Sulfasalazyna - działanie, dawkowanie, skutki uboczne

Sulfasalazyna jest lekiem z grupy sulfonamidów. Ma ona działanie przeciwzapalne i immunosupresyjne. Sprawdź, jakie są wskazania do stosowania sulfasalazyny oraz możliwe skutki uboczne.

Spis treści

1. Działanie sulfasalazyny
2. Dawkowanie sulfasalazyny
3. Przeciwwskazania do stosowania sulfasalazyny
4. Działania niepożądane sulfasalazyny

Działanie sulfasalazyny

Działanie przeciwzapalne spowodowane jest powstawaniem mesalazyny w przewodzie pokarmowym, natomiast zahamowanie wzrostu limfocytów i granulocytów odpowiada za działanie immunosupresyjne.

Powoduje ona również zahamowanie syntezy kwasu foliowego przez bakterie, tym samym uniemożliwiając wzrost i podział komórek bakteryjnych. 

Wskazaniami do stosowania sulfasalazyny jest leczenie opornego na NLPZ reumatoidalnego zapalenia stawów, leczenie i podtrzymanie remisji chorób zapalnych jelit, wśród których wyróżnić możemy: wrzodziejące zapalenie jelita grubego i odbytnicy oraz chorobę Crohna.

Dawkowanie sulfasalazyny

Sulfasalazyna występuje w postaci tabletek/kapsułek dojelitowych, nie należy ich kruszyć, dzielić, łamać czy otwierać. Należy przyjmować tabletki w całości podczas posiłków oraz popić dużą ilością płynu. 

Dawkowanie ustala się indywidualnie i jest ono odmienne w zależności od wskazania do stosowania. W przypadku leczenia RZS u osób dorosłych dawkowanie wynosi od 1 do 3 g na dobę, w dawkach podzielonych (dwa razy na dobę).

Należy stopniowo zwiększać dawkę. W przypadku wystąpienia działań niepożądanych nie należy dalej zwiększać dawki, jeżeli jest możliwość to pozostać przy największej nie powodującej działań niepożądanych. 

W chorobach zapalnych jelit dawkowanie różni się w zależności od tego czy leczona jest ostra faza choroby, czy mamy do czynienia z leczeniem podtrzymującym.

W fazie ostrej u osób dorosłych dawka dobowa wynosi od 3 do 8 gramów i powinna być podzielona na 3-4 pojedyncze dawki. U dzieci natomiast w przypadku zaostrzenia objawów stosuje się dobowo 40-60 mg na kg masy ciała również w dawkach podzielonych.

Leczenie podtrzymujące polega natomiast na stosowaniu mniejszych dawek, u dorosłych jest to 500 mg do 1 g 3-4 razy na dobę, natomiast u dzieci 20-30 mg na kg masy ciała na dobę.

Przeciwwskazania do stosowania sulfasalazyny

Głównymi przeciwwskazaniami do stosowania sulfasalazyny są:

• porfirie, czyli zaburzenia w syntezie hemoglobiny,
• niedrożność dróg moczowych lub jelit,
• granulocytopenia ,
• wiek poniżej 2 lat.

Nie należy również stosować sulfasalazyny u pacjentów z niewydolnością nerek lub niewydolnością wątroby.

Szczególna ostrożność podczas stosowania powinna być zachowana u pacjentów z astmą oskrzelową oraz niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej. 

W czasie leczenia pacjent powinien regularnie wykonywać badania krwi w celu kontroli funkcji szpiku, wątroby oraz nerek.

Możliwe jest stosowanie sulfasalazyny w okresie ciąży tylko jeżeli korzyści z jej stosowania przewyższają ryzyko (zmniejszenie wchłaniania kwasu foliowego może być przyczyną powstania wad w układzie nerwowym rozwijającego się płodu). 

Również karmienie piersią jest dozwolone z zachowaniem ostrożności w przypadku karmienia wcześniaków oraz noworodków z żółtaczką fizjologiczną.

Działania niepożądane sulfasalazyny

Często występującymi działaniami niepożądanymi są:

• leukopenia,
• utrata apetytu,
• bóle i zawroty głowy,
• zaburzenia smaku,
• szum w uszach,
• kaszel,
• nudności i wymioty,
• skaza krwotoczna,
• bóle stawów,
• gorączka,
• białkomocz.

Barbara Tuchowska, mgr. farmacji