Ciało daje znać, że witamina B12 się "wypłukała". Zdziwisz się, co może ci dolegać
Niedobór witaminy B12 wywołuje objawy, które często są ignorowane: zmęczenie, mrowienie, problemy z koncentracją. Te nietypowe sygnały warto znać, aby szybko zareagować i uniknąć poważnych skutków zdrowotnych. Sprawdź, czy Twoje ciało nie wysyła takich ostrzeżeń.
Rola witaminy B12
Wit. B12, zwana również kobalaminą, jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu krwiotwórczego, pokarmowego i nerwowego. Odpowiada za tworzenie krwinek czerwonych w szpiku kostnym. Bierze udział w syntezie osłonek mielinowych włókien nerwowych i neuroprzekaźników. Wspomaga przemiany węglowodanów i tłuszczów
- mówi w rozmowie z Poradnikiem Zdrowie lekarz Krzysztof Urban, internista enel-med.
Witamina B12 rozpuszcza się w wodzie i odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Jej głównym zadaniem jest wspomaganie procesu tworzenia DNA i RNA, czyli fundamentu prawidłowego podziału komórek.
Witamina B12 wpływa również na zdrowie układu nerwowego, wspierając produkcję mieliny - substancji, która otacza nerwy i umożliwia prawidłowe przekazywanie impulsów. Dodatkowo uczestniczy w metabolizmie komórkowym, szczególnie kwasów tłuszczowych i aminokwasów.
Ponadto ma znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania mózgu, poprawy nastroju, koncentracji oraz pamięci. Utrzymanie odpowiedniego poziomu tej witaminy może zapobiegać problemom, takim jak depresja, zmiany nastroju czy osłabienie zdolności poznawczych.
Kobalamina odgrywa także rolę w regulacji poziomu homocysteiny - aminokwasu, którego nadmiar może prowadzić do rozwoju chorób serca.
Niedobór B12 może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak:
- anemia megaloblastyczna,
- uszkodzenie nerwów,
- drętwienie kończyn,
- problemy z równowagą,
- osłabienie pamięci i koncentracji.
Ponadto może wpływać na poziom energii, prowadząc do zmęczenia, osłabienia i trudności w wykonywaniu codziennych czynności.
Między 1,6 a 10 proc. ludzi w Europie zmaga się z niedoborem kobalaminy. Najczęściej dotyczy to osób, które nie spożywają produktów pochodzenia zwierzęcego, może występować również u osób z określonymi schorzeniami, takimi jak celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna czy Addisona-Biermera. Alkoholizm również sprzyja zaburzeniom wchłaniania tej witaminy.
Nietypowe objawy niedoboru witaminy B12
Najczęstsze objawy niedoboru witaminy B12 związane są z zaburzeniami układu krwiotwórczego tzw. anemią megaloblastyczną i obejmują ogólne osłabienie, bladość skóry, zmniejszenie tolerancji wysiłku fizycznego, duszności, przyspieszone bicie serca, apatia, zaburzenia koncentracji i pamięci, bóle i zawroty głowy. Występują również mniej oczywiste objawy np. ze strony przewodu pokarmowego jak. spadek masy ciała i utrata apetytu, zaburzenia smaku, nudności, biegunki lub zaparcia. Obserwuje się również występowanie tzw. języka bawolego - język staje się ciemnoczerwony, gładki, lśniący i powiększony, bolesny i piekący. Niedobór wit. B12 powoduje również zaburzenia neurologiczne - mrowienia, drętwienia rąk i nóg, zaburzenia czucia wibracji i czucia głębokiego, niestabilność chodu. Może również wiązać się z zaburzeniami psychiatrycznymi - zespół otępienny, zaburzenia nastroju, depresja oraz stany urojeniowe
- wymienia dr Urban.
National Health Service (NHS) zwraca uwagę na to, jak ważne jest, by nie ignorować żadnych dolegliwości, które wysyła nam organizm. Niedobór witaminy B12 to problem, który może przybierać różnorodne formy, a jego symptomy często bywają mylące i niespecyficzne.
Ostry ból pięty i stóp, przypominający zapalenie powięzi podeszwy, to jeden z takich objawów. Wiąże się z niedoborem B12, ponieważ witamina ta odgrywa kluczową rolę w zdrowiu nerwów i tkanek.
Pieczenie i bolesność języka to kolejny, często ignorowany objaw. Zjawisko, znane jako "język wegetariański", może wskazywać na niedobór B12. Język staje się wówczas zaczerwieniony, opuchnięty i wrażliwy, co utrudnia codzienne funkcje, takie jak jedzenie i mówienie.
Owrzodzenia jamy ustnej, które często towarzyszą niedoborom witaminy B12, mogą być równie uciążliwe. Są wynikiem uszkodzenia błon śluzowych jamy ustnej i mogą występować regularnie, co wskazuje na to, że organizm nie ma wystarczającej ilości kobalaminy do regeneracji tkanek. Zazwyczaj owrzodzenia pojawiają się na języku, wargach czy w obrębie dziąseł, a ich leczenie może okazać się trudne, jeżeli przyczyna nie zostanie zidentyfikowana.
Dezorientacja oraz problemy z oceną sytuacji to kolejne symptomy, które mogą wynikać z niedoboru B12. Ta witamina ma zasadnicze znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. U osób z niedoborem często występują trudności w koncentracji, rozwiązywaniu problemów i zapamiętywaniu informacji.
Parestezje, czyli mrowienie lub drętwienie kończyn, to kolejne objawy niedoboru kobalaminy. Mogą występować w rękach, nogach, a czasem nawet w okolicach ust. To zjawisko powinno zostać niezwłocznie skonsultowane z lekarzem, ponieważ może prowadzić do trwałych uszkodzeń nerwów.
Pierwszym krokiem po zauważeniu objawów niedoboru witaminy powinna być wizyta u lekarza. Specjalista może zlecić badanie krwi w celu oznaczenia poziomu B12.
Niewystarczający jej poziom może być diagnozowany również na podstawie stężenia homocysteiny i kwasu metylomalonowego (MMA), które rosną w przypadku braku kobalaminy. Badania laboratoryjne to obecnie najdokładniejszy sposób na wykrycie niedoboru.
W jakich produktach jest najwięcej witaminy B12?
Źródłem wit. B12 w diecie są produkty pochodzenia zwierzęcego - mięso i podroby, jaja, nabiał - mleko, sery twarogowe, ser żółty oraz ryby i skorupiaki. Osoby na dietach bezmięsnych powinny suplementować wit. B12 preparatami aptecznymi
- mówi ekspert.
Oto niektóre z najlepszych źródeł witaminy B12:
- wątróbka - wątróbka wołowa zawiera ogromne ilości tej witaminy, które pokrywają dzienne zapotrzebowanie w zaledwie jednej porcji,
- mięso - wołowina, jagnięcina, wieprzowina, drób (zwłaszcza kurczak i indyk) są dobrym źródłem witaminy B12,
- ryby - szczególnie tuńczyk, łosoś, makrela, pstrąg i sardynki, są doskonałym źródłem witaminy B12 i dostarczają zdrowych tłuszczów omega-3,
- owoce morza - zwłaszcza małże, krewetki, ostrygi i kraby,
- jaja - białka jaj nie zawierają witaminy B12, ale żółtko jest jej dobrym źródłem,
- nabiał - mleko, sery (zwłaszcza żółte sery, takie jak gouda, cheddar, edam) oraz jogurty to kolejne produkty bogate w kobalaminę,
- produkty wzbogacane witaminą B12 - dla osób, które stosują dietę roślinną dobrym źródłem B12 są napoje roślinne (sojowe, migdałowe), płatki śniadaniowe, a także drożdże.
