsza niż po klasycznym zabiegu chirurgicznym, ponieważ metoda nie powoduje rozległego uszkodzenia tkanek.

Większość pacjentów po zabiegu spędza w szpitalu tylko 1-2 dni i nie odczuwa tak silnych dolegliwości bólowych, jak po klasycznej operacji. Na skórze pozostają jedynie drobne ślady po elektrodach, bez nacięć, blizn ani szwów.

W ciągu kilku dni większość pacjentów wraca do lekkich codziennych czynności. W zależności od ogólnego stanu zdrowia i lokalizacji guza pełna aktywność fizyczna jest możliwa po około 2 tygodniach.

Po zabiegu konieczne są regularne wizyty kontrolne oraz badania obrazowe (np. rezonans, tomografia), aby ocenić skuteczność procedury i monitorować stan pacjenta. W razie potrzeby NanoKnife można powtórzyć.

Zobacz galerię 6 zdjęć

Wady NanoKnife IRE

Choć NanoKnife to nowoczesna i obiecująca technologia w leczeniu niektórych nowotworów, ma również swoje wady i ograniczenia. Procedura wymaga specjalistycznego sprzętu oraz doświadczonego zespołu medycznego, w Polsce wykonuje się ją tylko w niektórych placówkach.

Dodatkowo nie każdy chory kwalifikuje się do zabiegu. NanoKnife stosuje się głównie w przypadku nowotworów, które nie spowodowały odległych przerzutów. Choć metoda jest mało inwazyjna, nadal wiąże się z pewnym ryzykiem powikłań, takich jak np. uszkodzenie nerwów w przypadku złego ustawienia elektrod czy zaburzenia rytmu serca.

Zabieg NanoKnife jest drogi i w wielu krajach nie przysługuje refundacja. Choć badania nad skutecznością są obiecujące, metoda jest wciąż stosunkowo nowa. Brakuje długoterminowych analiz porównujących ją z klasycznymi metodami leczenia nowotworów.

Paula Komendarczuk