Spis treści
Norowirusy (NoV, dawniej wirusy typu Norwalk lub Norwalk-like) należą do grupy wirusów ssRNA z rodziny kaliciwirusów (Caliciviridae) i wywołują wirusowe zakażenia przewodu pokarmowego (wirusowe zakażenie żołądka i jelit). Największą liczbę zachorowań notuje się w okresie zimowym, co znalazło odzwierciedlenie w angielskiej nazwie zakażenia norowirusami - winter vomiting disease (zimowa choroba żołądka).
Norowirusy są przyczyną ponad 90 procent epidemii niebakteryjnych chorób z biegunką na świecie.
W Polsce, mimo braku związku norowirusów z grypą, przyjęło się w stosunku do tego typu zakażeń określenie "grypa żołądkowa" lub "grypa jelitowa". Wśród dorosłych zakażenie norowirusami jest najczęstszą przyczyną niebakteryjnych zakażeń żołądka i jelit, u dzieci - drugą po rotawirusach.
Norowirusy: objawy zakażenia
Objawy zakażenia noprowirusami pojawiają się po 1-2 dniach od kontaktu z wirusem i są bardzo podobne do tych spowodowanych rotawirusami:
- złe samopoczucie
- bóle mięśni i stawów
- bóle głowy
- silna wodnista biegunka
- nudności
- wymioty
- dreszcze
- często również wysoka gorączka.
Norowirusy: jak pomóc choremu?
Przy zakażeniu norowirusami trzeba postępować tak samo, jak w przypadku grypy żołądkowej wywołanej rotawirusami.
Przede wszystkim trzeba dbać o nawodnienie organizmu, uzupełniając płyny wydalane z biegunka i wymiotami (szklanka wody lub nieosłodzonej herbaty czy herbaty ziołowej po każdym luźnym wypróżnieniu lub wymiotach).
Trzeba też podawać elektrolity czyli mieszankę mineralną uzupełniającą wypłukiwane pierwiastki (zwłaszcza sód i potas, oraz żelazo, magnez, cynk a także miedź czy mangan). U zdrowych osób grypa jelitowa spowodowana przez norowirusy trwa 24-60 godzin. U dzieci i osób starszych biegunka może przeciągać się nawet do tygodnia.
Czytaj też:
- 9 pytań o biegunkę u dziecka
- Dieta w grypie żołądkowej. Co można jeść w trakcie i po grypie żołądkowej?
Norowirusy bardziej zakaźne niż rotawirus
Norowirusy, tak jak rotawirusy, są małe, trudne do zlikwidowania i agresywne. Już 10 norowirusów wystarczy, by wywołać zakażenie ( w przypadku rotawirusów potrzeba ich 100). Norowirusy przenoszą się drogą fekalno-oralną. Do infekcji może dojść przez:
- kontakt bezpośredni z osobą zakażoną
- kontakt pośredni z wydalinami (kałem, wymiocinami) osoby zakażonej
- kontakt ze skażoną wodą - zarówno pitną jak i np. w basenie
- drogą pokarmową
- drogą oddechową
Po ustąpieniu objawów dorosły może zakażać do 2 tygodni, a dzieci nawet do miesiąca.
Należy pamiętać, że norowirusy przedostają się do żywności, np. wtedy, gdy osoba zakażona przygotowuje posiłek lub uczestniczy w zbiorze lub przerobie produktów żywnościowych. Mogą przetrwać nawet w mrożonkach! Dlatego ludzie, którzy mają biegunkę i wymioty pod żadnym pozorem nie powinni dotykać żywności.
Nie ma ani konkretnego leku, ani szczepionki przeciwko norowirusom.
Drobnoustroje nie boją się łagodnych detergentów, jakich używamy zwykle do utrzymania higieny w naszych kuchniach i łazienkach. Unieszkodliwić je mogą natomiast kwasy.
Dlatego stara, poczciwa woda z octem do zmywania powierzchni kuchennych i naczyń jest świetnym rozwiązaniem. Powinniśmy jej używać zwłaszcza wtedy, gdy mamy chorego w domu, ale przyda się także profilaktycznie. Możemy jej używać także w toalecie. Norowirusom szkodzą również środki czystości zawierające związki chloru i nadtlenku wodoru. Zadziała na nie też wysoka temperatura. W ciągu pół godziny giną poddane działaniu temperatury plus 60 st. C.
Czytaj także: Bakterie wywołujące zatrucia pokarmowe - jak ich uniknąć?
Jak uniknąć zakażenia norowirusami
Przede wszystkim trzeba rygorystycznie przestrzegać zasad higieny.
- Często myj ręce. Po każdym skorzystaniu z toalety, po powrocie do domu, przed jedzeniem czy zabraniem się do przygotowywania jedzenia.
- Przecieraj powierzchnie kuchenne i sprzęty w łazience oraz toalecie, a także słuchawkę telefonu i klamki u drzwi czymś kwaśnym, np. wodą z octem.
- Klawiaturę komputera możesz przetrzeć wacikiem nasączonym wodą utlenioną - norowirusy jej też nie lubią.
- Kiedy w domu jest osoba chora na grypę żołądkową do mycia toalety używaj środków czystości z chlorem.
- Reaguj, jeśli w sklepie, restauracji, stołówce, barku czy gdziekolwiek, gdzie jest żywność pracuje osoba, która ma biegunkę. Komuś takiemu, pod żadnym pozorem nie wolno dotykać się do żywności!
- Każdy, kto cierpi na grypę żołądkową powinien zostać w domu i przebywać tam jeszcze 2-3 dni po ustąpieniu objawów, bo norowowirusami i rotawirusami zarażamy dopóki nie złuszczy się i nie zostanie wydalony zniszczony nabłonek jelit.
